Puhala dengan isinya dengan warna yang cantik. |
Satu lagi buah yang agak unik untuk dikenali, kerana walaupun ia mungkin tidak ditemui di sini, namun ia merupakan dari jenis tumbuhan yang mempunyai kaitan dengannya iaitu spesis pandan. Hala atau Pū hala (Pandanus tectorius) merupakan spesis pandan yang berasal dari Hawaii juga dikenali sebagai Hawaiian screwpine, mempunyai buah yang unik. Sebagai spesis pandan, ia mempunyai banyak lagi kegunaan lain.
Tidak seperti spesis pandan/mengkuang biasa ia tumbuh agak tinggi mempunyai batang dan cabang-cabang sehingga 20 – 40 kaki tinggi. Namun ia mempunyai pelbagai kegunaan kepada masyarakat tempatan lebih dari sekadar buah peliknya boleh dimakan.
Sejak sekian lama, seperti juga mengkuang dan pandan tumbuhan ini digunakan untuk membuat barangan seperti keperluan bagi canoe/sampan, baju yang dikenali sebagai ʻahu hīnano, serat dari akarnya juga digunakan untuk untuk membuat barangan keperluan harian. Batang utama pokok ini digunakan untuk membentuk syiling rumah dan bahagian-bahagian lain bangunan.
Pokoknya mungkin juga ditanam sebagai hiasan. |
Buah puhala yang muda. |
Seperti juga mengkuang, ia digunakan untuk membuat peralatan-peralatan kraftangan yang lain seperti bakul, tikar, topi, sandal, kipas dan sebagainya. Secara kasarnya, masyarakat Hawaii menggunakan keseluruhan tumbuhan ini untuk dimanfaatkan.
Berbalik kepada buahnya yang unik kerana rupa bentuknya yang jarang kita lihat. Dari luar ia kelihatan seperti buah yang berbonjol-bonjol (permukaan tidak sekata). Malah, ia juga membentuk pecahan-pecahan kecil (ulas). Ia boleh mencapai antara 38 – 200 ulas dan setiap satunya mengandungi 2 biji sehingga 8 biji. Keseluruhan buah boleh mencapai saiz antara 8–30 cm (3.1–12 in) dan panjang sehingga 4 – 20 cm (1.6–7.9 in). Buahnya ini adalah ringan dan tahan apabila terapung dipermukaan laut beberapa bulan. Apa yang menarik wana buahnya apabila dibuka.
Buah yang telah masak. |
Seulas daripada sebiji buah yang besar, |
Buahnya selain dimakan mentah, ia juga boleh dimasak dan merupakan sumber makanan penting di Micronesia. Buahnya agak berserat yang boleh dijadikan sebagai floss semulajadi. Daunnya digunakan untuk menambahkan perasa makanan-makanan manis seperti kaya/jem (sama juga seperti pandan). Antara sumber bauan utama dari tumbuhan ini diperolehi daripada bunga dan buahnya.
Menarik bukan, buah yang unik mempuyai pelbagai kegunaan. Walaupun ia bukan berasal dari negara kita, namun ia boleh tumbuh di kawasan beriklim tropika. Namun kita juga mempunyai banyak tumbuhan dari family yang sama dan boleh dimanfaatkan dengan baik.