Limau Purut Bahan Penting Masakan SE Asia

Limau purut dan daun limau purut.

Bagi penduduk Asia Tenggara (SE Asia), limau purut (Citrus hystrix), ‘Kaffir Lime’, bukanlah satu tumbuhan yang asing, walaupun kehadirannya di dalam masakan hanyalah disertakan dengan beberapa helai daun. Namun daun limau purut dapat memberikan kesan yang amat ketara kepada masakan-masakan ini, khususnya Tom Yam dari Thailand - di mana daun limau purut membangkitkan rasa pedas berapi masakan tersebut.
 
Berbeza dengan limau biasa, limau purut mempunyai daun yang mengandungi pati aroma yang kuat. Campuran daun limau ini di dalam masakan dapat memberikan kesegaran kepada bahan masakan tanpa memberikan rasa masam (air limau) ataupun rasa pahit (kulit limau). Walaupun ia terkenal dengan masakan Tom Yam, daun limau purut turut digunakan di dalam pelbagai jenis masakan - ia bergantung kepada jenis masakan serta bahan campuran rempah yang lain di dalam masakan tersebut.
 
Walaupun limau purut boleh ditanam kebanyakan kawasan di dunia, ia kebiasaannya ditanam sebagai tanaman hiasan. Jadi kegunaan komersialnya hanya dikenali di kawasan sekitar SE Asia dan beberapa negara berhampiran. Jadi terdapat beberapa nama limau purut dari kawasan-kawasan ini antaranya; jeruk purut: Indonesia, jiàn yè chéng (箭叶橙): China, kabuyaw atau kulubot: Philippines, makrud atau makrut (มะกรูด, /máʔ.krùːt/): Thailand, mak khi hut (ໝາກຂີ້ຫູດ, /ma ːk.kʰi ː.hu ːt/): Laos, trúc atau  chanh sác: Vietnam, combava: Réunion Island, gondhoraj lebu: West Bengal, India dan Bangladesh, dan semestinya limau purut di Malaysia.

 
Limau purut sendiri amat penting kepada Masyarakat Melayu yang sering digunakan untuk tujuan rawatan tradisional. Penggunaan limau dari jenis lain hanyalah sebagai pengganti sekiranya limau purut sukar didapati. Selain itu ia turut digunakan untuk tujuan mandian, membuang hanyir ikan dan daging, penyegar udara, menghilangkan bau badan dan rawatan kelemumur. Sebelum kita pergi lebih lanjut mengenai kegunaan sampingan limau purut ada baiknya kita kembali semula kepada tajuk asal kita.
 

Ciri-ciri Limau Purut

Pokok limau purut ditanam di atas tanah.

Limau purut yang ditanam di dalam pasu.

Limau purut mendapat namanya dari fizikal kulit buatnya yang menggerutu (seperti juga katak puru). Namun sedikit berberza dengan daunnya yang mempunyai dua bahagian yang hampir sama (berbeza dengan limau lain di mana bahagian bawahnya lebih kecil). Selain itu, daunnya juga adalah lebih tebal berbanding dengan daun limau biasa seperti limau kasturi dan limau nipis. Cara yang paling mudah untuk memastikan daun limau purut adalah, apabila ia dikoyakkan, bauan limau yang kuat dapat dihidu. Pokok limau purut biasanya akan mencapai ketinggian sekitar 4 - 5 meter di atas tanah biasa. Ia juga biasa dijadikan tanaman di dalam pasu di sekitar halaman rumah.
 
Tanaman limau purut boleh dilakukan daripada biji. Tapi bagi memastikan hasil yang baik, teknik cantuman tunas dari pokok induk yang baik ataupun secara tampang (tut) adalah digalakkan. Ini bagi memastikan pokok yang sihat selain menghasilkan buah yang bermutu. Tanaman limau purut memerlukan sumber tanah yang kaya bahan organik. Penyediaan tanah dengan nutrient yang cukup perlu disediakan sebelum pokok di alih.
 
Bagi tanaman di atas tanah, lubang berukuran 0.6m X 0.6m X 0.6m diisikan dengan baja Triple Super Phosphate (100 gram), baja tahi ayam (100 gram) dan Ground Magnesium Limestone (GML) (100 gram) yang digaul sehingga rata diperlukan sebelum penanaman. Bagi tanaman di dalam pasu pula, komposisi yang disyorkan adalah 3:1:1 (komposisi tanah: tahi ayam: pasir). Anak pokok perlu ditanam pada kedalaman 2” (5 cm) selain perlu dipastikan air dapat mengalir keluar dengan baik bagi mengelakan kerosakan pada akar pokok. Pasu juga berlu bersaiz besar bagi membolehkan pokok dapat tumbuh dengan subur. Kesesuaian tanah untuk tanaman limau purut seperti juga buah citrus yang lain adalah pada pH6.0 - pH6.5.

 

Penyimpanan Daun Limau Purut

 
Daun limau purut bagus digunakan dalam keadaan segar. Namun begitu sekiranya anda perlu menyimpan daun yang berlebihan ia boleh dilakukan dengan menyimpannya di dalam bekas plastik dengan zip lock atau masukkan di dalam balang kaca. Penyimpanan pada suhu bilik membolahkan daun bertahan dalam tempoh seminggu. Bagi penyimpanan yang lebih lama, anda boleh menyimpannya di dalam peti sejuk (boleh bertahan selama setahun) atau lebih di dalam ruang beku. Anda juga boleh mengeringkan daun ini dengan menggantungkannya secara terbalik di dalam bilik yang kering, gelap dan panas: daun limau yang kering boleh disimpan sehingga 3 tahun.

Daun limau purut mudah dikenali dengan dua bahagian yang ketara dan ketebalan daun.

Penggunaan Limau Purut

Limau purut dan ayam.

Cheesecake limau purut, satu olahan baru berasaskan limau purut.

 
Penggunaan daun limau purut di dalam masakan amatlah meluas. Ia digunakan untuk memberikan kesegaran kepada makanan. Walaupun popular sebagai bahan masakan di dalam Tom Yam, ia juga digunakan dalam pelbagai masakan lain untuk bahan masakan seperti daging, ayam, ikan, lain-lain makanan laut mahupun sayuran dan ulaman. Selain itu ia juga digunakan untuk pelbagai jenis penyediaan seperti kari merah, kari hijau, sup, Tom Yam, masak lemak, masak asam pedas, singang, stir-fry, kerabu dan salad serta lain-lain kaedah penyediaan masakan.
 
Penggunaan limau purut juga boleh digunakan daripada, daun, kulit dan juga jus perahan limau itu sendiri. Namun penggunaan limau purut terutamanya adalah daripada daun dan parutan kulit. Daun limau purut samada dikoyakkan secara kasar ataupun dihiris halus dicampurkan di dalam masakan. Perahan jus limau boleh digunakan untuk membuang hanyir ikan dan daging ataupun apabila jus limau diperlukan (rasa masam diperlukan).
 
Walaupun limau purut amat penting di dalam masakan-masakan tertentu, ia juga perlu digandingkan dengan rempah-rempah atau herba yang lain. Antara herba dan rempah yang sering digunakan bersama limau purut termasuklah; serai, bunga kantan, lengkuas, halia, daun ketumbar, daun sup, daun bawang, kunyit, daun kesum, cili padi, perahan/jus limau, perahan asam jawa, daun selasih, santan kelapa dan bawang merah (dan antaranya yang tidak saya ketahui). Ia mudah dipadankan dengan bahan perasa makanan yang lain - kerana ia lebih kepada menambah kesegaran makanan.
 

Kegunaan Lain Limau Purut

Limau purut juga digunakan di dalam produk-produk tertentu.

Kegunaan lain limau purut seperti yang disebutkan di atas, ia banyak digunakan sama juga seperti limau-limau yang lain. Ia amat berguna untuk tujuan membuang bau hanyir dan kotoran pada makanan ataupun bau badan. Selain itu ia juga sering digunakan untuk mencuci rambut bagi memberikan kesegaran. Ia juga dikatakan baik untuk membantu proses penghadaman. Manakala perahan limau purut juga digunakan sebagai bahan pencuci mulut untuk menguatkan gusi dan membersihkan mulut. Pati minyak limau purut juga dapat memberikan ketenangan minda selain digunakan untuk menghalau gangguan makhluk halus.
 
Itu adalah antara faedah yang dapat diketengahkan mengenai limau purut pada kali ini. Selain ia digunakan untuk tujuan masakan, pokok limau purut sendiri boleh digunakan sebagai hiasan landskap rumah. Tanaman di dalam pasu yang sesuai dapat menghasilkan pokok yang sihat disamping buah yang baik. Jadi diharap, ini dapat membantu para pembaca mengenali pokok limau purut dengan lebih dekat.

 

Rujukan:
1) wikipedia: Kaffir lime
2) animhosnan.blogspot.com
3) thaitable.com
4) gardeningknowhow.com
5) greatbritishchefs.com
6) theepicentre.com
7) thespruceeats.com
8) ncbi.nlm.nih.gov

9) thailandmedical.news

Kenali Bijan dan Potensinya Sebagai Tanaman Pertanian

Bijan putih dan bijan hitam merupakan dua jenis yang popular.

 
Bijan (Sessamum indicum) atau juga dikenali sebagai ‘sesame’ dalam Bahasa Inggeris, adalah sebahagian daripada rempah yang penting (namun ia tidak disenaraikan sebagai rempah bagi masakan masyarakat Melayu Malaysia khususnya). Ini kerana, bijan digunakan untuk menyediakan juadah sampingan seperti kuih muih, biskut ataupun daripada masakan masyarakat yang berhijrah ke Tanah Melayu suatu masa dahulu.
 
Walaupun ia jarang digunakan dalam masakan harian, kali ini kita ingin melihat keunikan bijan yang mempunyai potensi yang besar bukan sahaja dari segi kegunaannya, malah sebagai tanaman yang boleh memberikan sumber pendapatan kepada petani. Ini kerana, bijan boleh tumbuh dengan subur di Malaysia. Malah, mungkin anda pernah melihat pokoknya tanpa mengenali bahawa ia adalah tumbuhan yang menghasilkan biji-bijian bijan.
 
Bijan komersial hari ini, dikatakan berasal dari India dan ia merupakan tumbuhan bijian tertua digunakan untuk menghasilkan minyak. Namun begitu terdapat banyak spesis liar dari keluarga bijan ini terutamanya di bahagian Sub-Sahara, Afrika. Pokok bijan bagaimanapun tumbuh dengan subur di kawasan Tropika dan menjadi tanaman membekalkan bijiannya sebagai sumber makanan. Antara negara pengeluar utama bijan adalah Tanzania, Myanmar, India, Sudan, China dan Nigeria. Malah negara jiran kita Indonesia turut menanam bijan, walaupun tidak menjadi antara pengeluar utama dunia.

 
Perkembangan perdagangan dunia and perpindahan budaya bagaimanapun mampu menjadikan bijan begitu terkenal di serata dunia walaupun banyak ditanam di Afrika dan kawasan Tropika. Oleh itu terdapat pelbagai nama bagi bijan dari seluruh dunia seperti, French: sesame, German: Sesam, Italian: sesamo, Spanish: ajonjoli, sesamo, Arabic: tahina, tahine, tahini, Chinese: chi mah, hak chi mah (black sesame), Indian: gingelly (oil), Japanese: goma, kuro goma (black sesame) dan Melayu : bene, bijan. Ini menunjukkan banyak lagi potensi bijan yang masih tidak diteroka oleh Masyarakat Melayu khususnya - kerana Ia hanya digunakan untuk penyediaan sebahagian kecil makanan yang kebiasaannya adalah kuih-muih dan bukan hidangan utama.
 

Kegunaan Bijan

Bijan dalam masakan bayam.

Kuih bebola bijan antara makanan popular menggunakan bijan.

 

Bijan kebiasaannya digunakan dengan menaburkannya ke atas bahan masakan yang disediakan sama juga dalam banyak kegunaan jenis masakan bagi mana-mana juga kawasan di dunia. Ia ditaburkan di atas roti ataupun biskut. Namun sedikit berbeza di dalm penyediaan halva, iaitu sejenis masakan Timur Tengah dengan mengegunakan bijan sebagai bahan utama dengan mengisar bijan menjadi halus dan dicampur dengan bahan-bahan lain.
 
Bijan yang dikisar juga, atau lebih dikenali sebagai tahini, amat terkenal di Timur Tengah. Ia digunakan sebagai bahan penambah rasa bagi hummus, dan sos bagi kebab selain dicampur dengan lemon dan bawang putih sebagai pencecah roti. Selain itu, minyak bijan yang juga dikenali sebagai ajonjoli di Mexico sering digunakan untuk tujuan masakan.
 
Selain daripada bijan biasa, bijan hitam juga sering digunakan bagi masakan-masakan dari Timur seperti dalam masakan dari China, Jepun dan Korea. Bijan digunakan untuk menyaluti bahan masakan seperti daging dan ikan sebelum dimasak dan menjadikan ianya lebih garing. Ia juga digunakan dalam penyediaan gomassio, iaitu sejenis bahan perasa makanan yang terkenal dalam budaya Jepun, selain digunakan bersama masakan samada nasi mahupun mee.
 
Seperti juga bahan rempah-rempah yang lain, penggunaan bijan boleh dipadankan dengan pelbagai jenis masakan samada daging, ayam, ikan, sayur, kuih-muih mahupun roti. Namun bijan tidak digunakan untuk minuman (sekiranya ada, boleh lah ditambah di ruangan komen). Selain itu minyak bijan juga amat terkenal sebagai bahan perasa makanan kerana ia membangkitkan aroma makanan - walaupun hanya dicurahkan sedikit di atas bubur ayam anda.
 

Penanaman Bijan

Ladang bijan semasa peringkat dewasa.

Peringkat penuaian pokok yang telah kering.

Bijan merupakan tumbuhan yang amat sesuai tumbuh di kawasan Tropika dengan ketinggian tanah dari 1.0 - 1,200 meter dari aras laut. Ia tidak sesuai ditanam di kawasan bersuhu rendah, curahan hujan yang terlalu tinggi serta cuaca yang mendung. Kawasan yang mendapat cahaya matahari dengan suhu sekitar 25 - 30°C merupakan kawasan yang sesuai untuk tanaman bijan. Manakala curahan hujan yang diperlukan adalah sekitar 300 - 1,000mm. Air diperlukan untuk peringkat awal pertumbuhan, manakala selebihnya, pokok bijan merupakan tanaman yang tahan keadaan kering namun tidak tahan sekiranya tanah menakungi air. Ia juga boleh ditanam di tanah yang mempunyai pH antara 5.5 - 8.0.
 
Bagi penanaman bijan apa yang penting adalah mendapatkan biji benih yang baik bagi memastikan pengeluaran hasil yang baik (dari segi jumlah pengeluaran, kualiti bijian mahupun ketahan melawat penyakit). Setelah mendapatkan biji benih yang baik ini, para petani juga perlu mengenal pasti pokok-pokok baru yang mempunyai tahap kesihatan yang baik serta buah yang berkualiti untuk dijadikan biji benih untuk penanaman yang berikutnya. Bagi yang mempunyai kemahiran untuk menghasilkan pokok kacukan pula, boleh lah cuba menghasilkan baka yang baru daripada pokok-pokok yang terdapat di ladang.
 
Sekiranya anda mempunyai tanah yang sesuai untuk tanaman bijan. Ia mampu memberikan hasil dalam tempah 120 - 150 hari penanaman. Pokok sesuai dituai apabila sekitar 2/3 daripada buah di pokok telah bertukar warna kepada kekuningan. Pokok akan dipotong dan dikeringkan (ia diletakkan dalam keadaan tegak ataupun terbalik). Apabila buah sudah cukup kering biji akan mula jatuh dan buah pokok-pokok boleh dipukul dengan kayu untuk membolehkan keseluruhan biji keluar daripada buahnya.
 

Kegunaan Lain Bijan

Buah-buah bijan masih pada pokoknya.

Bijan disimpan di dalam bekas kedap udara untuk ketahanan.

 

Seperti juga makanan-makanan dan rempah yang lain, bijan juga sering digunakan untuk kegunaan lain selain daripada tujuan masakan. Malah faedah-faedah inilah juga yang menyebabkan sesuatu bahan makanan menjadi pilihan utama berbanding daripada yang lain. Maka kali ini kita akan melihat pula faedah yang terdapat pada bijan seperti:
 
Anti penuaan - bijan mengandungi bahan antioksidan yang membantu melambatkan kesan penuaan dan memberikan penampilan kulit yang lebih muda.
 
Membantu kesihatan gigi - minyak yang terdapat dalam bijan dapat membantu membuang plak yang melekat pada gigi dan memelihara kesihatan gigi.
 
Membantu proses penghadaman - bijan hitam dapat membantu bagi masalah sembelit kerana ia mempunyai serat yang tinggi selain mengandungi asid lemak. Minyak yang terdapat dalam bijan membantu melicinkan permukaan usus, manakala serat yang tinggi memudahkan lagi proses pergerakan bahan yang dicernakan di dalam usus.
 
Sumber tenaga - ia merupakan sumber tenaga yang baik kerana mengandungi lemak yang tinggi. Ia terdiri daripada asid lemak polyunsaturated dan juga Omega-6. Selain itu ia turut mengandungi serat, zat besi, kalsium, magnesium dan phosphorus dalam meningkatkan tenaga.
 
Menstabilkan tekanan darah - kandungan magnesium yang tinggi di dalam bijan membantu mengelakkan tekanan darah tinggi. Lemak polyunsaturated dan bahan sesamin yang terdapat di dalam bijan juga membantu mengawal tekanan darah.
 
Membantu menguatkan tulang - bijan hitam mengandungi kalsium dan zinc yang tinggi membantu menguatkan tulang.
 
Melawan stress dan tekanan - bijan mengandungi asid amino yang dikenali sebagai tyrosine, yang mempunyai kaitan dengan aktiviti serotonin. Serotonin merupakan neurotransmitter yang memberi kesan kepada perasaan (mood). Ketidak seimbangan serotonin boleh menyebabkan stress dan tekanan. Maka pengambilan makanan yang membantu penghasilan serotonin boleh membantu memberikan perasaan yang lebih positif, serta mengelakkan kesan stress yang serius.

Sumber lemak tak tepu - lemak yang terkandung di dalam bijan kebanyakannya terdiri daripada lemak tak tepu. Bagi minyak bijan di dalam 100 grams, 40 grams adalah lemak monounsaturated, 42 grams merupakan lemak polyunsaturated dan hanya sekitar 14 grams merupakan lemak tepu. Ia merupakan antara minyak yang mengandungi lemak tepu yang rendah.

Bunga bijan jenis komersial agak cerah.

Bunga bijan ungu, antara bijan liar.

 
Terdapat banyak lagi perkara yang menarik mengenai biji-bijian bijan ini. Namun sebelum terlupa, perlu diingatkan, bijan juga boleh menyebabkan kesan alahan seperti gatal-gatal, eczema, semput, sakit perut, kemerahan dan kerengsaan pada mata, selain membengkak pada mata, muka, bibir dan tekak dan lidah, keresahan, pucat, perasaan yang kacau serta lemah. Kesan yang lebih serius boleh mengakibatkan anaphylactic yang memerlukan rawatan segera dan boleh menyebabkan sekatan pada saluran pernafasan.
 
Maka dengan itu, sekian sahaja buat kali ini mengenai bijan. Semoga ia dapat menambah pengetahuan kita mengenai potensinya. Mungkin ada yang berminat untuk mengolah resipi baru menggunakan bijan atau cuba untuk menanam bijan sendiri di halaman rumah. Ya, silakan!

Rujukan:

1) wikipedia.org: Sesame
2) theepicentre.com
3) animhosnan.blogspot.com
4) whfoods.com
5) tasteofhome.com
6) inspiredtaste.net

Enable GingerCannot connect to Ginger Check your internet connection
or reload the browserDisable in this text fieldEditEdit in GingerEdit in Ginger×

Bunga Cengkih, Rempah Yang Menjadi Buruan

Bunga cengkih antara rempah terpenting dunia.

Bunga cengkih (Syzygium aromaticum), atau lebih dikenali sebagai clove di dalam Bahasa Inggeris, merupakan bahagian bunga yang matang yang telah dikeringkan. Ia telah digunakan sejak sekian lama sebagai rempah, bahan pewangi, bahan di dalam rokok dan digunakan dalam merawat beberapa masalah kesihatan. Malah bunga cengkih bukan sahaja digunakan di kawasan di mana ianya dijumpai, malah boleh dikatakan hampir di seluruh dunia mengenali dan menggunakan bunga cengkih.
 
Walaupun bunga cengkih dikatakan berasal daripada Kepulauan Maluku (Moluccas) di Indonesia, namun oleh kerana perdagangan rempah selama ratusan tahun (mungkin lebih awal daripada itu) menyebabkan bunga cengkih dikenali di serata dunia. Oleh sebab itu bunga cengkih mempunyai pelbagai nama seperti Cloves (Inggeris), Grampoo; lavangam ; Lavang ; Lavangalu ; Krabu (India), dinh hurong (Vietnam), ding heung (China), ley-nyin-bwing (Myanmar), gahn plu (Thailand), clou de girofle (Perancis), Gewuzenelke (German) dan chiodo di garofano (Itali).

Bunga cengkih yang masih berada pada dahan-dahan pokok sebelum dituai.

 

Bunga cengkih pada asalnya hanya terdapat di bahagian kecil Kepulauan Maluku termasuk Bacan, Makian, Moti, Ternate dan Tidore. Bagaimanapun benih daripada kawasan berjaya dilarikan oleh seorang Botanis Perancis bernama Pierre Poivre, pada tahun 1770 dan ditanam di Isle de France (Mauritius), dan diikuti dengan Zanzibar yang pernah menjadi antara pengeluar terbesar bunga cengkih dunia.
 
Walaupun begitu, bunga cengkih juga dikatakan terdapat di kawasan lain seperti India dan Madagascar yang mempunyai iklim dan cuaca seakan sama dengan kawasan di Kepulauan Maluku di Indonesia. Ia juga mungkin dari spesis yang berbeza dari keluarga yang sama. Namun, bunga cengkih yang menjadi rebutan utama adalah dari Kepulauan Maluku seperti juga kulit kayu manis yang berasal dari Sri Lanka, sehinggalah tanaman ini kemudiannya di tanam di kawasan-kawasan lain di dunia.
 
Proses penghasilan bunga cengkih agak rumit kerana ia perlu dituai secara manual menjadikan ia kurang mendapat sambutan. Namun pengeluarannya masih lagi berterusan di beberapa kawasan berikutan permintaannya yang terus meningkat bersama penggunaan yang semakin meluas seperti penghasilan rokok kretek dan juga industri wangaian dan kosmetik.
 

Rempah Masakan

Untuk tujuan masakan, cengkih biasanya dipadankan dengan rempah-rempah yang lain.

 
Bagi pengguna biasa, bunga cengkih popular sebagai bahan rempah masakan. Walaupun jarang digunakan secara individu, ia masih merupakan bahan penting dan menjadi gandingan dengan beberapa rempah yang lain dan dikenali sebagai rempah 4 sekawan (bunga cengkih, kayu manis, bunga lawang dan buah pelaga) dan rempah 6 sekawan (bunga cengkih, kayu manis, bunga lawang, jintan manis, lada hitam dan rempah biji).
 
Walaupun penggunaan rempah-rempah ini digunakan mengikut jenis masakan yang disediakan, kekurangan bunga cengkih dapat dirasai dengan ketara. Bunga cengkih mempunyai rasa yang agak lemah, namun mampu membangkitkan aroma makanan menjadikannya lebih menyelerakan. Ia juga digunakan sebagai rempah tumis untuk penyediaan pelbagai masakan (kari, sup, stir-fry, biskut, pie, minuman, manisan dan sebagainya).
 
Oleh kerana kegunaannya yang meluas, maka bunga cengkih adalah antara rempah yang perlu sentiasa ada di dapur setiap rumah seperti juga rempah-rempah penting lain (kayu manis, jintan, bunga lawang, kunyit dan cili/lada) - ini juga mengikut faktor geografi dan jenis masakan yang sering disediakan.
 
Dari segi penyimpanan pula, bunga cengkih perlu disimpan di dalam bekas yang kedap udara di tempat yang gelap dan dingin bagi mengekalkan aromanya. Bunga cengkih juga sebaiknya disimpan di dalam bentuk asalanya untuk tempoh yang lebih lama iaitu setahun berbanding di dalam bentuk serbuk yang hanya tahan sekitar tiga bulan.

 

Penanaman Bunga Cengkih

Pokok-pokok cengkih di ladang.

Proses penuaian cengkih yang menggunakan tenaga manusia.

Bagi penanaman bunga cengkih pula ia dikatakan agak rumit pada peringkat awal penanamannya. Tumbuh di kawasan Khatulistiwa, pokok bunga cengkih memerlukan taburan hujan yang tinggi iaitu sekitar 3,500mm setahun. Anak benih pokok dihasilkan daripada biji buah yang berkualiti bagi memastikan anak pokok boleh tumbuh dengan subur. Anak benih yang tumbuh sihat seterusnya dipilih untuk dialih dan ditanam di ladang.
 
Pertumbuhan awal anak pokok adalah amat penting, dan sebaiknya pengalihan anak benih ke ladang dilakukan semasa musim hujan. Ladang yang menyediakan sistem siraman adalah amat baik bagi memastikan pokok-pokok mendapat bekalan air yang cukup semasa proses pembesaran untuk beberapa tahun awal penanaman.
 
Pokok-pokok bunga cengkih memerlukan tanah yang kaya bahan organik dan penggunaan baja organik juga sesuai untuk pokok ini. Selain itu, pH tanah juga perlu dikekalkan berada pada sekitar pH5.0 dan perlu ditambah kapur sekiranya keadaan tanah berasid. Walaupun penanam awal pokok bunga cengkih agak rumit, pokok-pokok yang mampu mencapai usia dewasa mungkin boleh bertahan untuk tempoh yang lama dengan penghasilan bunga yang setiasa meningkat.
 
Untuk mengetahui lebih lanjut proses penanaman bunga cengkih bolehlah melawati laman web yang menceritakan kaedah penanaman bunga cengkih ini dengan lebih teliti melalui blog: animhosnan.blogspot.com
 

Kegunaan Lain Bunga Cengkih

Cengkih digunakan untuk membuat haruman, mampu menghalau serangga.

 
Seperti juga rempah-rempah dan herba yang lain, bunga cengkih turut digunakan untuk kegunaan yang lain dari tujuan kesihatan mahupun menghalau serangga. Antara kegunaan bunga cengkih yang paling popular adalah dalam mengurangkan kesan sakit gigi - kerana kesan kebas daripada bunga cengkih. Selain itu ia turut juga digunakan untuk merawat kurap (ringworm), hernia, sakit kulit, serta masalah penghadaman.
 
Oleh kerana bunga cengkih menghasilkan bauan yang menyegarkan ia juga sesuai digunakan untuk tujuan kesegaran mulut. Selain itu ia digunakan dengan mencucukkannya pada buah seperti epal dan oren untuk tujuan menghasilkan penyegar udara selain mampu mengelakkan serangga seperti lalat dan nyamuk. Serbuk bunga cengkih juga dikatakan dapat mengelakkan semut dan serangga perosak lain seperly mealybug dan bena.

Pengeringan bunga cengkih, antara proses penghasilan rempah bunga cengkih.

 

Penggunaan bunga cengkih di dalam industri haruman juga semakin popular sebagai sebahagian daripada gabungan dalam menghasilkan baunan pada tahap middle notes yang biasanya meruap pada kadar 2 - 4 jam selepas penggunaan. Penggunaan bunga cengkih ini sama juga seperti penggunaan rempah-rempah lain sebagai bahan bauan di dalam industri wangian.
 
Antara kegunaan terbesar bunga cengkih adalah dalam penghasilan rokok kretek yang mempunyai pasaran terbesar di Indonesia. Penghasilan rokok kretek ini, menggunakan hampir separuh daripada jumlah penghasilan bunga cengkih di dunia. Rokok kretek menghasilkan bauan yang agak kuat - dan adakalanya menarik kerana ia mempuyai bauan dan rasa yang manis. Rokok kretek juga turut dipasarkan di kawasan-kawasan lain di Asia, Eropah dan Amerika - ia pernah diharamkan pada 2009 kerana mempunyai rasa/aroma yang menarik kepada kanak-kanak.
 
 

Memandangkan kegunaan bunga cengkih ini mempunyai aplikasi yang meluas, maka pasarannya akan tetap ada di masa hadapan. Namun bagi memastikan ia berada pada tahap yang menguntungkan ia perlu diberikan pengolahan teknik dalam proses penghasilannya. Seperti juga industri-industri tanaman yang lain, kaedah penanaman yang lebih moden bukan sahaja menghasilkan hasil yang tinggi, namun kos pengurusan dapat dikurangkan serta penggunaan tenaga manusia dapat dikurangkan.

Rujukan:
1) wikipedia.org: Clove
2) impiana.my
3) thespruceeats.com
4) animhosnan.blogspot.com
5) animhosnan.blogspot.com
6) alphaaromatics.com
7) bonappetit.com

Lada Hitam dan Perkara Penting Mengenainya

Lada hitam merupakan rebutan perdagangan rempah sehingga kini.

Lada hitam atau ‘black pepper’ (Piper nigrum), merupakan antara rempah yang paling popular dan menjadi rebutan pada pedagang rempah satu masa dahulu. Walaupun ia popular sehingga ke hari ini, tidak ramai yang mengenalinya secara dekat. Lada hitam adalah dihasilkan dari pokok yang sama yang menghasilkan lada putih, lada hijau dan beberapa produk lain berasaskan lada. Walaupun ia mudah didapati di pasaran, namun harga lada hitam sebenarnya semakin meningkat disebabkan permintaan yang tinggi. Ini menyebabkan kewujudan pengeluar baru pada skala yang lebih besar.

 
Lada hitam kebiasaannya disediakan di atas meja bersama pasangan lada puting dan garam semasa menikmati hidangan. Ia disediakan bersama pengisar (pepper mill) bagi memastikan kesegarannya atau disediakan dalam bentuk serbuk. Antara makanan yang popular adalah ‘black pepper steak’, atau yang lebih popular adalah dalam bentuk makanan segera seperti McDonald’s Prosperity Burger - menggunakan sos lada hitam, yang menjadi kegemaran ramai.
 
Walaupun pada namanya ia menghasilkan rasa pedas, seperti juga rempah-rempah yang lain lada hitam membangkitkan aroma tersendiri dengan rasa yang unik. Oleh itu, lada hitam sentiasa mempunyai permintaan sekalipun ianya digunakan dalam jumlah yang sedikit. Oleh kerana pertambahan populasi dan pemindahan budaya di serata dunia, permintaan lada hitam menjadi semakin meningkat menyebabkan harganya di pasaran semakin mahal.

Mengenal Lada Hitam

Buah lada hitam yang telah matang masih pada pokoknya.

 
Lada hitam merupakan tumbuhan memanjat yang berasal dari Selatan India yang juga hari ini dikenali sebagai Kerala. Ia sesuai ditanam di kawasan beriklim tropika, oleh itu sejak sekian lama ia ditanam di India, Indonesia, Brazil, Malaysia, Sri Lanka, Mexico dan Madagascar. Namun begitu oleh kerana potensinya, pengeluar-pengeluar baru seperti China dan Vietnam begitu giat mengusahakan tanaman ini. Sehingga hari ini, Vietnam merupakan pengeluar utama lada hitam dunia. Penanaman lada hitam di Vietnam bukan sahaja menumpukan pada skala pengeluaran yang lebih tinggi, malah penghasilan produk yang lebih versatile.
 

Penanaman Lada Hitam

 
Penanaman lada hitam boleh dilakukan dengan menggunakan keratan batang. Walaupun ia boleh ditanam menggunakan biji, ia jarang dilakukan. Penggunaan batang boleh menghasilkan pokok yang lebih seragam (namun tidak menghasilkan baka baru). Akar akan terbentuk daripada buku keratan batang (murip kepada satu lagi tumbuhan popular iaitu sireh (Piper betle), yang juga merupakan dari family tumbuhan yang sama iaitu ‘Piperaceae’). Akar-akar yang terhasil ini bukan sahaja membantu pokok untuk menyerap nutrient, malah membantu pokok untuk berpaut pada pokok atau tiang sokongan.
 
Pokok lada hitam sesuai ditanam di tanah yang tidak terlalu kering atau tanah yang menakungi air. Tanah yang mempunyai saliran yang baik, kaya organik dan lembab merupakan keadaan yang sesuai untuk lada hitam. Ia bagaimanapun tidak sesuai ditanam pada ketinggian tanah yang melebihi 900m (3,000ft) dari aras laut. Walaupun ia sesuai dalam keadan yang agak redup, untuk penanam komersial ia kebiasaannya ditanam dalam keadaan terdedah. Bagi memberikan ia sedikit naungan, lada hitam boleh ditanam menggunakan sokongan hidup daripada pokok kekacang seperti (Gliricidia sepium dan Erythrina indica), yang banyak digunakan di ladang-ladang koko dan tanaman yang lain.

Di Vietnam, ladang lada hitam turut menjadi destinasi pelancongan.

Salah latu ladang di Kampot, Cambodia.

 

Pokok lada hitam perlu dicantas bagi menghasilkan tunas-tunas baru untuk menggalakkan pokok menjadi lebih rimbun. Cantasan pertama adalah ketika pokok berusia enam bulan, dan cantasan kedua dilakukan apabila pokok mencapai usia 12 - 14 bulan. Manakala cantasan berikutnya adalah semasa pokok mencapai ketinggian tiang sokongan. Seperti juga tanaman-tanaman komersial yang lain, pokok lada hitam mempunyai musuh tanaman dari jenis serangga, kulat, cacing, bakteria, kulat dan virus. Jadi sekiranya anda berminat dengan tanaman secara komersial, faktor-faktor ini perlulah diberikan perhatian.
 
Pokok lada hitam komersial juga mempunyai baka-baka tertentu ditanam di Malaysia (terutamanya di Sarawak), kultivar yang paling popular ditanam adalah dari jenis ‘Kuching’. Namun hasil penyelidikan, dua kultivar baru dihasilkan iaitu ‘Semongok perak’ dan ‘Semongok emas’. Kultivar-kultivar baru, akan terus dihasilkan bagi memastikan penambahan hasil pengeluaran. Begitu juga bagi penanaman lada hitam di negara-negara lain, yang mempunyai kultivar dan kaedah penanaman yang berbeza untuk berdaya saing dengan pengeluar-pengeluar yang lain.
 

Penghasilan Lada Hitam

 
Lada hitam, lada putih dan lada hijau merupakan buah dari tumbuhan yang sama. Apa yang membezakannya adalah kaedah pemprosesan yang menghasilkan produk terakhir lada tersebut. Namun begitu lada-lada ini mempunyai keistimewaan tersendiri yang menyebabkan ianya sentiasa mempunyai perminataan dalam bentuk produk-produk tersebut.
 
Bagi menghasilkan lada hitam, buah lada hitam tua yang masih hijau akan dipetik untuk diproses. Terdapat dua jenis pemprosesan lada hitam, pertama iaitu dengan memasak lada hitam dalam masa yang pendek untuk mempercepatkan proses pengeringan, kaedah kedua iaitu dengan terus melakukan proses pengeringan di bawah cahaya matahari sehingga buah lada betul-betul kering.
 
Lada hitam mempunyai aroma tersendiri kerana sebahagian aroma istimewa lada hitam terdapat pada kulit luarnya. Aroma tersebut dihasilkan daripada kumpulan terpenes seperti, germacrene, limonene, pinene, alpha-phellandrene dan beta-caryophyllene yang memberikan lada hitam tona rasa seakan sitrus, kayuan dan flora.
 
Lada putih pula dihasilkan daripada buah yang telah masak/matang. Kulit bahagian luar yang berwarna gelap akan dipisahkan daripada buah lada melalui proses rendaman yang dipanggil ‘retting’. Selepas lapisan kulit menjadi lembut ianya akan melalui proses pemisahan kulit yang dilakukan secara tradisional ataupun menggunakan mesin untuk kaedah pemprosesan yang lebih moden.

Pengisar lada hitam, menjadi kemestian di atas meja makan, selain menjadi perhiasan.

Lada hitam keluaran Sarawak, Malaysia.

 

Walaupun lada putih tidak mempunyai aroma seperti yang dimiliki oleh lada hitam, namun ia turut mempunyai fungsi tersendiri di dalam masakan-masakan tertentu. Ini kerana lada putih tidak menukar warna makanan yang disediakan sepertimana lada hitam.
 
Berbeza pula dengan lada hijau yang turut dihasilkan daripada buah yang masih hijau. Proses penghasilannya perlu memastikan warna hijaunya dapat dikekalkan. Proses ini samada menggunakan sulfur dioxide, pengetinan atau pengeringan beku. Selain daripada proses tersebut, lada hijau juga boleh dihasilkan melalui projek jeruk menggunakan cecair garam ataupun cuka.
 
Lada hijau juga adakalanya digunakan terus di dalam masakan seperti di dalam masakan Thai dan Tamil. Oleh kerana ianya tidak boleh disimpan terlalu lama, lada hijau segar tidak sesuai untuk pasaran antarabangsa.
 
Oleh kerana terdapat banyak lagi pekara yang perlu disentuh mengenai lada hitam. Maka ianya akan disampaikan di dalam artikel yang lain. Namun setakat ini, dapat dilihat bagaimana lada hitam menjadi bahan rempah yang penting di dunia. Kerana selain menjadi penambah rasa makanan, lada hitam juga turut digunakan untuk rawatan penyakit ringan, selain digunakan untuk penghasilan pati minyak lada hitam yang digunakan dalam industri pewangi. Jadi nantikan artikel yang seterusnya berkenaan lada hitam.

Mengenali Daun Salam dan Ciri-cirinya

Daun salam (Syzygium polyanthum), merupakan tumbuhan liar di SE Asia.

Daun salam nama yang sering didengari dan sering dikaitkan dengan bay leaf. Namun daun salam yang digunakan dalam masakan Melayu, masakan India dan masakan Barat merupakan daun daripada 3 tumbuhan berbeza. Namun daripada perbezaan ini, ada di antara boleh menggantikan antara satu-sama lain, manakala dari jenis ‘Indian bay leaf’, pula mempunyai ciri-ciri yang sedikit berbeza, dari segi aromanya.

 
Daun salam atau bay leaf tidak digunakan seperti rempah-rempah atau herba yang lain. Ini kerana ia hanya dicampurkan di dalam masakan. Ia sendiri tidak boleh dimakan, namun kehadirannya di dalam masakan memberikan aroma yang berbeza. Ia boleh digunakan dalam bentuk segar mahupun kering. Namun kebiasaannya didapati di dalam bentuk kering, dan dikeluarkan setelah hidangan siap dimasak atau diasingkan semasa makanan dihidangkan.
 

Jenis-jenis Daun Salam

 
Oleh kerana daun salam kebiasaannya dikaitkan dengan ‘bay leaf’, yang sebenarnya merupakan tumbuhan dari jenis yang berbeza dari segi taburan geografi, mahupun jenis tumbuhan, Jadi kita mulakan dengan ‘bay leaf’ sendiri atau dikenali sebagai ‘bay laurel’, (Laurus nobilis, Lauraceae). Ia merupakan tumbuhan Mediterranean dan didapati di kawasan-kawasan di Turkey, Utara Syiria, Selatan Sepanyol, Utara-tengah Portugal, Utara Morocco, Kepulauan Canary dan di Madeira.
 
Manakala daripada kumpulan family yang sama juga terdapat di kawasan-kawasan yang lain, kebiasaannya kerana memiliki bentuk daun atau aroma yang sama kepada Laurus nobilis, antara contoh yang paling ketara adalah ‘California bay laurel’ (Umbellularia californica, Lauraceae), yang juga merupakan dari family Lauraceae. Dari keluarga laurel sendiri terdapat beberapa lagi spesies yang tumbuh di kawasan beriklim sederhana seperti ‘Cherry laurel’.

Bay laurel, (Laurus nobilis, Lauraceae) digunakan dalam masakan Barat.

Indian bay leaf, (Cinnamomum tamala, Lauraceae) dari jenis kayu manis.

Daun salam yang juga dikenali sebagai Indonesian bay leaf.

 

Janis kedua yang juga dikenali sebagai ‘Indian bay leaf’, atau ‘malabatrum’ (Cinnamomum tamala, Lauraceae) yang juga merupakan dari family Lauraceae. Indian bay leaf merupakan keluarga terdekat kepada pokok yang digunakan untuk menghasilkan kulit kayu manis atau Cinnamon (Cinnamomum verum). Jadi aroma yang dihasilkan daripada daun Indian bay leaf, juga adalah seakan-akan kulit kayu manis yang agak lemah.
 
‘Indonesian Bay Leaf’, atau lebih dikenali sebagai daun salam (Syzygium polyanthum, Myrtaceae), adalah merupakan daun yang digunakan dalam masakan-masakan Melayu dan kawasan serantau. Ia mempunyai pelbagai nama tempatan antaranya, serai kayu, samak kelat, manting, maselengan selain dikenali sebagai Daeng klua di Thailand. Daun salam digunakan di sekitar kepulauan tanah Melayu dan juga Thailand - di mana kawasan ini mempunyai ikatan kebudayaan yang kuat. Namun begitu ‘Indian bay leaf’ juga adakalanya digunakan kerana perpindahan budaya daripada migrasi yang ketara.
 
Satu lagi daun yang mempunyai kaitan terdekat dengan daun salam ialah ‘West Indian bay leaf’, (Pimenta racemosa, Myrtaceae) yang turut digunakan untuk membangkitkan aroma masakan. Ia juga turut digunakan untuk menghasilkan pati haruman dan wangian. Berbeza dengan daun salam biasa, daunnya mempunyai hujung yang agak bulat. Ia juga kini turut ditanam di kawasan-kawasan lain termasuk Oceania.

West Indian bay leaf, (Pimenta racemosa, Myrtaceae) mempunyai bentuk daun yang berbeza.

 

Kegunaan Daun Salam

 
Daun salam popular bukan sahaja kerana aroma yang dibangkitkan di dalam masakan, malah ia juga dikatakan mempunyai pelbagai khasiat kesihatan. Daun salam mudah digunakan dalam pelbagai masakan kerana ia tidak mengubah rasa masakan melainkan menambah aroma sahaja. Jadi ia digunakan dalam pelbagai jenis masakan termasuk masakan jenis lemak, masak asam, tumis, kari,  sup, nasi dan lain-lain jenis masakan. Jadi ia juga boleh dipadankan dengan bahan masakan seperti ayam, daging, ikan dan sayuran.
 
Seperti yang telah disebutkan di atas, daun salam boleh digunakan dalam bentuk segar, kering mahupun yang telah dihancurkan dengan kepingan kasar. Ini kerana ianya tidak dimakan bersama bahan yang dimasak. Namun begitu ia tidak memudaratkan sekiranya dimakan, malah pucuk salam biasa dijadikan ulaman yang dimakan bersama nasi.

Buah daripada pokok daun salam.

Nasi biryani antara masakan yang menggunakan Indian bay leaf.

 

Selain digunakan untuk masakan, daun salam juga mempunyai pelbagai khasiat kesihatan. Ia digunakan untuk merawat pelbagai masalah kesihatan terutamanya masalah berkaitan pernafasan seperti selesema dan batuk. Masalah berkaitan pencernaan yang juga membantu proses penurunan berat badan. Lain-lain khasiat kesihatan termasuk membantu mengubati masalah darah tinggi, mengawal kencing manis, meredakan stress, mencegah penyakit batu karang, menguatkan jantung dan pelbagai lagi khasiat kesihatan.
 
Walaupun daun salam digunakan secara meluas. Ia jarang ditanam secara komersial dan adakala sukar untuk didapati di sesetengah kawasan menunjukkan ia mempunyai potensi pasaran yang tinggi. Namun begitu anda masih boleh mendapatkan benih pokok anak salam dari beberapa penjual anak benih pokok seperti di kebuna.com.
 
Itu merupakan serba sedikit mengenai daun salam seperti yang biasa kita dengari, dan mungkin kita mempunyai pemahaman yang berbeza mengenai jenis-jenis tumbuhan tersebut. Namun begitu kita masih boleh mempelajari dan mendapatkan kebaikan daripada tumbuhan ini dari segi penggunaannya untuk masakan mahupun khasiat kesihatan.