Menyimpan Makanan Untuk Tahan Lebih Lama Melalui Proses Pengeringan di Rumah

Makanan kering mudah disimpan dan tahan lebih lama.

Sekiranya anda biasa terpaksa membuang bahan makanan yang tidak sempat dimasak atau dimakan, tajuk ini merupakan topik penting memandangkan ia antara masalah yang paling selalu berlaku pada saya sendiri. Oleh kerana masa yang terhad, bekalan makanan seperti sayur-sayuran dan daging perlu dibeli hanya sekali dalam seminggu. Antara bahan-bahan ini tidak semuanya boleh disimpan sehingga ianya sempat dimasak dan adakalanya terpaksa dibuang tanpa sempat digunakan. Bagaimanakah masalah ini boleh dielakkan?
 
Terdapat pelbagai kaedah yang digunakan bagi memanjangkan tempoh penyimpanan makanan. Bagi makanan seperti daging, tentu anda tidak mempunyai masalah sekiranya mempunyai peti sejuk di rumah. Selagi bekalan daging dapat dibekukan, ianya dapat bertahan untuk tempoh yang lama. Makanan seperti sayur-sayuran dan buah-buahan mempunyai tempoh penyimpanan yang lebih pendek iaitu untuk beberapa hari sahaja. Jadi, sayur-sayuran dan buah-buahan perlu menjalani proses yang berbeza kerana ianya tidak boleh dibekukan seperti daging. Antara proses yang biasa digunakan bagi sayuran adalah dengan menjeruk atau pengeringan. Kedua proses ini biasa digunakan dalam teknik pemprosesan makanan seperti yang dapat kita lihat iaitu, sayuran jeruk dan juga makanan-makanan kering.

 
Walaupun makanan kering yang diproses boleh dibeli di pasaraya, namun ada diantara bahan yang kita perlukan tidak dijual di dalam bentuk kering. Makanan kering di pasaraya melalui proses pengeringan secara industri (samada melalui kaedah mesin ataupun pengeringan melalui jemuran di bawah cahaya matahari). Namun bagi kita yang membeli makanan dalam jumlah yang sedikit kedua-dua kaedah ini adalah tidak efisyen. Jadi adakah kaedah yang boleh kita gunakan untuk melakukan proses pengeringan di rumah?

Pengeringan dengan cahaya matahari boleh dilakukan pada skala yang lebih besar.

Pengeringan buah apricot di bawah cahaya matahari.

 
Sebenarnya proses pengeringan makanan seperti sayur-sayuran dan buah-buahan boleh dilakukan dengan menggunakan ketuhar. Namun mesin khas yang direka untuk proses pengeringan makanan di rumah dipanggil dehydrator adalah jauh lebih mudah digunakan, kerana ia direka khas untuk tujuan ini. Proses pengeringan yang baik perlu menggunakan suhu yang rendah untuk tempoh masa yang panjang bagi memastikan lembapan dapat dikeluarkan daripada makanan tanpa merosakkan nya. Makanan yang dikeringkan boleh disimpan sehingga setahun (bergantung kepada jenis makanan) apabila disimpan dengan baik. Manakala untuk menggunakannya pula, anda hanya perlu merendamkan ianya semula ke dalam air. Dengan menyahkan lembapan daripada makanan pertumbuhan bakteria dapat dihentikan dan sel-sel pada makanan juga berhenti daripada menjadi rosak.
 
Bilakah anda memerlukan proses ini?
 
Sekiranya anda mengalami masalah tidak sempat menghabiskan bekalan makanan samada, daging, sayuran dan buah-buahan (secara umumnya), malah terpaksa membuangnya kerana ia menjadi rosak, maka proses ini mungkin berguna untuk anda. Selain itu juga, ia mungkin berlaku apabila tibanya musim buah-buahan atau sayuran, dimana berlaku lambakan kuantiti bekalan yang berlebihan. Maka lebihan makanan ini bolehlah dikeringkan untuk disimpan bagi kegunaan masa hadapan.
 
Makanan yang dikeringkan bukan sahaja mudah disimpan, malah ia juga lebih mudah untuk diselenggarakan. Sekiranya anda perlu menghantar makanan kering kepada saudara-mara yang jauh, makanan kering bukan sahaja lebih ringan, malah ia mudah dipaket untuk penghantaran. Ia juga sesuai untuk dijual sekiranya anda mempunyai jumlah yang banyak.

Selain sayuran dan buah-buahan, ikan dan daging juga boleh dikeringkan untuk memanjangkan tempoh penyimpanan.

 
Bagaimanakah proses pengeringan ini dilakukan?
 
Proses pengeringan sama sahaja seperti proses menyahkan air dan lembapan dari makanan. Menggunakan mesin khas (dehydrator), suhu yang digunakan adalah lebih rendah berbanding ketuhar, mampu mengelakkan makanan daripada rosak - sebaliknya hanya lembapan dikeluarkan daripada makanan. Proses ini mengambil masa antara 8 - 12 jam (namun ia lebih pantas berbanding teknik jemuran matahari yang boleh mengambil masa beberapa hari bergantung kepada keadaan cuaca). Jumlah makanan yang boleh dikeringkan adalah bergantung kepada saiz mesin yang digunakan. Bagi kegunaan domestik, mesin yang kecil adalah memadai.

 
Proses pengeringan melalui beberapa peringkat bagi memastikan hasil yang betul-betul baik. Berikut adalah langkah-langkah untuk proses pengeringan makanan:
 

• Pemilihan bahan makanan, iaitu dengan memastikan bahan yang ingin dikeringkan berada dalam kualiti yang baik - makanan yang rosak tidak akan memberikan hasil yang memuaskan. Pastikan tiada kesan calar atau lebam-lebam pada bahan makanan.
• Makanan perlu dibersihkan dan dipotong-potong dengan ketebalan yang sekata bagi memastikan proses pengeringan yang sama rata.
• Bagi makanan yang mudah teroksida seperti epal, pear dan lain-lain, rendamlah di dalam air bersama-sama jus limau atau ascorbic acid sekiranya perlu. Proses ini dapat memastikan warna buah-buahan tersebut dapat dikekalkan sebelum, semasa dan selepas proses pengeringan.
• Bagi sayur-sayuran pula, ianya perlu dicelur untuk mematikan ezim yang boleh menyebabkan warna makan bertukar. Sayuran-sayuran tersebut termasuklah broccoli, bunga kobis, saderi, lobak merah, jagung, peas, kentang, sawi, daun bawang dan lain-lain.
• Anda juga boleh menambahkan garam, gula atau rempah untuk menambahkan rasa sebelum proses pengeringan.
• Sediakan bahan yang telah dipotong di atas dulang yang disediakan. Elakkan makanan yang berlapis, kerana ia boleh melambatkan proses pengeringan.
• Hidupkan mesin dehydrator sebaik sahaja kesemua makanan yang ingin dikeringkan telah dimasukkan ke dalam mesin. Semak buku panduan manual untuk mengetahui aturan dan penggunaan mesin yang betul, kebiasaannya proses pengeringan mengambil masa antara 8 -12 jam.
• Periksa makanan yang dikeringkan dari semasa ke semasa. Anda boleh mengeluarkannya dari mesin dan memotongnya - untuk memeriksa samada masih terdapat lembapan pada bahan makanan. Sekiranya ia masih lembab, proses pengeringan perlu diteruskan - atau makanan tersebut dikeringkan sekali lagi di dalam mesin.
• Setelah selesai, pastikan makanan benar-benar sejuk terlebih dahulu antara 30 - 60 minit sebelum ia boleh disimpan di dalam bekas.
• Bagi buah-buahan yang dikeringkan, ia perlu diletakkan di dalam bekas yang tidak terlalu padat. Goncang bekas sehari sekali selama 10 hari bagi memastikan lembapan dapat disebarkan ke serata bekas. Sekiranya terdapat kondensasi di dalam bekas, maka ia perlu dikeringkan lagi di dalam mesin. (Proses ini penting bagi buah-buahan).
• Makanan yang telah sempurna dikeringkan dan disimpan di dalam bekas, perlu diletakkan di tempat yang sejuk dan gelap sehingga ia sedia untuk digunakan.

 
*Proses pengeringan akan menjadi lebih lancar apabila anda telah melakukannya beberapa kali. Ini kerana terdapat perbezaan bagi bahan-bahan yang dikeringkan dan perkara-perkara lain seperti ketebalan makanan, susunatur dan jumlah makanan yang boleh dikeringkan dalam satu-satu masa.

Makanan yang akan dikeringkan disusun dengan baik bagi memastikan proses pengeringan berjalan dengan lancar.

 
Apakah makanan yang dikeringkan menyihatkan?
 
Khasiat pemakanan makanan yang dikeringkan dapat dikekalkan selagi ianya dilakukan dengan betul. Proses pengeringan dilakukan pada suhu yang rendah dan hanya lembapan yang dikeluarkan daripada makanan. Sekiranya ianya dilakukan dengan betul, ia dapat mengekalkan warna dan rasa makanan tersebut untuk tempoh penyimpanan yang lebih lama. Tidak seperti proses pengawetan makanan yang lain di mana tambahan bahan-bahan lain diperlukan seperti garam, gula atau bahan pengawet yang berlebihan yang mengubah komposisi kimia bahan makanan.
 
Adakah proses pengeringan ini menggunakan tenaga yang banyak?
 
Proses pengeringan menggunakan mesin pengeringan yang baik, menggunakan tenaga yang rendah walaupun ia mengambil masa yang lama. Ini kerana suhu yang diperlukan adalah jauh lebih rendah dan isipadu ruangan pengeringan yang kecil. Kos yang digunakan untuk proses ini adalah lebih rendah berbanding jumlah makanan yang perlu dibuang dan anda perlu membelinya semula berulang kali. Malah anda mungkin boleh berkongsi makanan ini dengan orang lain (saudara mara dan jiran-jiran). Penggunaan tenaga ini dikawal oleh thermostat yang memastikan pemanasan yang sekata disepanjang proses pengeringan.

Antara makanan kering yang boleh dibeli dari pasaraya.

Dulang pengering bertingkat, meningkatkan jumlah makanan yang boleh dikeringkan dalam satu masa. 

 
Walaupun proses pengeringan menggunakan mesin ini amat mudah dilakukan di rumah, anda perlu melakukan beberapa proses penyediaan bahan, sebelum ianya boleh dikeringkan. Selain itu juga ia memerlukan tenaga elektrik untuk proses pengeringan (namun kebaikannya di sini, anda boleh melakukannya dalam sebarang keadaan cuaca). Proses pengeringan memakan masa yang agak panjang (namun ia lebih pendek berbanding dengan proses pengeringan menggunakan cahaya matahari). Selain itu juga pastikan anda menggunakan mesin yang mempunyai pengawal masa (timer) bagi mengelakkan proses pengeringan yang terlebih - seseparuh mesin pengering tidak mempunyai pengawal masa.

 
Semoga ia dapat membantu anda menjimatkan perbelanjaan untuk tempoh jangka panjang, selain mengelakkan pembaziran pembuangan makanan yang tidak digunakan. Mungkin makanan yang dikeringkan tadi bukan sahaja bermanfaat untuk kegunaan akan datang, ia juga mungkin boleh dikongsikan untuk mereka-mereka yang memerlukan atau dijual semula. Sekiranya terdapat sebarang pertanyaan atau tambahan perkara yang tertinggal, kongsi-kongsikan di ruangan komen untuk manfaat bersama.
 
Rujukan:
 
1) The Spruce Eats: How To Dry Fruits and Vegetables With a Dehydrator.
2) The Spruce Eats: Blanching Vegetables Before Drying Them.
3) Dehydrator review: How much does it cost to dehydrate food?
4) Dehydrator review: Food Dehydrator Comparison Table.
5) Wikipedia: List of dried foods.
6) YouTube: Drying Food - The Basics
 
 

Mengenali Stevia Manisan Pengganti Gula, Adakah Ianya Lebih Baik?

Pucuk dari pokok stevia, gula dan stevia yang telah diproses.

Tentu ramai yang telah mengetahui mengenai bahan manisan gantian gula yang dikenali sebagai stevia, namun tidak ramai yang mencubanya - oleh kerana pelbagai sebab. Mungkin antaranya adalah harga stevia di pasaran yang jauh lebih mahal tanpa standard terkawal. Selain itu juga, stevia dari pelbagai jenama dihasilkan dengan pelbagai proses dan hasil yang berbeza-beza. Namun apakah sebenarnya stevia dan bagaimanakah ianya digunakan?
 
Stevia merupakan bahan manisan tanpa kalori dihasilkan daripada steviol glycosides. Ia merupakan sebatian yang diekstrak dan diperhalusi daripada daun tumbuhan yang dikenali sebagai  Stevia rebaudiana. Walaupun stevia telah lama digunakan di mana asal ianya tumbuh oleh masyarakat Guaraní, dari Amerika Selatan iaitu semenjak kira-kira 1,500 tahun dahulu. Tumbuhan ini dikenali sebagai “ka'a he'ê” (herba manis). Tumbuhan ini juga turut digunakan secara tradisional semenjak ratusan tahun di Brazil dan Paraguay sebagai manisan di dalam teh, ubatan dan juga makanan manisan.

 
Hari ini, stevia yang berada di pasaran merupakan bahan ekstrak daripada daun tumbuhan stevia dan bukanlah daripada daun asli tumbuhan tersebut. Bahan yang diekstrak daripada daun dan diperhalusi ini dikenali sebagai rebaudioside A (Reb-A). Hasil daripada ekstrak ini mengandungi hanya sebahagian kecil daripada kandungan asal daun daripada tumbuhan stevia. Kandungan bahan yang diekstrak yang dikenali sebagai stevioside hanyalah terdiri daripada lima ke sepuluh peratus daripada berat kering daun-daun stevia. Namun bahan yang dihasilkan ini (Reb-A), mempunyai kemaisan sebanyak 200 kali ganda daripada gula biasa. Dalam sesetengah produk juga Reb-A digabungkan bersama pemanis-pemanis lain seperti erythritol (gula alkohol) dan dextrose (glukosa).

Stevia (Stevia rebaudiana), tumbuhan yang digunakan untuk menghasilkan stevia (rebaudioside A) atau Reb-A.

Walaupun kita boleh menggunakan daun stevia secara terus untuk tujuan memaniskan makanan atau minuman, namun untuk tujuan pemahaman mengenai stevia mungkin lebih kompleks dan perlu difahami bentuk sebenar bagaimana ianya dihasilkan. Oleh sebab itu, adalah agak sukar bagi kita membuat keputusan stevia manakah yang baik di pasaran.

 
Merujuk semual kepada stevia yang dihasilkan melalui teknik pemprosesan iaitu Reb-A, ia merupakan bahan manisan tanpa kalori yang sesuai untuk mereka yang mempunyai masalah kencing manis, selain membantu dalam mengatasi masalah berat badan. Namun kajian-kajian yang dijalankan masih terlalu sedikit mengenai faedah-faedah stevia kepada kesihatan. Adalah baik, ia diambil dalam kadar yang sedikit (kadar yang disyorkan adalah 4 milligrams (mg)/kilogram berat badan), tanpa menggunakannya secara berlebihan.

Stevia yang diproses menjadi bentuk tablet mudah digunakan.

Sebahagian pengeluar stevia pula menghasilkan stevia dalam bentuk ceceair.

Apakah kesan-kesan sampingan penggunaan stevia?
 
Sebahagian produk stevia mengandungi gula alkohol yang boleh memberikan kesan tidak selesa kepada individu yang sensitif kepada bahan tersebut - walaupun ia jarang berlaku. Kesan-kesan tersebut adalah:
 

• Mual/loya (nausea)
• Muntah-muntah
• Tidak hadam
• Kekejangan
• Kembung perut

 
*Namun sebaliknya steviol glycosides mungkin mempunyai kesan yang baik bagi mengurangkan kesan cirit-birit dan gejala sindrom iritasi usus (IBS).
 

Walaupun penggunaan stevia boleh membantu mengurangkan kadar gula kepada para pengidap kencing manis, penggunaan berpanjangan stevia mungkin boleh mengakibatkan kesan kekurangan gula di dalam darah. Namun begitu keadaan ini juga jarang berlaku bagi mereka yang sihat lebih-lebih lagi yang mendapat bekalan gula daripada makanan seharian seperti kek, nasi, buah-buahan, kuih-muih dan sebagainya. Ianya mungkin bagi mereka yang menghidap kadar kekurangan gula darah yang abnormal.

Proses mengekstrak stevia daripada daun segar.

 
Bagaimanakah kita menggunakan stevia?
 
Stevia digunakan sama seperti gula biasa iaitu sebagai penambah rasa. Secubit daripada serbuk stevia adalah bersamaan dengan satu sudu kecil gula. Ia sesuai digunakan;
 

• Di dalam kopi.
• Pemanis di dalam air limau.
• Ditabur di atas bijirin sarapan.
• Bahan pemanis untuk smoothie.
• Digunakan bersama yogurt tanpa gula.

 
Maka dengan itu serba sedikit mengenai stevia. Walaupun ianya adalah satu bahan yang baik dalam mengggantikan gula, ianya hendaklah digunakan secara berhati-hati. Terlalu banyak barangan stevia di pasaran yang boleh mengakibatkan kekeliruan kepada pengguna yang tidak mempunyai maklumat yang cukup mengenai bahan ini. Terdapat juga bahan-bahan manisan lain yang perlu kita kenali untuk masa-masa akan datang seperti Monk Fruit, Erythritol dan Xylitol. Semoga ia memberikan manfaat kepada kita para pembaca dan kongsi-kongsikan kepada mereka yang memerlukan.

Rujukan:
 
1) MedicalNewsToday: Does stevia have any side effects?
2) Healthline: Everything You Need to Know About Stevia
3) BAYNSolutions: How stevia extract is produced from stevia leaf
4) Wikipedia: Stevia
5) WebMD: Stevia

Madu dan Gula, Manakah Yang Lebih Baik?

Madu dan gula, manakah yang lebih baik untuk anda?

Kemanisan merupakan salah satu rasa penting di dalam makanan dan minuman. Oleh kerana kemajuan teknologi perindustrian dan perdagangan memudahkan kita mendapat bekalan gula, maka makanan manis semakin mudah untuk dinikmati. Namun pengambilan gula berlebihan boleh membawa kemudaratan yang serius kepada kesihatan manusia. Sehubungan itu, salah satu lagi jenis manisan yang biasa digunakan suatu masa dahulu iaitu madu, adakah ia lebih baik daripada gula?
 
Gula merupakan pembekal sumber tenaga penting kepada badan, namun gula di dalam bentuk glucose atau fructose membolehkan ianya diserap ke dalam darah dengan lebih pantas - menjadikan kandungan gula di dalam darah meningkat dengan mendadak. Mari kita lihat komposisi glucose dan fructose di dalam kedua-dua jenis manisan ini.

 
Gula: 50 peratus fructose dan 50 peratus glucose.
Madu: 40 peratus fructose dan 30 peratus glucose.
 
*Bahan lain yang terkandung di dalam madu adalah air, debungga (pollen) dan mineral, termasuk magnesium dan potassium.

Terdapat pelbagai jenis madu, dan tidak semuanya sama.

Juga terdapat pelbagai jenis gula.

Berbalik kepada persoalan asal, adakah madu lebih baik berbanding gula? Kita lihat kedua-dua bahan ini dari segi glycemic index (GI) iaitu suatu nilai untuk mengukur sesuatu bahan makanan dalam meningkatkan kadar gula di dalam darah.
 

•  Makanan yang meningkatkan paras gula dengan perlahan dipanggil makanan rendah GI (<55).
•  Makanan yang meningkatkan paras gula secara sederhana dipanggil makanan sederhana GI (55-69).
•  Makanan yang meningkatkan paras gula dengan cepat dipanggil makanan tinggi GI (>70).

 

Bahan	Glycemic Index
Gula Putih	68
Corn syrup	90
Agave nectar	10
Madu	55
Maple syrup	54
Molasses	55

 
*Beberapa bahan manisan lain turut disertakan sebagai perbandingan.
 
Dari segi glycemic index, madu mempunyai bacaan yang lebih rendah berbanding gula putih. Ini menunjukkan ia tidak meningkatkan gula di dalam darah sepantas gula putih. Namun, ia masih meningkatkan kadar gula di dalam darah (ia masih perlu diambil dalam kuantiti yang sedikit - mengikut tahap kesihatan).
 
Selain daripada (GI), madu dan gula juga diukur mengikut kadar tenaga yang dibekalkan daripada kedua-dua bahan ini.
 
Kiraan kalori untuk 100g gula putih mengandungi 400kJ/95.60Kcal manakala 100g madu pula mengandungi sekitar 1,400kJ/334Kcal.
 
*Perlu diingat, bacaan ini mungkin berbeza mengikut jenis madu yang anda ambil.

 
Antara Kebaikan Lain Madu
 
Madu digunakan bukan sahaja sebagai bahan pemanis makanan, tetapi ia juga digunakan bagi tujuan perubatan. Selain memberikan rasa manis, madu juga turut mengandungi bahan minerals, bergantung kepada bunga-bungaan yang terdapat di persekitarannya yang digunakan untuk menghasilkan madu tersebut. Secara umumnya, madu turut mengandungi sebahagian kecil debunga (pollen) bersama-sama bahan lain seperti:
 

•  Asid Amino
•  Anti Oksidan
•  Enzim
•  Minerals
•  Vitamin

Madu telah digunakan sejak sekian lama oleh manusia sebagai manisan dan juga untuk tujuan perubatan.

Madu biasa digunakan dalam merawat masalah kesihatan berkaitan dengan pernafasan. Ia mengandungi anti-radang yang boleh mengurangkan pembengkakan pada saluran pernafasan disebabkan asma. Ia juga merupakan bahan yang biasa digunakan untuk melegakan batuk.
 
Selain daripada batuk, madu juga membantu merawat kesan alahan. Namun untuk tujuan ini, hanya madu tertentu sahaja yang memberikan kesan yang positif. Sebagai contoh, dalam merawat alahan terhadap debunga pohon birch, madu yang dihasilkan daripada debunga birch dikatakan memberikan kesan yang baik.
 
Madu juga boleh digunakan sebagai ubat sapuan dalam merawat beberapa keadaan seperti merawat luka. Luka-luka ini termasuklah luka biasa, ulser dan kecederaan terbakar. Satu lagi keadaan iaitu Seborrheic dermatitis, dimana keadaan yang menyebabkan kulit kepala menjadi gatal dan mengelupas. Madu boleh digunakan secara mingguan bagi mengurangkan keguguran rambut disebabkan masalah ini.
 
Berbanding dengan gula biasa, madu juga lebih mudah untuk diserap oleh badan kerana ianya ditambah dengan enzim oleh lebah-lebah yang menghasilkan madu.

 
Antara Kebaikan Gula
 
Gula juga adalah dihasilkan daripada tumbuh-tumbuhan, namun proses penghasilannya menyebabkan ia hanya mengandungi glucose dan fructose, yang digabungkan untuk membentuk gula yang dikenali sebagai sucrose.
 
Gula putih tidak mengandungi nutrients tambahan. Namun begitu, gula perang yang masih lagi mengandungi bahan-bahan dalam menghasilkan gula, mungkin masih mengandungi sedikit sebanyak bahan mineral.
 
Selain mengandungi kalori yang lebih rendah berbanding madu, gula antara lainnya lebih mudah didapati, murah dan mudah disimpan berbanding madu. Gula juga mudah digunakan untuk menghasilkan banyak jenis makanan yang biasa dimakan pada hari ini.
 
Manakah Yang Lebih Baik?
 
Kedua-dua bahan merupakan bahan pemanis yang mengandungi bahan yang hampir sama iaitu fructose dan glucose, di mana ia boleh memberikan kesan yang sama kepada badan manusia. Dari segi kebaikan tambahan yang diperolehi oleh madu, ia bergantung kepada keperluan individu kerana madu merupakan bahan yang mahal dan tidak semua jenis madu adalah sama. Malah adakalanya madu asli sukar diperolehi.
 
Sekiranya anda mempunyai kebimbangan terhadap masalah kesihatan seperti kencing manis atau obesiti maka cuba elakkan penggunaan gula, dan hanya gunakan madu pada kadar yang minimum. Namun, sekiranya anda adalah pengidap kencing manis, maka kedua-dua bahan ini perlu diambil dengan pengawasan yang rapi.
 
Penggunaan kedua-dua bahan boleh mengakibatkan kesan yang sama iaitu:
 

•  Penambahan berat badan.
•  Meningkatkan risiko kesihatan.
•  Tahap tinggi kandungan gula di dalam darah.
•  Risiko kerosakan gigi.

Obesiti adalah antara masalah kesihatan yang dikaitkan dengan pengambilan gula berlebihan.

 

Antara Langkah-langkah Yang Boleh Diambil:
 
Oleh kerana kebanyakan makanan yang diambil mengandungi gula (makanan yang diproses banyak menggunakan gula), selain gula boleh didapati dengan mudah pada hari ini, beberapa langkah perlu diambil bagi mengurangkan bahaya penggunaan gula berlebihan.
 

• Kurangkan pengambilan - kurangkan pengambilan gula berbanding biasa, di dalam minuman, makanan dan juga masakan yang anda sediakan.
• Gunakan ekstrak atau rempah manis - ekstrak daripada badam atau vanilla boleh memberikan rasa manis kepada bahan seperti smoothies atau bahan bakar tanpa menambahkan jumlah gula. Manakala rempah-rempah seperti halia, kayu manis dan buah pala juga memberikan kesan yang sama pada masakan tanpa tambahan kalori.
• Ambil buah-buahan manis - buahan-buahan manis dapat membantu mengurangkan perasaan mengidam (cravings). Pilihlah buah-buahan seperti beri, pisang, mangga dan lain-lain buah yang mempunyai rasa yang manis.

 

Gula mampu memberikan kita kesan ketagihan (kecenderungan untuk menambahkan jumlah pengambilan berterusan). Bagi mengelakkan kesan ini, pengambilan gula perlulah dilakukan dengan berhati-hati. Anda tidak perlu menambah gula (atau kurangkan gula) di dalam minuman sekiranya anda memakan makanan yang manis. Sebaiknya anda tidak mencampurkan gula ke dalam minuman seperti kopi dan teh, serta menjauhkan minuman yang mengandungi gula yang tinggi seperti minuman ringan dan minuman juga yang diproses. Sekian sahaja untuk kali ini.

Rujukan:
 
1) Medical News Today: Is honey better for you than sugar?
2) Medical News Today: Is honey good for asthma?
3) Humairahoney: Madu VS Gula : Yang mana pilihan terbaik?
4) The Conversation: White, brown, raw, honey: which type of sugar is best?

Sutera Unik Muga Silk, Sutera Termahal dari Daerah Assam, India.

Muga silk, mempunyai warna asli tersendiri yang menarik.

Sutera merupakan salah satu tajuk penting yang mendapat perhatian di dalam artikel-artikel kami yang telah lepas mahupun yang akan datang. Kepentingan sutera sebagai bahan pembuatan merupakan sumber penting dalam menghasilkan pelbagai barangan. Pembangunan teknologi membolehkan sutera sintetik dihasilkan dengan kualiti yang lebih baik mengikut perkembangan masa. Walaubagaimanapun, buat masa ini industri sutera tradisional masih boleh berdaya saing memandangkan masih terdapat permintaan terhadapnya. Namun ia tidak mungkin akan bertahan sekiranya tiada usaha dalam memperbaiki kaedah pengeluarannya yang menyebabkan harganya yang terlalu tinggi dan penghasilan yang tidak efisyen.

 
Hari ini kita ingin melihat satu lagi jenis sutera yang amat unik dan hanya dihasilkan di daerah tertentu di India. Sutera unik ini dihasilkan oleh sejenis rama-rama yang berbeza daripada sutera biasa yang dihasilkan, malah ia turut diberikan makanan daripada daun tumbuhan tertentu dalam memastikan benang sutera dihasilkan mempunyai warnanya tersendiri. Memandangkan proses pemeliharaan dan penjagaan yang rumit menjadikan penghasilan sutera jenis ini amat terhad dan harganya juga amat mahal. Apa yang membimbangkan adalah, para pengusaha sutera ini masih lagi berada dalam keadaan kualiti kehidupan yang sama. Sekiranya keadaan ini berkekalan, maka tiada lagi generasi akan datang yang akan berminat dengan industri ini dan ia akan hilang dengan begitu sahaja.

 
Sutera yang dimaksudkan lebih dikenali sebagai ‘sutera muga’ (muga silk) yang dihasilkan oleh rama-rama yang dikenali sebagai ‘muga silkworm’ (Antheraea assamensis) atau juga dipanggil ulat sutera Assam. Penghasilan sutera ini telah dihasilkan di Daerah Assam semenjak 300 BC dan ianya hanya digunakan oleh golongan diraja. Berbeza dengan sari sutera biasa yang mungkin berharga sehingga $250, sari yang dihasilkan dengan menggunakan sutera muga boleh mencapai harga sehingga $6,500. Apa yang menarik sutera ini mempunyai warna keemasan secara semulajadi selain daripada menjadi lebih berkilat setiap kali ianya dicuci (menggunakan cucian tangan tanpa bahan pencuci kimia seperti sabun pencuci biasa).

Rama-rama yang digunakan dalam menghasilkan sutera Muga (Antheraea assamensis).

Ulat beluncas dari spesies yang menghasilkan sutera Muga.

Keunikan sutera muga bukan sahaja dihasilkan daripada jenis rama-rama yang unik. Untuk memastikan kualiti sutera yang tulen, anak rama-rama perlu diberikan makanan daripada tumbuhan tertentu sahaja, antaranya adalah daun dari pokok Som (Machilus bombycina) atau Sualu (Litsea polyantha). Namun dalam keadaan liar, anak rama-rama ini turut menjadikan tumbuh-tumbuhan lain sebagai makanan termasuk; Cinnamomum, Laurus, Litsea, Carpinus, Persea, Magnolia, Michelia, Quercus, Sarcostemma dan Symplocos. Sumber pemakanan ini amat penting, kerana ia memastikan kualiti sutera yang dihasilkan oleh kepompong beluncas menepati kualiti yang diperlukan untuk menjadi sutera muga yang diperlukan. Sumber pemakanan ulat beluncas memastikan kualiti warna benang sutera yang dihasilkan mempunyai warna keemasan yang berkilau.

 
Tidak seperti sutera biasa yang dihasilkan oleh jenis rama-rama Bombyx mori yang menjadikan tumbuhan mulberry sebagai makanan utamanya juga merupakan 90% daripada jumlah sutera yang dihasilkan untuk pasaran dunia. Sutera jenis ini juga dikenali sebagai ‘Mulberry Silk’, dimana penghasilan tanaman mulberry secara komersial khusus sebagai sumber makanan rama-rama ini dikenali sebagai Moriculture. Proses penghasilan mulberry silk lebih teratur dan mampu menghasilkan jumlah sutera yang lebih tinggi. Penternakan ulat-ulat sutera ini biasanya dilakukan di dalam bangunan khas yang mudah dikawal tanpa haiwan yang pemangsa yang menjadikan ulat-ulat ini sebagai makanan.

Pokok Som (Machilus bombycina) yang menjadi makanan khusus ulat sutera bagi penghasilan sutera Muga.

Pokok Sualu (Litsea polyantha), merupakan satu lagi pokok khusus bagi penghasilan sutera Muga asli.

Berbeza dengan Muga silk yang tergolong di dalam kumpulan Vanya Silk, atau boleh juga dinamakan sebagai sutera liar. Sutera-sutera liar adalah daripada sutera yang diperolehi daripada ulat-ulat yang hidup di hutan. Ia juga terdiri daripada rama-rama yang berbeza iaitu termasuk ; A. assamensis, A. paphia, A. pernyi, A. roylei, dan A. yamamai. Vanya silk terdiri daripada beberapa jenis termasuk Tussar, Muga dan Eri. Kepompong-kepompong sutera ini dikumpulkan oleh penduduk tempatan yang mendiami kawasan berhampiran hutan dan menggunakannya untuk ditenun atau dijual kepada penenun.
 
Berikutan dengan permintaan yang tinggi, sutera Muga menjadi mangsa eksploitasi dengan penghasilan sutera muga tiruan. Maka dengan itu kerajaan terpaksa menetapkan bahawa penghasilan sutera Muga menjadi unik kepada Daerah Assam sahaja. Namun ia tidak menjamin keselamatan dalam memastikan sumber sutera itu sendiri iaitu ulat-ulat sutera dan sumber makanannya. Ancaman kepada ulat-ulat ini termasuklah serangan penyakit, haiwan pemangsa serta sumber makanan yang digunakan khusus untuk penghasilan sutera muga yang tulen.

 
Manakala dengan ancaman-ancaman ini, pengusaha-pengusaha (terdiri daripada penternak ulat sutera dan penenun) muga silk, tidak memiliki pendapatan yang sepatutnya berbanding harga muga silk yang begitu tinggi. Sekiranya kaedah penghasilan ini tidak diperbaiki dan pendapatan pengusaha tidak ditingkatkan, maka industri muga silk akan hilang dalam tempoh terdekat.

Cadar yang dihasilkan daripada sutera Muga.

Bebenang daripada sutera Muga yang sedia untuk ditenun.

Muga silk merupakan satu lagi bahan dari sumber alam semulajadi yang amat unik dihasilkan oleh manusia dalam menghasilkan bahan pakaian. Ia merupakan satu ciri unik budaya yang amat berharga yang perlu dipelihara bagi memastikan keasliannya tetap kekal. Namun usaha ini akan mengalami pelbagai cabaran kerana ia juga bergantung kepada sumber alam yang lain termasuk ulat sutera dan sumber makanannya.
 
Walaupun pemeliharaan sumber semulajadi ini penting, penghasilan sutera secara sintetik merupakan salah satu langkah yang dapat menjamin penghasilan sutera yang lebih stabil dari segi harga, kualiti dan kuantiti yang lebih stabil. Teknologi ini masih diperbaiki dari pelbagai aspek dalam memastikan penghasilan yang optimum. Tanpa penghasilan sutera sintetik, penghasilan sutera secara semulajadi tidak mungkin dapat menampung permintaan sutera yang semakin meningkat bukan sahaja untuk penghasilan pakaian, malah dalam inovasi-inovasi baru yang memerlukan sutera.
 
 
Rujukan:
 
1) Businessinsider: Muga silk is known as the 'golden thread.' Here's why a sari made with this silk can cost $6,500.
2) Wikipedia: Muga silk
3) Wikipedia: Assam silk
4) Indiatales: Different Types Of Silk In India – An Introduction
5) Central Silk Board: Vanya Silks - The Wild Silks of India
 
 

Lipas Serranga Cantik Yang Kurang Dikenali

Lipas cantik yang hanya dapat dilihat di habitat liar.

Anda merasa geli apabila melihat lipas? Ia merupakan perkara biasa bagi kita apabila berhadapan dengan serangga ini. Ini kerana, lipas yang kita kenali adalah jauh berbeza dengan lipas dalam keadaan mereka secara semulajadi. Lipas yang mendiami kediaman manusia adalah berbeza sepertimana mereka pada asalnya di habitat sebenar. Lipas, seperti juga hidupan-hidupan lain, merupakan sebahagian daripada ekosistem, dan ia adalah penting dalam memastikan keseimbangan alam. Kali ini, mari kita lihat lebih dekat mengenai serangga lipas yang unik.
 
Merujuk kepada artikel yang lepas, terdapat kira-kira 4,600 spesies lipas yang dikenali di dunia (mungkin terdapat spesies yang masih belum diketahui) dan hanya 30 sahaja daripadanya yang dikaitkan berhubung rapat dengan manusia. Lipas yang biasa mendiami kediaman manusia, telah lama menyesuaikan diri dengan persekitaran manusia dan sangat berbeza daripada lipas-lipas yang mendiami habitat asalnya. Namun begitu lipas tetap unik dan mampu menyesuaikan diri dengan kehidupan bersama manusia. Ia mampu membina ketahan terhadap banyak jenis racun yang digunakan oleh manusia ke atasnya. Lipas juga menjadikan apa sahaja yang terdapat di persekitarannya sebagai makanan, selain mampu bertahan tanpa makan untuk tempoh yang lama. Ini merupakan antara sebab mengapa ia sukar untuk dihapuskan.

 
Berbalik kita kepada lipas secara keseluruhannya, tanpa gangguan daripada manusia lipas liar mempunyai cara hidup yang jauh berbeza. Kebanyakan lipas merupakan serangga yang memakan sisa-sisa bahan organik seperti kulit kayu, sisa-sisa daripada hidupan dan tumbuhan yang mati, najis haiwan dan bahan-bahan yang mereput. Terdapat juga spesies-spesies lipas yang tinggal bersama-sama serangga lain seperti Attaphila fungicola yang tinggal di dalam semut pemotong daun. Kepelbagaian spesies lipas ini bukan sahaja menyaksikan kepelbagaian perbezaan dari segi fizikal, malah keseluruhan cara hidup daripada makanan sehinggalah kepada bagaimana mereka membiak.

Lagi lipas unik yang berwarna biru.

Lipas yang menyerupai serangga ladybird bagi mengelakkan dimakan musuh.

Lipas yang mempunyai warna dan corak yang unik.

Dari segi fizikal lipas-lipas liar mempunyai pelbagai bentuk dan saiz, daripada yang mempunyai berat paling tinggi iaitu Australian rhinoceros cockroach (Macropanesthia rhinoceros) iaitu 33.5 gram dengan panjang badan sehingga 80mm, merupakan lipas tanpa kepak. Manakala lipas terkecil Attaphila fungicola pula hanya berukuran 3 mm. Walaupun kebanyakan lipas mempunyai kepak, terdapat juga spesies yang berbentuk seperti ulat gonggok pendek (Perisphaerus sp.), berbentuk serangga lain seperti belalang, serangga ladybird (Prosoplecta sp.) dan sebagainya. Malah kebanyakan spesies lipas-lipas liar kelihatan amat cantik dengan pelbagai warna selain ada di antaranya mempunyai warna berkilau (iridescent), serta rupa bentuk yang menarik.

 
Secara keseluruhannya, lipas-lipas liar amat berbeza daripada lipas rumah yang kita kenali. Lipas membantu proses penghuraian sisa-sisa organik di persekitarannya selain menjadi sumber makanan kepada hidupan-hidupan lain di hutan. Mari kita lihat beberapa lagi spesies lipas yang mempunyai rupa bentuk serta warna yang menarik dan keunikan tersendiri. Oleh kerana kekurangan maklumat mengenai lipas-lipas ini, sebahagiannya hanya gambar sahaja yang dapat dikongsikan. Bagaimanapun terdapat laman web yang menyediakan lebih maklumat mengenai lipas yang menarik untuk dikunjungi di sini.

Lipas Megaloblatta longipennis, tersenarai sebagai lipas yang mempunyai sayap terbesar.

Lipas dengan sayap terbesar Megaloblatta longipennis, tersenarai sebagai lipas dengan sayap terbesar di dalam Guinness Book of World Records. Lipas yang berasal dari Amerika Selatan ini, mendiami kawasan di Peru, Ecuador dan Panama. Daripada spesimen yang diperolehi milik Akira Yokokura dari Yamagata, Japan, lipas ini berukuran 97mm (3.8 in) panjang dan 45 mm (1.75 in) lebar. Ia boleh memiliki lebar sayap sehingga 20 cm. Sekiranya anda mempunyai fobia terhadap lipas, lipas ini mampu menyebabkan anda pengsan!

Lipas yang mempunyai berat paling tinggi, menhabiskan masa di dalam tanah dan tidak mempunyai kepak.

Lipas berikutnya merupakan lipas yang mempunyai berat paling tinggi iaitu Giant Burrowing Cockroach atau juga dikenali sebagai rhinoceros cockroach (Macropanesthia rhinoceros) yang berasal dari Queensland, Australia. Boleh mencapai berat sehingga 33.5 gram, lipas ini hampir memenuhi keseluruh tapak tangan apabila dipegang. Manakala ia merupakan lipas yang tinggal di dalam tanah dan tidak mempunyai sayap. Lipas ini juga tidak menghasilkan telur sebaliknya melahirkan anak yang akan dijaga selama beberapa tempoh di dalam sarangnya. Ibu lipas menyimpan makanan yang terdiri dari daun-daun reput untuk anak-anaknya yang masih kecil.

Madagascar hissing cockroach dikatakan amat menyerupai lipas yang hidup di zaman pra-sejarah.

Seterusnya kita melihat lipas yang agak popular sebagai binatang peliharaan. Mempunyai saiz yang agak besar dan menghasilkan bunyi apabila apabila diganggu. Madagascar hissing cockroach (Gromphadorhina portentosa), berasal dari kepulauan Madagascar. Lipas mempunyai saiz yang agak besar dan dikatakan mempunyai ciri-ciri lipas yang hidup di zaman pra-sejarah. Lipas ini hidup dengan memakan buah-buah yang jatuh, tumbuh-tumbuhan dan hidupan lain (arthropods). Ia menghasilkan bunyi dalam beberapa keadaan termasuk untuk menarik perhatian pasangan, pergaduhan atau sebagai amaran kepada ahli kumpulan yang lain. Lipas ini amat penting sebagai agen penghurai disamping merupakan sumber makanan kepada hidupan lain.

Lipas yang mempunyai corak unik di belakang badannya, Death's head cockroach.

Lipas berikutnya mempunyai nama yang agak pelik iaitu, Death’s head cockroach (Blaberus craniifer), iaitu nama yang diberikan bersempena corak yang terdapat di belakang lipas ini yang menyerupai tengkorak atau ‘jack-o-lantern’. Walaupun terdapat lipas yang menyerupai spesies ini, ia dapat dibezakan dengan titik pada corak dibelakangnya berbanding spesies lain yang tidak mempunyai titik ini. Walaupun mempunyai sayap, lipas ini tidak terbang sebaliknya hanya meluncur dari kawasan yang lebih tinggi. Seperti biasa, makanan lipas ini adalah terdiri daripada bahan-bahan organik yang mereput dari tumbuhan dan haiwann. Berasal dari kawasan Tengah Benua Amerika, Mexico, ia turut di bawa ke Florida, adakalanya dijadikan sebagai binatang peliharaan.

 
Di sini kami akan cuba juga kongsikan beberapa gambar lipas-lipas menarik yang tidak dapat dikongsikan lebih lanjut mengenai ciri-ciri uniknya. Namun daripada itu kita dapat melihat keunikan dunia serangga lipas yang selama ini tidak kita ketahui. Walaupun lipas rumah biasa banyak memberikan kita masalah, namun ia boleh diatasi dengan pengurusan rumah yang betul. Elakkan menggunakan racun apabila membunuh lipas, kerana ia boleh menjadikan ia menjadi lebih tahan kepada racun tersebut, sebaliknya mengancam isi kandungan rumah (manusia dan haiwan peliharaan).

Lipas dengan warna iridescent berkilau dan menarik.

Lipas yang mempunyai warna can corak yang menarik.

Lipas yang hanya boleh didapati di habitat asalnya.

Walaupun terdapat lipas-lipas yang dijadikan haiwan peliharaan, kami tidak menggalakkan perkara ini kerana ia lebih baik berada di habitat asalnya. Ia boleh menjadi spesies mengganggu berikutnya sekiranya terlepas dan membiak di luar kawalan. Jadi, lipas seperti juga hidupan-hidupan yang lain amat penting kepada alam. Ia bukan sahaja mempunyai fungsi penting dalam proses pereputan bahan-bahan organik, malah merupakan sumber makanan penting haiwan-haiwan yang terdiri daripada mamalia, burung, reptilia dan juga serangga sendiri. Jadi mari kita sama-sama memelihara persekitaran supaya ia berada di dalam keadaan yang seimbang.
 
 
Rujukan:
 
1) Guinnessworldrecords.com : Largest cockroach
2) Cockroach.speciesfile.org: Cockroach Species File Online
3) Bush Heritage Australia: Giant Burrowing Cockroaches
4) UNIVERSITY of NEBRASKA–LINCOLN: Madagascar Hissing Cockroach
5) AZ Animals : Death’s Head Cockroach
6) Terminix : Meet Some of the World’s Biggest Cockroaches