Penurunan Jumlah Serangga, Mengapa Kita Perlu Khuatir?

Manusia sejak dahulu lagi cuba mengenali serangga dengan lebih dekat, bagi mengetahui potensinya.

Tidak semua orang suka kepada serangga - ataupun, anda tidak menyukai semua serangga! Ini kerana, serangga merupakan satu kumpulan hidupan yang sangat besar, dan mengenali kesemua jenis serangga adalah sukar. Sehingga kini hanya sekitar sejuta spesies yang berjaya dikenali dan diklasifikasikan. Manakala jumlah spesies yang dianggarkan adalah sekitar 5.5 juta spesies dan 1.5 juta daripadanya terdiri daripada spesies kumbang.
 

Mengapa Serangga Penting?

 
Seperti juga hidupan-hidupan yang lain, setiap serangga mempunyai fungsi yang tersendiri. Keunikan kumbang yang biasanya menjadikan tumbuhan reput sebagai tempat di mana ia bertelur dan menjadi makanan baginya sehingga dewasa - membantu proses pereputan dan membolehkan nutrient daripada tumbuhan mati tersebut kembali semula kepada tanah, bagi tumbuhan-tumbuhan baru pula tumbuh. Selain itu, anak-anak kumbang ini pula akan menjadi makanan hidupan-hidupan lain seperti burung, cicak, musang, monyet dan hidupan-hidupan lain. Kebolehan serangga membiak dalam jumlah yang besar adalah kerana, ia merupakan sumber makanan penting bagi hidupan yang lain - membiak dalam jumlah yang besar, membolehkan sebahagian daripadanya mencapai usia dewasa.

 
Terdapat juga serangga-serangga yang tinggal di dalam tanah. Serangga-serangga ini, secara tidak langsung mengekalkan struktur tanah supaya tetap berada dalam keadaan yang baik. Ia membolehkan pengaliran udara dan air yang lancar, sekali gus membolehkan tumbuh-tumbuhan menyerap air yang meresap ke dalam tanah. Tanpa air yang menyerap ke dalam tanah, menyebabkan tanah menjadi cepat kering, gersang dan menyebabkan kesan kemarau yang lebih teruk.

Rama-rama sangat terkenal dengan fungsinya sebagai ejen pendebungaan.

'Ladybug' atau kumbang kura-kura memakan serangga perosak tanaman.

 
Kebanyakan serangga juga merupakan ejen pendebungaan bagi tumbuhan-tumbuhan berbunga. Ini membolehkan tumbuhan menghasilkan buah, seterusnya membolehkan tumbuhan pula menghasilkan biji benih yang membolehkan tumbuhan-tumbuhan baru dihasilkan. Biji-biji tumbuhan ini kemudiannya ada yang diterbangkan angin, dimakan burung dan diterbangkan jauh dari pokok induknya, atau dimakan haiwan dan dicernakan berhampiran kawasan yang lebih subur dari pokok induknya. Inilah yang menjadikan hubungkait antara hidupan-hidupan ini sangat penting. Walaupun serangga merupakan hidupan yang kecil, namun fungsinya adalah sangat besar kepada keseimbangan alam.
 
Serangga-serangga sendiri memainkan peranan dalam mengawal keseimbangan hidupan-hidupan lain. Walaupun ada di antaranya yang menyebabkan penyakit dan mengurangkan populasi hidupan - namun bukan ini yang dimaksudkan. Pengawalan populasi di sini lebih kepada kehidupan serangga-serangga itu sendiri yang mungkin menjadikan hidupan lain sebagai sumber makanan bagi mereka. Seperti labah-labah yang menjadikan serangga-serangga lain sebagai sumber makanan, malah turut ada yang menjadikan hidupan-hidupan kecil lain sebagai sumber makanan mereka. Selain hidupan, serangga-serangga juga turut menjadikan tumbuh-tumbuhan sebagai sumber makanan.
 

Kegunaan Serangga Kepada Manusia

 
Manusia telah lama menggunakan khidmat serangga dalam pelbagai aktiviti kehidupan seharian. Sepanjang pembangunan tamadun manusia, serangga mempunyai hubungan rapat dalam membantu perkembangan kualiti hidup manusia itu sendiri. Contoh yang terpaling baik adalah pertanian. Pertanian merupakan punca manusia mampu tinggal di suatu penempatan yang tetap. Di sini, serangga membantu secara tidak langsung dari segi pendebungaan tumbuh-tumbuhan yang ditanam manusia dan membolehkan penghasilan bijian baru dihasilkan untuk tanaman yang berikutnya. Selain itu juga, serangga turut menjadi makanan ternakan seperti ayam, itik dan ikan. Walaupun serangga juga merupakan sebahagian daripada musuh tanaman - namun terdapat juga serangga-serangga pemangsa yang menjadikan serangga-serangga ini sebagai makanan mereka.

 
Selain membantu pendebungaan tumbuhan, terdapat juga serangga-serangga yang menyediakan sumber makanan kepada manusia. Antara sumber makanan yang paling popular adalah madu. Namun begitu, kebanyakan masyarakat di dunia menjadikan serangga itu sendiri sebagai makanan seperti belalang, kumbang air, cengkerik, labah-labah, semut dan macam-macam lagi mengikut geography sesuatu kawasan. Selain serangga dewasa, anak-anak kumbang juga merupakan antara makanan popular sesetengah masyarakat.
 
Serangga turut menyediakan manusia dengan sumber bahan seperti sutera yang menjadi bahan utama penghasilan industri tenunan sutera. Selain sutera yang dihasilkan oleh ulat sutera, sutera labah-labah juga merupakan antara bahan yang menjadi bahan idaman manusia - hari ini, sutera labah-labah cuba dihasilkan secara sintetik, dan hasilnya amat memberangsangkan!

Ulat sutera merupakan bahan makanan kepada manusia di sesetengah tempat.

Ulat sutera dalam industri penghasilan barangan sutera.

 
Manakala dalam industri perabot pula, bahan yang dikenali sebagai “shellac”, adalah dihasilkan daripada serangga yang dikenali sebagai Lac Scale (Laccifer lacca), yang kebanyakannya dihasilkan dari India. Namun begitu, ia juga turut dihasilkan di beberapa negara lain seperti Thailand, China, Mexico, Bangladesh, Myanmar, Laos dan Vietnam. Shellac amat penting dalam industri perabot kerana ia bukan sahaja memberikan kemasan yang baik, malah turut mengelakkan perabot-perabot daripada dirosakkan oleh serangga-serangga lain.
 
Dalam penghasilan bahan industri, lebah sekali lagi menyediakan sumber seperti lilin lebah (beeswax), yang digunakan dalam penghasilan produk seperti minyak sapuan (ointments), bahan penggilap, penggilap kasut dan juga penghasilan lilin. Sebahagian besar lilin lebah turut digunakan dalam penghasilan bahan kosmetik seperti losyen, krim dan juga lipstik.

 
Malah bahan pewarna juga turut dihasilkan daripada serangga dalam penghasilan pelbagai bahan seperti pewarna bagi kosmetik, pewarna makanan, ubatan dan minuman. Walaupun mendapat persaingan daripada pewarna sintetik moden - yang ternyata bersifat carninogenic, menyebabkan penggunaan bahan pewarna dari serangga ini masih diperlukan. Tanin juga merupakan bahan yang boleh dihasilkan daripada ‘insect galls’, iaitu ketumbilan pada tumbuhan yang dihasilkan oleh serangga yang digunakan dalam proses penyamakan (tanning) barangan kulit dan juga dalam penghasilan dakwat kekal yang berkualiti.
 
Hari ini juga serangga seperti lalat ‘Black Soldier Fly’ (BSF), merupakan serangga penting yang digunakan dalam pelupusan sisa bahan organik. Selain itu juga, lalat-lalat ini turut menjadi sumber makanan kepada binatang ternakan, secara terus ataupun diproses. Makanan yang dihasilkan daripada lalat-lalat BSF adalah amat baik bagi tumbesaran haiwan ternakan, kerana ianya menyediakan bekalan protein yang tinggi. Industri ternakan lalat BSF boleh dilakukan secara kecil-kecilan atau besar-besaran - bergantung kepada pengusaha itu sendiri.

'Insect galls', merupakan bahan penting dalam industri kulit dan dakwat.

'Lac Scale', yang menghasilkan bahan untuk menghasilkan 'shellac' yang penting dalam industri perabot.

 

Masa Depan Serangga

 
Hari ini kehidupan serangga-serangga amat terancam oleh pelbagai faktor. Selain daripada kehilangan habitat, serangga samada dibunuh dengan sengaja ataupun tidak disebabkan oleh aktiviti-aktiviti manusia seperti pertanian, pembangunan dan pembalakan menyebabkan kematian banyak serangga. Cara hidup manusia seperti penggunaan lampu-lampu pada waktu malam juga merupakan penyumbang kepada kepupusan jumlah serangga yang besar. Pembukaan tanah-tanah pertanian pula menyebabkan banyak spesies-spesies tumbuhan penting yang menjadi habitat serangga-serangga ini pupus. Penggunaan racun serangga membunuh bukan sahaja serangga perosak, malah serangga-serangga lain yang memberikan manfaat kepada manusia. Racun rumpai misalnya, walaupun tidak membunuh serangga secara terus, ia menyebabkan kehilangan banyak spesies tumbuhan yang menjadi sumber makanan atau tempat tinggal serangga-serangga ini.
 
Banyak tindakan kita yang merosakkan hidupan yang membawa kebaikan kepada kita. Walaupun ia kelihatan seperti membawa kebaikan, sebaliknya memberikan banyak keburukan - bagi jangka masa panjang. Pembangunan dan kemajuan merupakan suatu perkara yang amat baik, namun kemajuan dalam memahami kepentingan dan kaitan hidupan di dalam alam adalah lebih penting - dan menjamin kehidupan yang lebih sejahtera. Semoga ia menjadi objektif pembangunan kita, pada masa akan datang.
 
 
Rujukan:
 
1) Wikipedia: Insects
2) Wikipedia: Lac
3) Smithsonian: Benefits of Insects to Humans
4) Smithsonian: Insects as Food for Humans
5) Smithsonian: Insect and Mite Galls
6) Treesforlife.org.uk
7) Finedininglovers.com

Memanfaatkan Sisa Buangan Organik Melalui Vermiculture

Vermiculture, memanfaatkan cacing untuk proses penguraian bahan organik.

 
Vermiculture ataupun lebih dikenali sebagai penternakan cacing bukanlah satu perkara yang baru. Namun tidak semua memahami mengenai teknik dan kebaikan penternakan cacing ini. Penternakan cacing, tidak seperti penternakan hidupan-hidupan yang lain - di mana, faedah daripada penternakan tersebut lebih tertumpu kepada bahan yang dihasilkan oleh cacing berbanding daripada cacing itu sendiri.
 
Penternakan cacing adalah bertujuan untuk menghasilkan vermicompost, iaitu hasil daripada proses penguraian bahan organik dengan dibantu oleh cacing-cacing yang diternak. Berbanding dengan kaedah penguraian biasa tanpa cacing, proses ini akan mengambil masa yang lebih lama, menghasilkan gas seperti methane dan nitric oxide, menyebabkan proses pereputan yang menghasilkan bauan yang busuk, menggalakkan pertumbuhan bakteria merbahaya, pertumbuhan kulat, mengundang haiwan perosak dan sebagainya. Penternakan cacing antara lain hanyalah mengumpulkan bahan yang dimakan oleh cacing bersama dengan cacing-cacing tersebut.

 
Mengapa ia penting?
 
Kepentingan penternakan cacing terbahagi kepada dua perkara utama iaitu:
 
Penguraian bahan organik; bahan organik seperti sisa makanan amat sukar dilupuskan, dan ia adakalanya menyebabkan bau yang tidak menyenangkan, menyebabkan pembiakan serangga perosak seperti lalat yang menyebarkan penyakit serta haiwan lain seperti tikus. Bahan-bahan organik lain seperti sisa dari taman; daun-daun mati, rumput yang dipotong, najis haiwan seperti ayam, lembu, kuda, kambing dan burung juga boleh dijadikan makanan cacing. Selain itu, kotak dan kertas juga boleh dicampurkan bersama. Kesemua bahan ini, dapat mengurangkan sampah yang dibuang ke pusat pengumpulan sampah - yang menyebabkan keadaan yang tidak menyenangkan, serta air sampah yang mengalir ke dalam sungai.
 
Penghasilan vermicompost: merupakan hasil akhir daripada proses penguraian bahan-bahan organik oleh cacing. Bahan yang terhasil daripada penguraian oleh cacing ini mengandungi kurang bahan pencemaran dan mengandungi lebih banyak nutrient daripada yang terkandung di dalam bahan organik yang digunakan sebelum penguraian. Ia turut mengandungi nutrient yang larut air, bahan penyubur atau baja yang dapat mengembalikan kesuburan tanah. Ia amat sesuai sekali bagi para petani yang mengusahakan tanaman organik secara kecil-kecilan mahupun tanaman disekeliling rumah. Tidak seperti baja kimia, baja vermicompost mudah digunakan dan tidak merosakkan tanaman. Ia juga dapat mengurangkan penggunaan racun serangga dan kulat - kerana penggunaan vermicompost dapat mengurangkan serangan perosak dan penyakit.

Bahan-bahan organik yang sesuai digunakan sebagai makanan cacing bagi vermicompost.

Sebelum dan selepas proses penguraian sisa organik oleh cacing.

Kebun organik seperti ini boleh memanfaatkan baja vermicompost yang bagus untuk tumbuhan.

 
Selain daripada kedua faedah tersebut, cacing-cacing juga boleh digunakan sebagai bahan makanan haiwan ternakan seperti ayam, itik, burung, dan ikan. Ia samada diproses atau diberikan terus mengikut kesesuaian. Bagi penternak kecil, jumlah cacing ini mungkin sedikit - namun bagi pengusaha komersial, jumlah cacing yang membiak mungkin terlalu banyak dan ia boleh dimanfaatkan sebagai bahan makanan ternakan.
 
Jenis-jenis cacing untuk vermiculture
 
Walaupun semua jenis cacing menghasilkan kompos, namun bagi tujuan teknik vermiculture, sebahagian daripadanya adalah lebih sesuai. Ini kerana, ia lebih aktif dan menghasilkan kompos dengan lebih cepat. Sebahagian cacing-cacing pula tidak sesuai bagi keadaan cuaca yang terlalu panas atau sejuk, manakala terdapat juga cacing yang lebih cenderung berada pada kedalaman tanah yang lebih dalam. Jadi pemilihan cacing yang sesuai juga dapat membantu penghasilan vermicompost yang lebih efektif. Bagi kawasan-kawasan tropika seperti Asia Tenggara, jenis-jenis cacing yang sesuai adalah termasuk;

• Cacing Merah (red worm/Lumbricus Rubellus).
• African nightcrawlers/Eudrilus Eugeniae.
• Pheretima Elongata.
• Cacing Biru (blue worm/Perionyx Excavatus).

 
Bagi negara-negara yang mempunyai cuaca yang lebih sejuk pula, jenis-jenis cacing yang sesuai termasuklah;

• Red wiggler/Eisenia fetida atau tiger worm/Eisenia andrei.
• European nightcrawlers/Eisenia hortensis.

Cacing merah (Lumbricus rubellus), cacing yang sesuai untuk kawasan tropika.

Red wiggler (Eisenia fetida), spesies yang amat aktif dalam mengurai sisa organik.

Tiger worm (Eisenia andrei), satu lagi spesies yang amat aktif dalam mengurai sisa organik.

Pemilihan cacing-cacing ini adalah berdasarkan tabiat kehidupan mereka bagi menyesuaikan diri dengan persekitaran yang disediakan untuk tujuan penternakan seperti, kedalaman kotak kompos, cuaca persekitaran dan juga bahan-bahan yang digunakan untuk penghasilan kompos. Cacing-cacing ini dikatakan akan menguraikan bahan yang sama berat dengannya untuk tempoh sehari - iaitu kadar bahan makanan yang boleh ditambah ke dalam kotak kompos bagi memastikan cacing-cacing mendapat makanan yang cukup.
 
Penghasilan kotak ternakan
 
Kotak ternakan boleh dihasilkan dengan mudah dan bagi pengusaha kecil-kecilan kebiasaannya memilih menggunakan bahan terpakai seperti tub mandi ataupun takungan plastik dengan saiz yang sesuai. Takungan ini perlulah mempunyai saluran buangan bagi membolehkan lebihan cecair dikeluarkan daripada takungan tersebut. Terdapat dua jenis cecair dihasilkan iaitu daripada bahan yang digunakan, serta cecair yang dihasilkan oleh cacing semasa proses pereputan.

 
Cecair yang berwarna coklat gelap ini juga dikenali sebagai leachate, iaitu cecair yang dihasilkan oleh bahan-bahan berair di dalam bahan yang mereput - ia tidak sesuai digunakan terus kerana kemungkinan mengadungi organisma perosak (pathogens) dan toxin. Sebaliknya ia samada dibuang atau dimasukkan semula ke dalam kotak ternakan bagi menambahkan kelembapan. Manakala cecair yang dihasilkan oleh cacing pula lebih pekat dan melekat kepada tanah yang menjadikan kompos yang dihasilkan lebih lembab dan sedikit melekit.
 
Antara lain ciri-ciri kotak ternakan yang sesuai adalah, mempunyai kedalaman yang sesuai dengan spesies cacing yang dibela (kedalaman minima 8 inci dan tidak pula terlalu dalam). Diletakkan ditempat yang bebas daripada musuh cacing tersebut seperti semut, burung, tikus, haiwan ternakan lain, dan juga haiwan perosak. Jadi anda mungkin memerlukan kawasan yang sesuai serta menyediakan perlindungan secukupnya mengikut persekitaran.
 
Bahan-bahan penyediaan kotak kompos
 
Bahan-bahan yang digunakan untuk penyedian kotak penternakan vermicompost adalah bahan-bahan organik seperti sisa penternakan dan pertanian, sisa dapur dan industri (selagi ianya merupakan bahan organik yang boleh dilupuskan), bahan kertas seperti kotak dan tisu yang tidak terdedah kepada bahan kimia. Bahan sisa pertanian dan taman biasanya digunakan sebagai tapak asas dan bahan-bahan lain ditambah di atas bahan asas ini.
 
Setelah tapak asas dihuni dengan baik oleh koloni cacing-cacing ini, barulah bahan makanan baru boleh ditambah dengan jumlah mengikut kesesuaian (mengikut jumlah cacing dan kadar yang mampu dimakan sehari - mungkin untuk tempoh beberapa hari hingga seminggu). Bahan ditambah sehingga 3 - 4 cm, bagi memastikan pengaliran udara yang baik. Kepadatan bahan tambahan boleh mengakibatkan pereputan “anaerobic” berlaku, yang juga menghasilkan ammonia dan bau yang busuk. Keadaan ini juga tidak sesuai untuk pertumbuhan cacing-cacing di dalam sistem vermicompost anda.

Vermicompost di rumah boleh disediakan dengan lebih teratur.

Terdapat kotak kompos yang mudah digunakan di pasaran.

Pelan vermicompost komersial di Pur Ver dari Belgium

 
Bagi memastikan proses penghasilan kompos yang lancar pastikan anda tidak menambah bahan-bahan seperti bahan berkayu, yang memerlukan cacing bekerja keras untuk mengurainya. Bahan daripada bawang dan spesies bawang (alliums) tidak ditambah terlalu banyak - atau anda perlu meneutralkan nya terlebih dahulu (iaitu dengan menjemurkannya sebelum ditambah ke dalam kotak ternakan). Kulit buah-buah citrus juga hanya ditambah dalam jumlah yang kecil. Manakala bahan daripada hasil tenusu, daging dan juga bahan-bahan berminyak perlu dielakkan sama sekali - ini kerana cacing-cacing ini tidak boleh menghadamkan bahan-bahan ini (ia akan menyebabkan kotak ternakan menjadi tercemar). Anda juga tidak menambah najis haiwan seperti kucing dan anjing ke dalam kotak ternakan anda.

 
Keseluruhan proses penghasilan vermicompost di dalam sesebuah kotak ternak mungkin mengambil masa sehingga beberapa bulan - mengikut saiz kotak ternakan dan jumlah cacing yang terdapat di dalam kotak tersebut. Namun jumlah cacing akan bertambah mengikut persekitaran - kerana ia akan membiak apabila keadaan sesuai dan ia mempercepatkan lagi proses penguraian. Cacing-cacing perlu dialihkan ke dalam kotak yang baru dan kompos anda bolehlah diasingkan untuk digunakan) selepas proses peneutralan.
 
Itu sahaja buat kali ini sebagai pengenalan kepada proses penyediaan vermicompost, satu lagi kaedah penguraian sisa organik selain daripada penggunaan penternakan BSF (black soldier fly) - yang sedikit berbeza. Namun kedua kaedah ini sekiranya dimanfaatkan dengan baik boleh mendatangkan banyak manfaat dari segi mengekalkan kebersihan dan juga menyediakan bahan yang berguna untuk tanaman dan ternakan - selain menjimatkan, ia mungkin menambahkan satu lagi peluang pendapatan. Selamat mencuba.

* Salah satu kaedah penyediaan kotak ternakan cacing yang mudah bagi pengusaha kecil. 

 
Rujukan:
1) Wikipedia: vermicompost
2) Happydiyhome.com : Vermiculture Guide – How to Start Vermicomposting at Home
3) Myagry.com.my: Ternakan cacing vermikompos
4) Carolina farm: Organic Gardening: Creating healthy soils, organic fertilizers, and pest management strategies
5) YouTube: Compost Worm Farming

Pam Air Tanpa Guna Kuasa Elektrik atau Petrol, Amat Menjimatkan

Air merupakan sumber yang amat penting dalam kehidupan, bagi tujuan minuman, pertanian mahupun penternakan.

 
Walaupun hari ini rata-ratanya kita tidak memikirkan tentang masalah bekalan air - kerana ia dengan mudah didapati daripada sumber air yang dibekalkan terus ke rumah melalui sistem perpaipan. Namun bekalan air merupakan satu perkara penting - kerana mungkin masih terdapat mereka yang berada jauh daripada sumber bekalan air paip ataupun mereka yang memerlukan sumber bekalan air bagi perladangan dan penternakan misalnya. Bekalan air merupakan sumber yang paling mustahak dan ia merupakan tajuk penting kita kali ini.
 
Pam air yang tidak menggunakan kuasa elektrik pernah dimuatkan di dalam artikel kami suatu masa dahulu, dan ianya merupakan pam air yang menggunakan sistem yang berbeza. Kali ini suatu lagi pam air tanpa menggunakan kuasa elektrik atau petrol ingin kami ketengahkan - sekali gus menerangkan, mungkin terdapat banyak lagi rekaan-rekaan pam yang terdapat di luar sana yang boleh kita manfaatkan bersama (bagi mereka yang memerlukan). Atau mungkin ada di antara kita yang ingin mencuba idea baru dan mereka sistem yang lain pula - Ini adalah jauh lebih menarik!

 
Pam yang ingin di ketengahkan pada kali ini lebih dikenali sebagai “Ram Pump”, dan ianya telah lama dicipta berdasarkan konsep yang sama. Cuma hari ini, Ram Pump lebih mudah dihasilkan dengan pelbagai kelengkapan peralatan paip yang terdapat di pasaran. Maka, rekaan ini dapat dimanfaatkan dengan mudah bagi kegunaan mereka yang memerlukan bekalan air - dan dalam masa yang sama menjimatkan penggunaan tenaga (elektrik, petrol dan diesel).
 
Ram Pump menggunakan kuasa tekanan dari sumber air itu sendiri bagi membekalkan tekanan yang lebih dikenali sebagai “water hammer”. Tekanan ini kemudiannya digunakan untuk menolak air ke bahagian yang lebih tinggi dengan menggunakan injap yang mengelakkan ia mengalir semula ke bahagian bekalan air masuk. Proses ini akan terus berulang selagi bekalan air bertekanan dimasukkan ke dalam sistem Ram Pump.

Pam air yang menggunakan kuasa elektrik.

Pam air yang menggunakan petrol.

Bahagian asas reka bentuk ram pump.

1) air masuk

2) air keluar dari injap buangan

3) air keluar dari pam

4) injap buangan

5) injap sehala

6) tangki tekanan 

 

Antara reka bentuk ram pump.

Terdapat Ram Pump yang dihasilkan dengan rekabentuk baru seperti Papa Pump, di mana ia lebih mudah dipasang, selain daripada mempunyai ketahanan lebih baik, ini kerana ia direka menggunakan bahan yang tahan lama selain daripada mempunyai komponen yang lebih ringkas. Namun begitu, Ram Pump ini masih lagi menggunakan konsep yang sama iaitu menggunakan tenaga yang dihasilkan daripada “water hammer”.
 
Oleh kerana pam ini telah lama direka - terdapat banyak variasi reka bentuk Ram Pump yang dihasilkan. Bagi mereka yang ingin menghasilkan Ram Pump sendiri, bolehlah mencuba antaranya seperti yang dihasilkan daripada laman instructables. Namun sekiranya anda ingin mencuba reka bentuk baru, anda bolehlah menggunakan barangan yang anda fikirkan sesuai dengan memenuhi prinsip asas rekaan Ram Pump (boleh lihat gambarajah, konsep rekaan Ram Pump).

 
Semasa mencari bahan rujukan mengenai topik ini, kami menemui video daripada YouTube: Traditional Channel, mengenai pereka yang membina sebilangan Ram Pump untuk kegunaan masyarakat di kawasan sekitar daerah berhampiran beliau. Dapat dilihat, sumbangan yang diberikan memberikan bantuan yang amat diperlukan oleh masyarakat setempat - ya, bagi kita yang mempunyai bekalan air paip, mungkin tidak merasa sukar seperti mereka yang terpaksa mengangkat air dari sumber seperti sungai atau perigi yang berada jauh dari rumah. Apatah lagi bagi mereka yang memerlukan sumber air yang lebih banyak untuk ternakan dan tanaman.
 
Antara lain perkara yang lebih menarik, pereka tersebut menghasilkan Ram Pump dengan pelbagai rekabentuk dan saiz (untuk tujuan hiasan), yang membuktikan ia amat mahir mengenai konsep rekaan Ram Pump ini. Bagi mereka yang berminat untuk mempelajari kaedah rekaan beliau, bolehlah melewati channel tersebut dan melihat video-video lain yang dihasilkan oleh beliau.

Ram pump boleh direka dengan peralatan yang ringkas.

Ram Pump terbesar yang dihasilkan.

Papa Pump, menghasilkan reka bentuk yang lebih ringkas.

Papa Pump yang telah siap dipasang dan digunakan.

 
Ram Pump merupakan satu kaedah yang amat bermanfaat memandangkan ia amat sesuai sekali digunakan di kawasan di mana sumber tenaga seperti elektrik dan bahanapi sukar didapati, malah ia juga amat menjimatkan disamping mengurangkan kesan kerosakan kepada alam. Jadi penggunaan Ram Pump amat digalakkan apabila sesuai.

Adalah diharap tajuk kali ini dapat memberikan manfaat kepada para pembaca. Selain daripada mengetahui mengenai pam air ini, ia mungkin juga membangkitkan keinginan bagi mencuba idea-idea baru, bagi mereka yang meminati dunia rekaan. Jadi, sekiranya anda mempunyai bahan-bahan menarik untuk dikongsi bersama, bolehlah kongsikannya di ruangan komen. Terima kasih.

* Video bagaimana ram pump dihasilkan dari scratch! - amat menarik untuk ditontoni.

Ketahui Lebih Lanjut Mengenai Industri Ternakan Black Soldier Fly

Lalat 'Black Soldier Fly' dewasa, amat mudah dikenali.

Anda mungkin pernah mendengar mengenai penternakan cacing, siput dan lintah, tapi pernahkah anda mendengar mengenai penternakan lalat? Penternakan lalat bukanlah satu perkara baru, namun ia bertambah popular semenjak kebelakangan ini memandangkan potensinya yang meluas - selain daripada fungsinya yang baik untuk alam. Sekiranya anda tidak pernah mendengarnya sebelum ini, maka ini adalah peluang baik untuk mengetahuinya dengan lebih lanjut - kerana ia mungkin memberikan anda manfaat untuk masa akan datang.
 
Lalat Black Soldier Fly atau BSF - atau nama saintifiknya ‘Hermetia illucens’, tergolong dalam keluarga lalat dari sub family Stratiomyidae. Ia merupakan lalat yang berasal dari kawasan Neotropical, namun hari ini ia boleh didapati hampir di mana sahaja kawasan di dunia. Tidak seperti lalat biasa, lalat BSF mempunyai fizikal yang lebih panjang, berwarna gelap dan mempunyai kilauan metalik. Bahagian kepalanya bersaiz besar dengan mata yang kelihatan jelas. Terdapat sesungut dengan kepanjangan dua kali ganda daripada kepalanya. Pada bahagian kaki pula terdapat bahagian-bahagian putih antara sendi-sendi kaki. Manakala lalat BSF akan melapikkan antara kedua kepaknya ketika berehat.
 

Mengapa industri ini penting?
 
Industri penternakan BSF bukan sahaja penting dari segi kegunaan hasilnya - iaitu larva/pupa lalat yang digunakan sebagai sumber protein, malah apa yang lebih penting adalah dalam usaha melupuskan bahan buangan sisa organik (seperti sisa makanan, bahan pertanian, ataupun industri). Bahan buangan organik walaupun boleh dilupuskan secara semulajadi - ia mengambil masa yang lama dan menghasilkan bauan yang berbau busuk (oleh kerana pembiakan bakteria untuk tempoh pereputan yang lama). Tidak seperti lalat biasa, anak-anak lalat BSF tidak menghasilkan enzim sepertimana lalat biasa yang menghasilkan bauan yang tidak menyenangkan.
 
Lalat BSF tidak bersifat perosak seperti mana lalat biasa. Ini kerana, lalat BSF dewasa hanya memakan nektar (madu) atau tidak makan (hanya bergantung daripada tenaga disimpan sewaktu di peringkat larva). Ini secara tidak langsung mengelakkan lalat-lalat BSF daripada mengganggu kawasan kediaman - sekiranya ia terlepas dari kurungan/tapak ternakan.
 
Lalat-lalat dewasa juga tidak bergerak secara aktif seperti lalat-lalat biasa. Lalat-lalat ini lebih mudah untuk ditangkap, malah tidak mempunyai sebarang organ yang boleh mencederakan seperti taring ataupun sengat. Jumlah populasinya mudah diselenggarakan melalui pemprosesan larva-larvanya secara teratur.

Lalat-lalat dewasa bertelur pada celah-celah bahan mereput seperti kotak dan rekahan kayu.

Peringkat tumbesaran anak-anak lalat BSF.

Pupa BSF yang telah dikeringkan boleh dipaket atau diproses sebagai campuran bahan makanan ternakan.

 
Faedah BSF
 
Pada peringkat pupa, BSF mempunyai khasiat yang baik sebagai sumber makanan bagi haiwan ternakan. Ia boleh diberikan terus bagi haiwan-haiwan seperti ayam, itik, ikan, burung, cicak, kura-kura, khinzir malah anjing. Bagi memudahkan proses pengendalian dan penyimpanan pula ia boleh diproses dan dicampur dengan bahan-bahan makanan yang lain bagi meningkatkan khasiat pemakanan.
 
Ia merupakan makanan sumber makanan ikan, menggantikan makanan ikan biasa yang jauh lebih mahal. Berbanding dengan makanan ikan biasa, makanan daripada larva lalat ini jauh lebih digemari dan mengandungi khasiat yang lebih baik untuk tumbesaran ikan. Menggunakan larva-larva BSF sebagai bahan utama atau campuran, makanan ikan dapat dihasilkan dengan lebih murah berbanding dengan makanan ikan biasa.
 

Selain larva dan pupa lalat, semasa proses tumbesaran, anak-anak lalat ini juga menghasilkan bahan kumuhan yang dipanggil “frass”. Frass merupakan bahan yang tidak menghasilkan bauan yang boleh digunakan terus sebagai baja atau dihuraikan oleh cacing tanah (bagi mereka yang turut mengusahakan penternakan cacing tanah).
 
Selain diberikan terus kepada haiwan ternakan, BSF boleh dikeringkan atau ditukar kepada bentuk serbuk yang mudah dicampurkan kedalam campuran makanan - untuk pemprosesan. Ini memudahkan proses penyimpanan dan pemasaran.

BSFL yang telah diproses menjadi serbuk.

Boleh juga dikering dan dipasarkan secara terus.

Proses penghasilan benih-benih baru lalat BSF.

 
Teknik pemeliharaan
 
Pemeliharaan BSF boleh dilakukan secara komersial dan secara kecil-kecilan mengikut keperluan. Bagi petani kecil-kecilan boleh mengambil kesempatan memelihara BSF bagi mengurangkan kos bahan makanan ternakan - disamping mendapat kebaikan protein tinggi yang dibekalkan oleh BSF.
 
Bagi penternakan secara komersial pula, pengurusan sumber makanan BSF boleh didapati daripada pembekal bahan-bahan pertanian (daripada pasar misalnya dan juga restauran-restauran). Ini dapat mengurangkan jumlah pembuangan sisa organik yang memenuhi tapak pembuangan sampah yang juga menghasilkan bauan yang tidak menyenangkan.
 

Pengusaha komersial juga perlu mengambil kira pusingan jumlah penghasilan larva-larva lalat, dengan memastikan penghasilan lalat-lalat dewasa yang menghasilkan telur untuk kitaran larva seterusnya. Pengusaha juga mungkin perlu menggunakan teknik pemprosesan larva-larva seperti teknik pengeringan dan pemprosesan, penyimpanan dan pembungkusan untuk pemasaran.

BSFL boleh diberikan secara terus kepada ayam ternakan.

Makanan ikan menggunakan BSFL membekalkan protein yang tinggi.

Zoo di Singapura menggunakan BSFL untuk mengawal sisa buangan haiwan di Zoo tersebut.

 

Pemeliharaan BSF telah banyak dilakukan di serata dunia termasuk negara-negara maju seperti US, UK, Netherland, France, South Africa. Malah Malaysia sendiri mempunyai syarikat komersial yang turut beroperasi di beberapa negara di dunia iaitu Nutrition Technologies Group - mempunyai kerjasama dengan beberapa badan dan universiti di Australia, Malaysia, Vietnam dan Thailand dalam membangungkan produknya. Banyak lagi syarikat-syarikat lain yang mengusahakan BSF secara komersial boleh dilihat dari pautan ini.
 
Namun begitu, pengusaha kecil juga perlu mengambil peluang ini dalam menghasilkan makanan tambahan bagi penternakan mereka. Ia mungkin juga merupakan penghasilan untuk jualan bagi penternakan seperti ikan dan ayam. Selain membantu dalam pembersihan sisa organik, ia juga merupakan satu lagi aktiviti meningkatkan ekonomi keluarga. Selamat mencuba.
 
 
Rujukan:
1) Wikipedia: Hermetia illucens
2) Wikipedia: Stratiomyidae
3) Meticulous blog: TOP 10 COMPANIES IN BLACK SOLDIER FLY MARKET
4) The Black Soldier Fly: How-to-Guide 

5) Straitstimes.com: Counting on soldier flies to clean up after zoo animals

Memanfaatkan Sampah Plastik di Persekitaran, Menjana Pendapatan

Pencemaran plastik sebegini menjejaskan kesihatan dan persekitaran.

Permasalahan mengenai sampah plastik telah banyak diperbincangkan di dalam artikel-artikel kami. Walaupun telah banyak usaha dijalankan, namun masalah ini masih lagi merupakan antara perkara yang mebimbangkan. Jadi ada baiknya kita lakukan sekadar perlu, bagi sedikit sebanyak memanfaatkan keadaan ini, selain daripada mengurangkan masalah pencemaran plastik yang semakin buruk.
 
Daripada membiarkan masalah yang dihadapi terus menjejaskan kualiti kehidupan dan mengancam keluarga serta masyarakat, ada baiknya kita mengambil langkah yang mungkin mendatangkan manfaat, malah ia juga mungkin sedikit sebanyak memperbaiki masalah yang dihadapi.

 
Seperti yang kita ketahui masalah berkaitan plastik ini hanya diselesaikan dengan dua cara - iaitu pembuangan ke tapak pelupusan sampah (yang mana ia akan kekal di dalam tanah - atau dihanyutkan semula ke dalam sungai) atau dikitar semula (di mana tidak semua jenis plastik boleh dikitar semula, dan selebihnya dibuang atau dibakar menjadi pencemaran). Ketiadaan kemudahan sistem pelupusan sampah moden yang boleh melupuskan plastik dengan efisyen seperti WTE (waste to energy) menyebabkan sampah plastik tetap menjadi perkara yang hanya diperbincangkan tanpa penyelesaian.

Waste to Energy Plant seperti ini dapat menukarkan sampah pepejal termasuk plastik kepada tenaga elektrik.

 
Jadi langkah seterusnya yang boleh diambil adalah dengan menukar plastik menjadi minyak secara kecil-kecilan. Ya, langkah ini adalah jauh lebih baik, kerana plastik dapat dibersihkan daripada terus berada di persekitaran - dan minyak dapat digunakan semula sebagai bahanapi - samada untuk kenderaan atau bahan bakar untuk memasak dan sebagainya. Kaedah ini, boleh dilakukan walaupun dalam skala yang kecil. Apa yang penting proses penukaran plastik kepada minyak melalui proses pyrolysis perlu dilakukan dengan betul bagi memastikan hasil yang baik.
 
Antara masalah yang mungkin dihadapi adalah bahanapi untuk memanaskan plastik itu sendiri - dimana ia bergantung kepada kos bahanapi yang digunakan. Jadi tenaga yang digunakan untuk memanaskan plastik tersebut boleh menggunakan sumber-sumber seperti, gas asli, minyak, kayu, arang, tenaga elektrik (mungkin dari solar), solar furnace (haba terus daripada matahari), biogas dan termasuk gas yang terhasil daripada proses pyrolysis itu sendiri. Penggunaan bahan-bahan ini adalah bergantung kepada kesesuaian lokasi di mana ia dilakukan - mengikut jenis sumber bahanapi yang mudah didapati.

 
Selain itu bahan yang digunakan untuk mereka sistem tersebut juga adalah penting. Walaupun ia dibina berdasarkan konsep yang amat mudah, sistem tersebut perlu direka bagi memastikan keselamatan dan ketahanan dari segi fungsi dan kegunaannya. Bagi sebuah mesin yang kecil, ia mungkin lebih mudah direka - maka sebab itu, ia sesuai sekali dilakukan secara kecil-kecilan. Mesin yang baik, perlu mengelakkan kebocoran gas yang dihasilkan daripada sistem ini. Selain memastikan sistem kondensasi dapat menukar wap panas daripada pemanasan plastik ditukarkan kepada minyak dengan berkesan - mesin yang direka mungkin perlu diperbaiki bagi meningkatkan kualiti keberkesanannya.

Mesin-mesin DIY sebegini mampu membersihkan kawasan persekitaran daripada plastik.

Tiada standard rekabentuk bagi sistem ini, apa yang penting ia berfungsi dengan baik.

 
Terdapat banyak sekali contoh mesin-mesin pyrolysis yang dihasilkan oleh pengusaha secara kecil-kecilan. Dalam rekabentuk mesin ini, apa yang penting adalah kaedah bagaimana ia berfungsi, bagi menghasilkan produk yang diinginkan iaitu minyak. Bagi sistem yang ringkas, anda tidak memerlukan meter tekanan, meter suhu dan sebagainya. Ia cukup sekadar mampu memanaskan plastik tanpa pendedahan kepada oksigen - dan menukar gas yang dihasilkan kepada minyak melalui proses kondensasi.

 
Minyak yang dihasilkan pula boleh digunakan sebagai bahanapi (bagi kegunaan kenderaan, anda perlulah membuat penelitian kualiti minyak yang dihasilkan). Namun, hasil pyrolysis plastik biasa digunakan bagi menjalankan janakuasa elektrik kecil, pam air, dan mungkin juga mesin-mesin ringkas. Ia juga digunakan sebagai bahan bakar untuk tujuan memasak.

Kualiti minyak yang dihasilkan adalah bergantung kepada rekabentuk dan proses penyulingan yang baik.

Bagi kawasan perkampungan seperti ini, dapur kayu yang menghasilkan banyak asap dan sumber kayu dapat digantikan dengan dapur minyak yang lebih efisyen.

Apa yang penting, kaedah ini dapat mengurangkan plastik yang terus berada di permukaan tanah atau di dalam air daripada terus mencemarkan alam. Ini kerana ia boleh mendatangkan mudarat kepada hidupan lain termasuk manusia sendiri - dan menjejaskan pendapatan bagi mereka yang bergantung kepada laut dan sungai seperti nelayan. Ia juga antara lain mungkin menghasilkan sumber pendapatan baru daripada bahan buangan ini. Sehingga masalah pembuangan plastik ini dapat dibendung dan keadaan dapat sedikit sebanyak diperbaiki.

Sampah Bagi Anda, Keberuntungan Bagi Orang Lain: Bagaimana memanfaatkan sampah?

Produk yang dihasilkan menggunakan jerami gandum: ecoproducts.com

 
Pernahkah anda terfikir, setiap apa yang kita buang sebenarnya dikitar semua di dalam alam (kecuali barangan plastik dan buangan-buangan bahan tidak terurai yang lain). Seperti sisa makanan, bahan buangan kayu, sampah-sampah daripada kerja-kerja pembersihan taman, kersemuanya akan mereput dan dikitar semula oleh alam - daripada proses pereputan oleh kulat, hidupan-hidupan dan bakteria pengurai. Proses ini mengembalikan semula bahan-bahan organik tersebut ke dalam alam sebagai nutrient yang boleh digunakan oleh hidupan-hidupan lain seperti tumbuhan. Kitaran bahan-bahan organik inilah yang membolehkan alam sentiasa berada dalam proses kitaran yang seimbang.
 
Jadi, berbalik semula kita kepada tajuk asal, adakah sampah yang dibuang oleh kita - benar-benar tidak boleh digunakan lagi, atau tidak boleh mendatangkan manfaat untuk kegunaan lain? Seperti yang diterangkan di atas, kesemua sampah organik digunakan oleh hidupan lain dalam kitaran proses pereputan - dalam mengembalikan semula nutrient daripada bahan organik ke dalam alam. Bahan-bahan ini paling mudah boleh digunakan sebagai bahan kompos untuk mengembalikan kesuburan tanah atau sebagai baja.

 
Namun selain daripada kaedah ini, mungkin ada kedah lain untuk memanfaatkan bahan buangan, disamping memberikan faedah komersial. Jadi, bahan buangan anda mungkin masih boleh dimanfaatkan oleh orang lain sebagai bahan asas dalam menghasilkan bahan-bahan lain. Jadi kali ini, kita ingin melihat, bagaimana kebanyakan bahan buangan masih mempunyai potensi untuk digunakan sebagai bahan bagi menghasilkan bahan-bahan bermanfaat lain - ini termasuklah bahan buangan seperti plastik dan bahan-bahan yang boleh dikitar semula. Mungkin melalui kaedah ini, kita dapat mengelakkan bahan yang perlu dihantar ke pusat pelupusan sampah yang akhirnya akan terus mencemarkan alam.

"Coco peat" yang dihasilkan daripada sabut kelapa amat penting untuk tujuan pertanian.

Sabut kelapa diproses sebelum dieskport ke India dan China di Bangladesh.

 
Bahan buangan organik
 
Bahan buangan organik merupakan bahan-bahan buangan daripada bahan-bahan semulajadi, ini termasuklah sampah-sampah dari taman, lebihan makanan dan termasuk bahan binaan daripada kayu, malah bahan buangan seperti hampas kelapa, hampas tebu, serbuk kayu, sekam padi, jerami padi dan macam-macam lagi. Kesemua bahan ini mempunyai potensi untuk digunakan untuk membuat baja kompos organik. Namun sebahagian bahan lagi boleh diproses semula untuk digunakan bagi menghasilkan bahan lain. Sebagai contoh, sabut kelapa boleh digunakan untuk menghasilkan produk-produk lain seperti tali, bahan isi perabot dan sebagai “coco peat” - yang digunakan sebagai bahan pertanian. Manakala bahan seperti hampas kelapa pula, masih boleh digunakan sebagai makanan haiwan seperti ayam dan itik atau bahan campuran untuk makanan ikan.

 
Penternakan “Black Solder Fly”
 
Antara fenomena baru yang semakin popular adalah penternakan “black soldier fly”, yang digunakan sebagai sumber makanan haiwan ternakan ikan dan ayam. Penternakan lalat ini mampu membantu melupuskan bahan bungan organik terutamanya bahan buangan makanan - termasuk buah-buahan dan sisa makanan. Berbanding makanan biasa, makanan yang dihasilkan daripada anak-anak lalat ini mempunyai khasiat protein yang tinggi dan lebih digemari oleh ternakan - yang sememangnya menjadikan serangga ini sebagai makanan nya.
 
Selain itu juga, bahan buangan sisa organik dapat dikitar semula dengan lebih cepat berbanding daripada dengan kaedah pelupusan secara pembuangan terbuka - melalui tapak pelupusan sampah (yang mengambil masa yang lebih lama). Melalui kaedah ini, ia bukan sahaja memberi hasil pendapatan kepada penternak lalat tersebut - malah memberikan sumber bahan makanan bagi penternak ikan dan ayam dengan harga yang lebih murah.

Anak-anak lalat yang diternak sebelum diproses.

Bagi petani kecil, kos makanan ikan mungkin adalah agak mahal.

Anak-anak lalat boleh diproses menjadi pelet ikan atau diberikan terus kepada ikan.

 
Bahan buangan pertanian
 
Bahan buangan pertanian sememangnya diketahui umum boleh digunakan untuk menghasilkan baja kompos. Selain itu juga bahan seperti sekam dan jerami padi boleh digunakan bagi tujuan penanaman cendawan atau bahan pertanian. Sebaliknya bahan seperti jerami padi boleh juga dimanfaatkan bagi menghasilkan bahan lain seperti kertas. Ini dapat dilihat daripada usaha yang dilakukan di Thailand. Bagaimana seorang graduan yang melihat ini merupakan bahan yang berpotensi untuk dimajukan. Seterusnya membuka lebih peluang pekerjaan bagi penduduk tempatan. Penggunaan jerami untuk menghasilkan bahan gantian plastik ini juga semakin popular di kawasan-kawasan. Antara lain ia turut digunakan untuk menghasilkan tali dan bekas makanan seperti pinggan dan cawan kertas.
 
Bahan buangan bukan organik
 
Bagi sisa-sisa bukan organik seperti plastik khususnya, antara kaedah yang turut mempunyai potensi adalah kitaran semula bahan plastik kepada minyak melalui kaedah pyrolysis - di mana plastik dipanaskan tanpa pendedahan kepada oksigen dan dikondensasi semula kepada minyak. Minyak ini boleh digunakan untuk pada engin janakuasa, pam air dan dengan proses penapisan yang betul juga boleh digunakan pada kenderaan. Apa yang penting di sini, ia dapat mengelakkan plastik terus berada di atas permukaan tanah (dan tidak mereput untuk jangkamasa yang lama), dan berkemungkinan dihanyutkan ke laut pada musim hujan. Ia merupakan kaedah yang lebih baik dalam penggunaan semula plastik berbanding proses kitaran biasa - memandangkan kebanyakan jenis plastik tidak boleh dikitar semula.

 
Proses kitaran plastik merupakan antara masalah pembuangan sampah yang utama, kerana berbanding dengan sampah-sampah yang boleh terurai - plastik akan tetap kekal di dalam alam. Melalui kaedah pembakaran terbuka pula, plastik akan menghasilkan gas-gas beracun yang membahayakan kesihatan. Jadi, kaedah pyrolysis merupakan antara kaedah yang boleh dilakukan secara kecil-kecilan (dengan memastikan bahan sisa proses dilupuskan dengan selamat). Ini kerana, buat masa ini, jumlah pusat pelupusan incinerator yang mampu melupuskan plastik masih lagi tidak mencukupi bagi membendung masalah plastik.

Penternakan kecil-kecilan seperti ini, dapat memanfaatkan pelbagai bahan buangan organik.

Kehidupan yang lebih lestari dapat dicapai melalui pengurusan sumber yang betul.

 
Kaedah pyrolysis telah digunakan di banyak kawasan di dunia - terutamanya di India yang memberikan kesan yang sangat positif, dan membawa manfaat kepada penduduk. Ia merupakan salah satu contoh yang boleh diteladani. Malah terdapat banyak lagi contoh-contoh kaedah pengoperasian sistem pyrolisis yang boleh dilakukan secara kecil-kecilan.
 
Peluang terbuka
 
Dalam contoh-contoh di atas, jelas menunjukkan - bahan buangan tidak semestinya tidak mempunyai nilai bagi orang lain. Selain ia dapat mengurangkan kos pelupusan dan pencemaran, ia mungkin dapat dimanfaatkan lagi untuk menghasilkan pelbagai kegunaan. Jadi terpulanglah kepada kita bagaimana memikirkan kaedah yang baik untuk memastikan bahan buangan dapat dimanfaatkan secukupnya sebelum ia dibuang begitu sahaja.
 

 
Rujukan:
 
1) YouTube: Thailand: Turning straw into gold | Global Ideas
2) YouTube: How to Use BSF Biowaste Treatment - Step by Step
3) YouTube: Eco India: Could a fuel generated from plastic waste replace fossil fuels and meet energy needs?
4) YouTube: Project Report on Tableware And Food Containers From Rice Straw
5) YouTube: THIS SELF SUFFICIENT FAMILY MAKES THEIR OWN FUEL FROM PLASTIC!