Penanaman padi di dalam pasu adalah perkara yang biasa dilakukan. |
Padi (Oryza sativa) merupakan tumbuhan yang unik menjadi sumber makanan manusia hampir di seluruh dunia. Keunikan tumbuhan yang ditanam sejak ribuan tahun ini menghasilkan pelbagai varieti unik oleh setiap masyarakat di serata dunia. Malah padi sering menjadi tajuk perbincangan artikel-artikel kami sejak dari dahulu lagi. Pembangunan penanaman padi secara komersial membuatkan kaedah penanaman padi tidak diketahui oleh kebanyakan kita. Secara tidak langsung, tidak semua di antara kita mengenali pokok padi secara dekat. Bagaimanakah kita boleh menanam sendiri pokok padi ini? Mungkin ini adalah antara pilihan yang boleh kita lakukan.
Oleh kerana sukar untuk mendapatkan benih padi, iaitu biji padi yang belum diproses. Menggunakan beras yang dijual di pasaraya adalah salah satu daripada cara mendapatkan benih padi. Namun ia bukanlah semudah biji padi yang belum diproses (kerana biji benih yang belum diproses tidak rosak akibat pemprosesan padi menjadi beras). Untuk kaedah ini hanya beras perang yang boleh digunakan. Ini kerana beras perang masih mempunyai bahagian tunas (germ) pada biji benih padi. Beras putih biasa tidak mempunyai bahagian ini dan tidak akan bercambah untuk menumbuhkan tunas baru. Malah, penggunaan beras perang ini juga tidak menjanjikan hasil yang seratus peratus berjaya.
Sekiranya anda sememangnya menggunakan beras perang untuk masakan, maka bolehlah mengambil sedikit beras untuk tujuan ini. Manakala bagi yang ingin mencuba sahaja, maka bolehlah membeli beras perang dalam kuantiti yang kecil. Sebaiknya periksalah terlebih dahulu jika jenis beras perang tersebut benar-benar masih mempunyai bahagian tunas tersebut ataupun tidak. Ini kerana tidak semua proses menghasilkan beras perang adalah sama. Sekiranya anda mempunyai jenis beras yang betul bolehlah kita ke proses yang seterusnya iaitu proses pengaktifan benih. Proses ini adalah sama seperti proses penyemaian, iaitu beras direndam di dalam air untuk membolehkan biji benih mula menghasilkan percambahan mata tunas dan penghasilan akar. Dalam proses ini, beras-beras tadi direndam di dalam air (air diganti setiap hari) sehingga tunas dan akar kelihatan jelas.
Apabila tunas dan akar mula kelihatan, biji-biji benih padi tadi bolehlah dialihkan ke tanah dengan kelembapan yang tinggi. Ini kerana proses pertumbuhan padi biasanya di dalam tanah yang berlumpur. Proses pertumbuhan ini juga memerlukan lebih nutrient dari tanah dan sumber air yang mencukupi. Awasi kualiti air kerana penanaman secara kecil-kecilan begini menyebabkan air bertukar warna ataupun berbau. Jadi sekiranya perlu tukarlah air dan mungkin juga menambah sedikit baja sekiranya pokok kelihatan tidak subur atau kekuningan.
Beras perang masih mempunyai bahagian tunas berbanding beras putih biasa. |
Pilih biji-biji yang sihat dengan pertumbuhan yang baik. |
Biji dialihkan tapak semaian bagi membolehkan ia terus membesar. |
Pada peringkat ini, anak-anak pokok padi memerlukan bekas yang lebih besar untuk terus membesar. |
Bagi penyediaan ini, bekas yang tidak berlubang perlu disediakan. Tanah perlu ditapis kerana padi tidak boleh tumbuh dengan baik pada tanah yang keras. Air dicampur secara berperingkat bagi memastikan tanah mempunyai kelembapan yang sekata. Apabila campuran tanah dan air menjadi seakan-akan lumpur (namun tidak terlalu cair), maka pokok padi tadi bolehlah dialihkan. Anda boleh menanam sehingga 3 anak benih padi untuk membentuk serumpun pokok padi. Selain itu, pada peringkat awal pertumbuhan padi, and juga perlu menambah jumlah air supaya air berada beberapa centimeter tinggi daripada tanah.
Walaupun pokok-pokok padi akan menjadi semakin tegap, namun pemantauan berterusan perlu dilakukan. Setiap perubahan pada pokok padi perlu diberikan perhatian yang secukupnya. Kesan-kesan seperti warna daun, kerosakan pada daun menandakan masalah yang boleh mengakibatkan pokok padi anda mati. Awasi jumlah air (yang mengawal tanah supaya tidak terlalu lembut ataupun terlalu keras). Pada peringkat pembesaran, baja perlu ditambah secara berperingkat mengikut kesesuaian pertumbuhan pokok. Pastikan juga kualiti air dan jumlah air. Kurangkan air sekiranya tanah menjadi terlalu lembut dan tambahkan air sekiranya tanah terlalu kering. Gunakan jaring atau letakkan pokok padi anda dalam tempat yang selamat daripada serangga perosak. Bagi penanam kecil sebegini, anda mungkin tidak perlu menggunakan racun serangga, cukup sekadar menutup pokok padi anda dengan jaring yang sesuai.
Anak padi dialihkan ke dalam bekas baru yang lebih besar untuk proses pembesaran yang sempurna. |
Air ditambah untuk proses pertumbuhan yang berikutnya. |
Setelah sebulan dialih, air dikeringkan bagi mengelakkan tanah yang terlalu lembik. |
Setelah tanah kering, air ditambah semula pada ketinggian kira-kira 2 cm. |
Pembajaan perlu dilakukan bagi memastikan pertumbuhan yang berterusan. |
Pada peringkat akhir pertumbuhan adalah apabila pokok mula menghasilkan bunga. Jaring boleh dibuka bagi membolehkan bunga-bunga padi didebunga dengan baik bagi menghasilkan buah yang mempunyai isi. Teruskan penjagaan sehingga buah-buah menjadi matang (kelihatan berisi dan saiz yang lebih besar). Apabila ia cukup matang, iaitu kira-kira sebulan daripada bunga mula dihasilkan, air boleh dikeringkan daripada bekas tanaman padi. Seterusnya teruskan penjagaan seperti biasa sehingga buah-buah padi benar-benar masak, iaitu buah padi menjadi kekuningan (hanya sekitar 9 hari selepas air dikeringkan). Apabila cukup matang, daun-daun pada pokok padi juga akan mula kelihatan kekuningan menandakan ia sedia untuk dituai. Anda boleh memotong pokok-pokok padi untuk dikeringkan.
Apabila sudah betul-betul kering, proses pengasingan buah bolehlah dilakukan. Anda bolehlah melakukan proses ini dengan kaedah yang anda rasakan sesuai (kerana dalam jumlah yang kecil, ia tidak boleh menggunakan proses yang digunakan untuk saiz penanaman yang besar seperti ‘membanting padi’). Setelah diasingkan, barulah proses berikutnya dilakukan iaitu memecahkan kulit buah padi. Gunakan bahan yang tidak terlalu keras bagi mengelakkan buah padi hancur. Cukup untuk memecahkan kulit luar buah padi. Seterusnya cukup sekadar dengan meniupnya bagi mengasingkan kulit-kulit padi yang telah dipecahkan. Kini, anda telahpun menghasilkan beras sendiri, daripada beras yang asalnya dibeli di pasaraya.
Pokok-pokok pad mula mengeluarkan bunga. |
Buah padi mula matang, dan air boleh dikeringkan daripada bekas tanaman. |
Buah mula kekuningan dan daun mengering menandakan pokok padi sedia untuk dituai. |
Kaedah ini adalah kaedah yang dihasilkan oleh penghasil video daripada YouTube di Jepun iaitu Noringo. Hobi penanaman tumbuh-tumbuhan daripada bahan yang dibeli di pasaraya dapat mendidik kita bahawa kita boleh menanam kebanyakan daripada bahan yang dibeli ini. Ini bukan bermakna kita perlu menjadi petani, tetapi banyak perkara boleh dipelajari daripada proses penanaman tumbuhan. Selain mempelajari kesusahan yang perlu dilalui oleh para petani dalam menghasilkan sumber makanan yang kita perolehi daripada pasaraya tersebut. Namun begitu, sebahagian bahan makanan adalah lebih baik dihasilkan sendiri bagi memastikan ianya bebas daripada racun rumpai dan racun serangga misalnya. Apatah lagi bagi bahan yang diperlukan dalam jumlah sedikit seperti daun-daun herba yang boleh dibesarkan dengan mudah di tepi dapur atau hanya dengan merendamkannya di dalam air. Semoga ini sedikit sebanyak dapat memberikan satu lagi inspirasi kepada para pembaca untuk mencuba hobi menanam di rumah.
*tontoni video daripada Noringo, mengenai kaedah penanaman padi menggunakan beras yang dibeli dari pasaraya.