Labah Labah Pemakan Sayuran (Tumbuhan) – Bagheera Kiplingi

Bagheera kiplingi dengan makanan yang diperolehinya dari pohon akasia.

Sepertimana yang kita ketahui labah-labah memakan hidupan lain daripada jenis serangga sehinggalah kepada haiwan-haiwan kecil. Namun daripada 40,000 jenis labah-labah yang diketahui, satu daripadanya didapati menjadikan tumbuh-tumbuhan sebagai makananya juga. Ini menjadikan Bagheera kiplingi sebagai labah-labah yang terpaling unik.

Walaupun labah-labah ini ditemui lebih awal iaitu pada lewat 1800, ianya hanyalah specimen yang telah mati maka kefahaman mengenai tabiat kehidupannya tidak diketahui. Sehinggalah pada tahun 2001 hingga 2008 apabila kajian terhadapnya dilakukan di kawasan hutan tropika di Tenggara Mexico dan Barat Laut Costa Rica.

'Bagheera kiplingi' adalah sebahagian daripada kumpulan jumping spider.

Berkongsi habitat dengan semut yang juga mendiami pokok akasia.

Penemuan mengenai pemakanan Bagheera kiplingi yang terdiri daripada kudup yang mengandungi khasiat daripada pokok akasia. Namun adakalanya labah-labah ini turut didapati memakan larva semut. Mungkin ia bukanlah pemakan tumbuhan sepenuhnya, namun ia merupakan salah satu contoh labah-labah pemakan tumbuhan yang baik.

Bagheera kiplingi merupakan sebahagian daripada spesis yang termasuk di dalam kumpulan ‘jumping spider’ – iaitu kumpulan labah-labah yang aktif dan mempunyai lompatan yang jauh (berbanding saiznya). Nama yang diberikan padanya pula adalah bersempena nama harimau kumbang di dalam buku yang dikarang oleh Rudyard Kipling pada tahun 1894 iaitu The Jungle Book.

Antara gambar menarik Bagheera kiplingi.

Gambaran dekat menunjukkan rerambut dengan lebih jelas.

Aplikasi Meneroka Dunia Biologi Secara Global

Pelbagai maklumat biologi boleh dikongsi melalui iNaturalist.

Kebanyakan dari kita hari ini memiliki telefon pintar yang berupaya memberikan pelbagai kebaikan dan tidak digunakan sebaiknya. Selain sepatutnya ianya digunakan untuk tujuan menambah maklumat berguna, ia juga mungkin dapat membantu kita memberikan sumbangan kepada maklumat ilmu pengetahuan itu sendiri. Tanpa penglibatan semua, usaha pengumpulan maklumat menjadi agak sukar.

Sehubungan itu para penyelidik menggunakan kemudahan telefon bimbit untuk tujuan perkongsian maklumat dalam usaha mengesan spesis-spesis baru di seluruh dunia. Para pengguna bukan sahaja boleh mendapat maklumat mengenai sesuatu haiwan yang mereka temui, malah boleh berbincang bersama mereka yang lebih arif di dalam lapangan tersebut.

Contoh serangga yang dikongsi ke platform iNaturalist.

Kerja-kerja mengesan spesis hdiupan mengambil masa yang lama.

Usaha yang dijalankan ini telah menemukan lebih banyak spesis-spesis baru dari seluruh kawasan di merata dunia. Penemuan ini dapat memudahkan para penyelidik dan kita sendiri mengawasi spesis-spesis penting daripada mengalami kepupusan. Sebaliknya ia juga mungkin spesis yang menyebarkan penyakit dan dapat pula kita berhati-hati.

Antara applikasi yang digunakan untuk mengesan spesis serangga juga hidupan lain adalah iNaturalist yang boleh dimuat turun untuk telefon bimbit Android mahupun iOS. Aplikasi ini memudahkan anda berkongsi maklumat penting penemuan anda termasuk lokasinya. Penemuan ini seterusnya akan dikongsi bersama ramai lagi pengguna lain yang juga dari kalangan amatur dan pakar untuk membantu anda mengesan spesis yang anda temui.

Aktiviti berkumpulan menjadi satu bentuk riadah.

Rangkaian iNaturalist di seluruh dunia.

'Interface' applikasi iNaturalist (iOS).

iNaturalist kini digunakan oleh lebih daripada 250,000 pengguna dan mengandungi sekitar 3 juta pemerhatian. Malah, banyak spesis baru dikesan melalui perkongsian seperti ini. Perkongsian melalui internet bukan sahaja menjimatkan masa tetapi turut memberi peluang kepada semua untuk turut sama memberikan sumbangan kepada dunia sains.

Banyak lagi applikasi-applikasi seumpama ini yang boleh digunakan untuk perkongsian maklumat hidupan mahupun tumbuhan. Jadi selain menggunakan telefon bimbit anda untuk tujuan berhubung bersama keluarga dan rakan, apa salahnya bersama-sama memberi bantuan kepada tujuan yang tidak kurang pentingnya.

Jalan-jalan ke Muzium Perak, Taiping

Muzium Perak di Taiping, muzium penuh sejarah.

Muzium Perak terletak di Taiping kerana ia merupakan bandar tertua di Negeri Perak. Ia merupakan sebuah muzium yang sangat bersejarah di negara kita kerana ia merupakan muzium yang pertama didirikan di Malaysia pada tahun 1883 dengan saranan daripada Residen British di Perak pada ketika itu iaitu Sir Hugh Low. Semenjak dari pembinaannya, bangunan ini terus ditambah bagi memberikan ruang kepada ruang pameran yang lebih besar.

Semasa pembukaannya kurator yang ditugaskan untuk menjaga muzium ini adalah Leonard Wray Jr. yang merupakan seorang yang mahir dalam bidang botani dan geologi. Sebagai muzium yang pertama, ia menjadi satu contoh yang baik untuk penubuhan muzium-muzium yang berikutnya yang menyediakan bahan-bahan pendidikan bagi masyarakat setempat. Ia sedikit sebanyak mengajar masyarakat kita untuk menghargai kekayaan budaya, hasil bumi dan keunikan negara kita sendiri.

Muzium ini sedari asalnya lagi menumpukan koleksi yang berbentuk zoologi atau sejarah semulajadi di Negeri Perak. Spesimen-spesimen yang dikumpulkan adalah terdiri daripada haiwan-haiwan daripada sekecil sang kancil sehinggalah tulang haiwan sebesar gajah. Namun koleksi-koleksi ini juga merupakan permulaan yang baik bagi sebuah muzium kecil yang dibina lebih dari 100 tahun dahulu.

Koleksi tulang rangka di Muzium Perak.

Selain koleksi alam semulajadi Negeri Perak, kini muzium ini juga turut mempamerkan bahan sejarah kehidupan orang asli, bahan-bahan daripada zaman penjajah, kereta-kerata antik milik para pembesar di Negeri Perak di perkarangannya.

Anda juga berpeluang melihat sendiri perkembangan muzium ini daripada awal penubuhannya sehinggalah ke hari ini melalui gambar sejarah muzium ini sendiri. Jadi selain mempamerkan bahan-bahan sejarah, bangunan ini sendiri merupakan sebahagian bahan sejarah yang amat berharga kepada Negeri Perak dan negara kita Malaysia.

Awal penubuhan muzium pada tahun 1890 an.

Muzium Perak pada tahun 1905.

Muzium Perak pada sekitar 1990 an.

Bagi yang berminat untuk melawat ke muzium ini, maklumat penting mengenai muzium adalah seperti berikut:

Lokasi:

Jalan Taming Sari, 34000 Taiping, Perak

Masa lawatan:

Dibuka setiap hari dari 9:00 pagi hingga 6:00 petang.

Di buka pada setiap hari kecuali Hari Raya Puasa dan Hari Raya Haji

Bayaran masuk:

Dewasa (My Card): RM2.00

Kanak-kanak (My Kid): Percuma

Harga Biasa:

Dewasa : RM5.00

Kanak-kanak (6 - 12 tahun) : RM2.00

Mengenali Peralatan Lacquerware

Lacquerware seindah seramik seringan kayu.

Peralatan lacquerware lazimnya peralatan yang diperbuat daripada kayu dan disaluti dengan lacquer yang berkilat. Laquer walaupun kelihatan seperti varnish, ia adalah sedikit berbeza dari segi komposisi dan juga proses pembuatannya. Sejarah peralatan lacquer bermula lebih awal di China dan kemudiannya merebak ke serata bahagian negara-negara Asia yang lain yang membentuk pelbagai variasi.

Lacquer memberikan perlindungan  kepada bahan yang digunakan untuk membuat sesuatu peralatan. Antara peralatan lacquer yang masih dapat dilihat sehingga ke hari ini dihasilkan daripada Dynasty Han yang ditemui di Mawangdui di China kira-kira abad ke-2 BC. Malah teknik penghasilan peralatan lacquer telahpun diperbaiki semenjak Dynasti Shang lagi (ca. 1600–1046 BC) yang menjadi salah satu hasil seni yang menarik. Jadi ia seharusnya bermula lebih awal dan terus berkembang ke negara-negara berdekatannya termasuk Jepun, Korea, Vietnam dan Myanmar. Ia turut dihasilkan di negara-negara lain seperti Thailand, India dan juga Timur Tengah.

Lacquerware daripada Dinasty Han.

Lacquerware China dengan tatahan 'mother of pearl'.

Perbezaan geografi dan tradisi memberikan impak kepada penghasilan barangan lacquerware ini. Ini turut memberi pengaruh kepada bahan utama untuk membuat lacquer daripada bahan-bahan yang terdapat di sesuatu kawasan tersebut. Seterusnya proses penghasilannya juga lebih dipengaruhi oleh bahan-bahan tempatan dengan teknik yang penghasilan yang lebih mengutamakan ciri-ciri budaya setempat. Barangan lacquerware di China dihasilkan dengan teknik yang lebih ‘sophisticated’ dengan penggunaan bahan-bahan hiasan termasuk emas dan ‘mother of pearl’ dengan bahan utamanya diperbuat daripada kayu. Manakala di Myanmar pula ianya lebih dihiasi dengan motif-motif lukisan tempatan yang menarik dengan bahan utamanya diperbuat daripada buluh.

Toxicodendron vernicifluum daun dan bunga.

Toxicodendron vernicifluum ditoreh untuk getahnya.

Melanorrhoea usitata juga dikenali sebagai Gluta usitata atau ringas.

Lacquer dihasilkan daripada getah pokok. Pokok-pokok yang digunakan pula adalah berbeza bagi lacquer yang dihasilkan di China, Korea dan Jepun iaitu Toxicodendron vernicifluum atau lebih dikenali sebagai ‘Chinese lacquer tree’, manakala di negara seperti Myanmar lacquer adalah dihasilkan daripada getah pokok Melanorrhoea usitata yang juga dikenali sebagai ‘Burmese lacquer’. Oleh kerana getah yang diperolehi ini berbeza, maka lacquer yang dihasilkan juga adalah sedikit berbeza, namun kedua-duanya mampu menghasilkan barangan lacquer yang cukup menarik. Namun lacquer turut dicampur bahan-bahan lain untuk menjadikannya lebih licin seperti di China, serbuk tanduk rusa digunakan, manakala di Myanmar pula serbuk dari tulang lembu pula digunakan.

Proses pembuatan barangan lacquer ini merupakan satu proses yang amat panjang, kerana ia memerlukan beberapa lapisan lacquer yang perlu disalutkan ke atas barangan yang dihasilkan. Ini diikuti dengan proses pengeringan selama beberapa hari, sebelum proses lapisan berikutnya boleh dilakukan. Bagi barangan yang mempunyai lukisan berwarna pula lapisan lacquer akan dikenakan untuk setipa warna yang dikenakan dan proses yang sama akan dilakukan secara berulang-ulang. Ini bermakna keseluruhan proses boleh memakan masa sehingga berbulan-bulan lamanya untuk menyiapkan satu barangan lacquer.

Barangan yang dihasilkan dengan penuh teliti.

Koleksi yang amat cantik.

Ianya bukan tembikar tetapi lacquerware.

Japan lacquerware, menambilkan ciri-ciri budaya yang unik.

Melihat kepada ketelitian dan masa yang diambil untuk menghasilkan barangan ini, maka tidak hairanlah mengapa harganya dijual agak tinggi. Namun begitu, barangan lacquer bukan sahaja cantik tetapi dapat digunakan untuk tempoh masa yang lebih lama. Selain daripada barangan seramik, barangan lacquer merupakan antara barangan unik yang berasal dari China yang kemudiannya dimajukan lagi ke negara-negara lain.

Keunikan Rekaan Tepak Sireh (Betel Set) dan Peralatan Lain

Bekas kapur sireh yang diperbuat daripada tulang yang diukir berasal dari Sumatra.

Bagi mereka yang lahir sebelum tahun 90-an mungkin dapat melihat lebih banyak berkenaan budaya memakan sireh. Walaupun ia sudah lama ditinggalkan oleh masyarakat di negara kita, namun budaya  memakan sireh amat terkenal di serata Asia Tenggara dan juga negara-negara lain seperti India, Bangladesh, Sri Lanka dan mungkin juga beberapa negara berhampiran.

Kepentingan pemakanan ini dapat dilihat daripada peralatan yang dihasilkan untuk menyimpan sireh dan juga bahan-bahan lain seperti pinang, gambir, kapur dan lain-lain (mungkin tembakau dan rempah). Oleh itu peralatan seperti tepak sireh diperbuat daripada pelbagai bahan dan diukir dengan begitu cantik ; bagi menggambarkan kepentingannya.

Peralatan tepak sireh digunakan dalam pelbagai majlis, dan untuk tujuan istiadat sudah tentu tepak sireh yang diperbuat daripada bahan yang lebih baik beserta ukiran halus digunakan. Anda mungkin tidak menyangka bahawa terdapat banyak sekali rekaan tepak sireh menggunakan pelbagai bahan daripada pelbagai negara yang popular dengan sireh ini.

Mungkin kita tidak perlu mengamalkan lagi budaya memakan sireh, namun keunikan budaya ini melambangkan kehalusan dan ketelitian adat budaya kita dalam bermasyarakat. Bersama-sama ini kita akan melihat sebahagian daripada peralatan tersebut.

Bekas Sireh dari Tembaga Parsi

Bekas sireh yang diperbuat daripada tembaga.

Bekas yang diperbuat daripada tembaga ini nampak kukuh dan kelihatan amat lama. Ia diperkatakan berasal dari tahun 1800-an dari India. Walaupun bekas ini sama seperti bekas-bekas yang lain, ia mungkin digunakan untuk menyimpan daun sireh dan bahan-bahan makanan sireh yang lain. Rekaannya adalah lebih ringkas, namun ia tetap melambangkan betapa pentingnya bahan yang disimpan di dalam bekas tersebut.

Bekas Pinang Daripada Perak

Bekas ini pula diukir dan diperbuat daripada perak.

Bekas pinang daripada perak ini adalah antara peralatan yang diperbuat daripada tahun 1940 adalah daripada hasil rekaan Cina Peranakan. Sama seperti rekaan pertama di atas, bekas ini tidak mempunyai bahagian-bahagian di dalamnya. Motif yang diukir di permukaan kotak ini pula jelas menunjukkan figura Cina dengan motif-motif bunga yang lain.

Bekas Sireh “Burmese Lacquer” (Kun-it)

Kun-it, amat cantik kerana ia diukir dan berkilat.

Lacquerware merupakan sebahagian hasil kepakaran masyarakt Burma sejak sekian lama. Maka tidak hairanlah sekiranya bekas sireh ini juga dihasilkan sebahagian daripada hasil kraft menggunakan lacquer. Ia diperbuat daripada buluh yang diukir dengan motif-motif yang menarik, diwarnai dan dilapisi dengan lacquer yang menambahkan lagi kecantikan bekas sireh ini. Ia juga merupakan sebahagian hasil berasal dari Daerah Bagan, di Myanmar.

Tepak Sireh Perak, Batavia, Dutch East Indies

Set tepak sireh pembesar Belanda di Indonesia.

Ianya merupakan tepak sireh yang digunakan pembesar-pembesar belanda yang menduduki kawasan jajahan seperti Indonesia yang menjadikan budaya memakan sireh sebagai satu elemen penting di dalam kemasyarakatan. Tepak sireh ini dikatakan diperbuat pada awal 1900 dan masih dalam keadaan yang baik. Tepak sireh yang diperbuat dari bahan perak/emas dan batu berharga ini, adalah lazimnya digunakan oleh para pembesar sahaja.

Tepak Sireh Perak, Peranakan

Antara tepak sireh yang eksklusif dan sukar ditemui.

Satu lagi contoh tepak sireh yang diperbuat daripada perak dengan ukiran yang halus. Set penuh seperti ini dilengkapi dengan bekas sireh, kapur, pinang, kacip dan beberapa bekas yang lain. Tepak sireh ini adalah dari jenis rekaan yang lebih baru sekitar 1900. Namun begitu sekarang rekaan ini sukar didapati.

Tepak Sireh Buah Manggis

Tepak sireh ini boleh dilihat di Muzium Negara, Kuala Lumpur.

Tepak sireh ini saya berikan nama sebagai buah manggis kerana ia mempunyai bekas yang menyerupai buah manggis. Ia boleh dilihat di Muzium Negara, Kuala Lumpur dan tidak dinyatakan tahun dan maklumat lebih jelas mengenai rekaan tepak sireh ini. Ia mempunyai jumlah set yang cukup termasuk, kacip, pemegang sireh, bekas pinang, gambir, tembakau, cengkih dan kapur. Set-set seperti ini bukanlah digunakan oleh orang-orang biasa atau untuk kegunaan harian. Selain daripada rekaan yang unik, ia juga diperbuat dengan penuh kehalusan.

Tepak Sireh, Rajasthan India

Tepak sireh kegunaan harian dari Rajasthan, India.

Ini mungkin direka untuk kegunaan harian. Jelas menunjukkan ianya digunakan dengan kerap sehingga permukaan kayu ini haus. Namun begitu ia jelas menunjukkan bahagian-bahgian tertentu untuk hidangan sireh yang lengkap. Tepak sireh kegunaan harian seperti ini sememangnya akan direka seringkas mungkin kerana ianya akan mudah rosak (akibat pemakaian yang kerap). Walaupun begitu, tepak sireh ini tetap kelihatan unik.

Itu hanyalah sedikit daripada banyak lagi perkara-perkara berkaitan dengan budaya pemakanan sireh yang mungkin anda begitu kagum mengenainya. Walaupun kita tidak lagi mengamalkan pemakanan sireh, tidak sepatutnya ianya dilupakan kerana ia merupakan antara keunikan budaya kita yang amat berharga. Jadi sekiranya anda berpeluang, cari-carilah lebih banyak perkara berkaitan dengan sireh dan tepak sireh ini.