Buah Buahan Borneo, Terap

Terap mempunyai isi yang putih, bau yang enak dan rasa yang manis.

Buah terap (Artocarpus elasticus) bukanlah buah yang asing dan dikenali juga sebagai benda, tekalong, kalam (Mentawai) , torop (Karo) , bakil (Melayu) , tarok (Minangkabau), bĕnda, teureup (Sunda), bendhå (Jawa), Kokap (Madura), taéng (Makassar) dan beberapa nama lain lagi di sekitar kawasan di mana ia tumbuh (Asia Tenggara).

Apa yang istimewa, di Sabah dan Sarawak buah ini mendapat tempat yang agak popular di kalangan masyarakat setempat dan boleh didapati di pasar-pasar minggu yang dikenali sebagai ‘tamu’ apabila tiba musim buahnya. Ini kerana bau dan rasanya adalah sangat sedap dan mudah dimakan dengan isinya yang lembut berwarna keputih-putihan (seperti susu).

Isi buah terap yang putih,

Terap merupakan tumbuhan dalam family yang sama dengan cempedak (A. Integer) nangka (A. Heterophyllus), maka tidak hairanlah mengapa buah terap mempunyai rupa dan fizikal yang amat mirip dengan kedua-dua buah ini. Pohon terap juga mempunyai getah manakala sebagai pepohon hutan ia mungkin mempunyai batang yang agak tinggi.

Berbanding dengan buah nangka dan cempedak yang memanjang, buah terap adalah lebih bulat (sehingga bujur). Ia perlu dipetik berbanding gugur ke tanah, melainkan apabila ia telah ranum (busuk). Saiz buah ini boleh mencapai sehingga 1 kg dan mempunyai bau yang agak kuat juga. Mempunyai kulit yang lebih mudah dipecahkan maka buah ini amat mudah untuk dinikmati.

Antara spesies lain buah terap yang juga dikenali sebagai 'marang'.

Buah terap seperti juga seperti buah nangka, mempunyai pelbagai kegunaan bagi masyarakat serantau terutama di Indonesia. Selain daripada buahnya yang boleh dimakan, bijinya juga turut direbus atau digoreng mirip seperti buah cempedak dan nangka. Maka dengan itu, buah yang muda juga boleh dijadikan bahan masakan. Bagi masyarakat Minangkabau, sewaktu penjajahan Jepun, kulit terap turut digunakan sebagai bahan membuat seluar (celana). Terdapat potongan pantun Minangkabau yang mengabadikan kisah ini iaitu; ich ni san shi go rok, baju goni sarawa tarok (satu dua tiga empat lima enam (Bahasa Jepun), baju goni celana serat tarok (benda/terap).

Sebagai pohon hutan, pohon terap agak tinggi.

Banyak lagi hubungan pokok dan buah terap terhadap masyarakat terutamanya di Kepulauan Melayu, namun begitu sesuai dengan tajuk kali ini. Sekiranya anda ingin merasai keunikan buah terap maka jangan lupa terbang ke Sabah atau Sarawak menjelang musimnya nanti. Selain itu juga anda akan berpeluang mempelajari banyak lagi keunikan negeri-negeri Borneo tersebut.

Buah Buahan Borneo, Durian Merah

Durian Merah mempunyai isi bewarna merah.

Borneo mempunyai banyak keunikan dari segi tumbuhan mahupun hidupan. Perbezaan ketara ini antara lainnya adalah pada buah durian yang mempunyai isi berwarna merah yang popular di kawasan di Borneo berbanding kawasan yang lain. Bagi para peminat durian peluang untuk merasai buah durian merah ini mungkin merupakan pengalaman yang agak menarik.

Durian Merah (Durio graveolens) mempunyai pelbagai gelaran daripada masyarakat setempat termasuk durian burung, durian kuning, durian merah, durian otak udang galah, durian dalit atau tabelak. Manakala mengikut suku kaun ada yang memanggilnya sebagai sukang (Kadazandusun), lalit (Bisaya), Mara’ang (Sungai) dan sebagainya. Berbeza pula di Sarawak durian ini lebih dikenali sebagai isu/isau manakala masyarakat Kenyah sebagai durian daun kerana mempunyai daun sebesar telapak tangan orang dewasa.

Isinya yang merah kelihatan lebih menarik.

Apabila tiba musim durian ini ia mudah dilihat di jual di pekan-pekan Rabu dan juga pasar di mana bauh-buahan tempatan dijual. Jadi untuk mendapat peluang merasai buah durian ini anda perlulah memastikan kunjungan anda ke Sabah atau Sarawak tiba tepat pada waktu di mana musim buah ini dituai.

Mempunyai fizikal luaran yang juga berduri seperti durian namun durinya adalah lebih tirus dan panjang dan warna kulit yang agak kekuningan. Walaupun terdapat beberapa jenis durian merah ini namun perbezaannya mungkin kurang ketara bagi orang-orang luar, yang pasti isinya berwarna merah.

Durian Merah di jual di pekan Rabu dan pasar.

Isi durian merah kurang manis dan mempunyai rasa uniknya yang tersendiri. Ia juga tidak menyebabkan panas badan seperti durian biasa. Namun seperti juga durian-durian lain – ia mempunyai bau durian. 

Buah Buahan Borneo Bambangan

Buah bambangan muda biasa dijadikan jeruk.

Buah Bambangan (magnifera pajang) merupakan salah satu buah terkenal di Borneo terutamanya Sabah dan Sarawak mempunyai nama lain antaranya buah mawang, buah embang dan juga buah embawang. Mempunyai ciri-ciri persamaan dengan mangga namun mempunyai tekstur yang lebih kasar selain daripada mempunyai rasa yang masam.

Buah ini mempunyai pelbagai saiz dan bentuk yang kecil biasanya mempunyai bentuk yang lebih bulat, manakala jenis yang besar berbentuk agak bujur dan boleh mencapai berat sehingga 3-4 kilo sebiji.

Cara mengupas kulit bambangan.

Satu lagi cara mengupas kulit bambangan.

Ia merupakan tumbuhan hutan dan tersenarai sebagai tumbuhan terancam dalam senarai IUCN (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources) dengan klasifikasi VU. Mempunyai taburan yang lebih banyak di Sabah sebagai tumbuhan liar dan adakalanya ditanam oleh penduduk asli di kawasan penempatan mereka.

Kulitnya berwarna coklat dan agak tebal manakala rasanya lebih mirip kepada buah bacang. Masyarakat tempatan biasa menggunakannya sebagai jeruk ketika ianya masih muda. Ia sesuai juga dijadikan sebagai kerabu atau dicampur bersama sambal belacan.

Untuk menikmati buah ini kulitnya perlu dikupas dengan kaedah yang agak berbeza – iaitu dengan mengoyakkan kulitnya yang tebal tersebut. Buah yang masak juga dikatakan lebih enak sekiranya dinikmati dengan garam dan cili.

Bambangan yang dibelah dua.

Bambangan yang masih berada di atas pokok.

Seperti juga dengan buah-buah hutan tropika yang lain, ia mempunyai bau yang agak kuat (seakan-akan manis) namun rasanya tetap masam. Warnanya isinya juga adalah lebih terang namun lebih kasar seperti juga bacang.

Kuching oh Kuching

Keindahan menyusuri Sungai Sarawak.

Kuching merupakan salah sebuah bandar yang menarik untuk dikunjungi, yang juga merupakan bandar utama bagi negeri Sarawak. Sebagai jalan masuk utama ke negeri ini, Kuching sudah semestinya menjadi tumpuan utama bagi para pelancong untuk singgah sebelum meneruskan perjalanan mereka ke tempat-tempat lain yang menarik di seluruh Negeri Sarawak.

Pengalaman ringkas berkunjung ke Kuching memberikan sedikit sebanyak gambaran tentang keindahan dan kemajuan Bandar Kuching. Namun begitu terdapat beberapa kekurangan yang seharusnya diberikan tumpuan oleh pihak pentadbir negeri, bagi memastikan bandar istimewa ini sentiasa memberikan para pengunjung kepuasan seperti yang diharapkan ketika berada di sini.

Kepesatan Bandar Kuching pintu masuk ke Sarawak.

Keseluruhan Bandar Kuching sememangnya sudah tersedia prasarana yang lengkap untuk para pelawat mendapat kepuasan ketika melawat ke bandar ini. Sejak sekian lama, Bandar Kuching telah diperlengkapkan dengan pusat-pusat lawatan yang menarik dan kemudahan-kemudahan asas yang lain seperti hotel, pusat penjaja, kemudahan pengangkutan udara, darat dan air, terutama bagi menyeberangi Sungai Sarawak yang merentasi tengah bandar ini.

Sebagai sebuah negeri yang kaya dengan tempat-tempat pelancongan sudah semestinya, Bandar Sarawak perlu berada di dalam keadaan yang sentiasa bersedia untuk menyediakan pelancong-pelancong yang singgah di sini, satu pengalaman yang menarik samada sebelum meneruskan perjalanan atau sebelum pulang ke tempat masing-masing.

Muzium-muzium di sekitar Bandar Kuching

Komplek Tun Jugah di mana Muzium Pua Kumbu terletak.

Bandar Kuching menyediakan beberapa Muzium menarik untuk dikunjungi, daripada Muzium Negeri sehinggalah kepada Muzium Cina yang diselenggarakan sendiri daripada sumbangan orang ramai. Walaupun Muzium Negeri Sarawak mempunyai bahan pameran yang agak unik dan menarik, namun ianya agak hambar ketika saya mengunjunginya. Pada masa yang sama, dengan penutupan bangunan muzium-muzium lama, mengurangkan lagi tarikan yang ada di sini.

Satu lagi keunikan muzium di Bandar Kuching yang cuba dikunjungi adalah, Muzium Phua Kumbu yang terletak di Komplek Tun Jugah di Jalan Tunku Abdul Rahman. Sayang sekali muzium ini kurang diketahui oleh penduduk bandar ini sendiri. Manakala ia hanya dibuka pada hari biasa (Isnin-Jumaat) sahaja - agak mengecewakan bagi saya yang berkunjung pada hari minggu.

Civic Centre

Keindahan senibina Civic Center, hanya menjadi tatapan sahaja.

Bangunan yang memiliki senibina yang menarik ini direka bagi menyediakan ruang pandang 360° Bandar Kuching dari atas, sama seperti Menara Kuala Lumpur. Ia juga menyediakan pusat pameran Planetarium antara yang terawal di negara kita. Ia juga mengalami nasib yang sama iaitu, hanyalah tinggal kenangan. Pusat yang bukan sahaja menyediakan bahan pendidikan dan tarikan pelancongan ini, tidak lagi diberikan perhatian seperti mana yang sepatutnya.

Mujur masih terdapat beberapa tarikan yang masih bertahan dan mungkin tidak seceria seperti mana yang sepatutnya, seperti Kuching Water Front, Taman Orkid, My Village Baruk Restaurant, River Cruise, bangunan-bangunan lama dan mungkin beberapa tarikan lagi.

Amat dirasai pengalaman berjalan di hujung minggu di Kuching Water Front, tidak semeriah seperti di mana-mana pusat tumpuan pelancongan yang lain. Ini memberikan impak yang amat tinggi kepada para peniaga mahupun pengusaha-pengusaha lain yang mengharapkan pengunjung dari dalam dan luar negara.

Walaubagaimanapun kunjungan ke Kuching masih memberikan serba sedikit pengalaman menarik kerana banyak memberikan pengalaman baru. Adalah lebih baik lagi sekiranya, semua tarikan yang sedia ada dapat dikekalkan dan diperbaiki bagi memastikan para pengunjung merasa puas dengan kunjungan mereka disamping serba sedikit menjana pendapatan peniaga-peniaga di sekitar Bandar Kuching.

Keunikan Bumi Kenyalang, Sarawak

Burung Enggang yang menjadi lambang negeri kepada Sarawak.

Serawak, Malaysia juga dikenali sebagai bumi kenyalang bersempena dengan nama Burung Enggang (Burung Kenyalang) yang menjadi simbol negeri tersebut. Oleh kerana burung Enggang sememangnya istimewa kerana hanya mendiami kawasan hutan pergunungan tebal yang jauh daripada penempatan manusia.

Walaupun terdapat beberapa spesies burung enggang, namun yang paling menjadi tumpuan adalah enggang badak ‘rhinoceros hornbill’ (Buceros rhinoceros) yang merupakan burung terbesar dalam kumpulan ini. Saiz enggang badak dewasa boleh mencapai kepada 91 – 122 cm (36 – 48 in) dengan berat antara 2 – 3 kg (4.4 – 6.6 lb). Namun begitu enggang badak bukanlah spesies yang hanya terdapat di Borneo kerana ia juga turut mendiami kepulauan Sumatera, Jawa, Semenanjung Malaysia dan Selatan Thailand.

Burung ini menjadi kebanggaan kebanyakan masyarakat di Sarawak dengan menjadikan bulu-bulu burung ini sebagai sebahagian peralatan hiasan mereka. Oleh kerana kawasan hutan yang luas di Sarawak, maka jumlahnya adalah lebih tinggi di negeri ini.

Selain daripada burung kenyalang tersebut, bumi Sarawak mempunyai keunikan tersendiri dengan keaslian muka buminya yang masih lagi kekal tanpa penerokaan berlebihan. Sehubungan itu, Sarawak mempunyai bilangan Taman Negara (National Park) yang jauh lebih banyak dari negeri-negeri yang lain di Malaysia. Setiap Taman Negara ini mempunyai keunikan masing-masing yang merupakan tarikan utama Negeri Sarawak sejak sekian lama.

Semengoh Nature Reserve

Semenggoh merupakan pusat perlindungan kepada Orang Utan.

Merupakan taman istimewa sebagai pusat pemuliharaan Hidupan Liar – di mana haiwan-haiwan yang dibela secara haram ditempatkan sebelum dilepaskan semula ke habitat mereka yang sebenar. Di sini juga tarikan utamanya adalah Orang Utan, di mana ia dilepaskan di dalam kawasan tersebut.

Terletak kira-kira 20 km daripada Bandar Kuching, taman ini mula di buka pada tahun 2000. Ia merupakan antara tarikan popular bagi para pengunjung kerana lokasinya yang berhampiran dengan bandar Kuching.

Wild Cave and Fairy Cave

Antara tarikan yang terletak berhampiran bandar Kuching juga merupakan gua yang dilengkapi dengan titian papan bagi memudahkan pengunjung melihat keunikan keadaan di dalam gua dimana keadaan stalactites dan stalagmites yang terbentuk melalui proses yang berkurun lamanya. Untuk menikmati pemandangan di dalam gua ini anda perlu menggunakan lampu suluh.

Terdapat sungai yang boleh dijadikan tempat untuk menyegarkan badan sekiranya anda meminati jeram di hutan. Antara kemudahan yang tersedia untuk melawat lokasi ini adalah tempat meletak kereta yang disediakan sehingga ke pintu masuk gua. Terdapat juga laluan titian papan untuk para pengunjung menikmati keindahan kawasan sekitar taman ini.

Lambir Hill National Park

Kepelbagaian spesies di Lambir, mendapat perhatian dunia.

Taman Negara Bukit Lambir merupakan antara kawasan yang mempunyai kepelbagaian flora dan fauna yang terpaling padat di dunia dengan keluasan 52 ha, daripada keseluruhan kawasannya iaitu 7,000 ha, terdapat sekitar 1,050 spesis pokok yang berbeza di mana setiap satunya menyokong kira-kira 1,200 spesies serangga.

Bagi yang meminati penjelajahan hutan pula bolehlah menyusuri trek yang mencabar untuk pendakian Bukit Lambir dengan ketinggian 465 meter yang memberikan anda pemandangan menarik keadaan hutan sekelilingnya. Terdapat juga menara setinggi 22 meter untuk memberikan anda lebih pengalaman dalam menghayati keunikan hidupan pada aras tersebut samada tumbuhan ataupun burung dan serangga.

Seperti juga di mana-mana taman negara sekitar Sarawak, di sini juga terdapat air terjun dan jeram yang boleh mengembalikan kesegaran anda selepas penat menjelajahi hutan tebal taman ini.

Terletak kira-kira 30 minit dari Miri iaitu bandar kedua terbesar di Sarawak, ia merupakan satu lagi taman negara yang mudah dikunjungi. Samada anda ingin melawatinya dalam tempoh sehari atau tinggal di kemudahan penginapan yang disediakan di pusat taman ini.

Similajau National Park

Similajau terletak 30 kilometer di Utara Bintulu. Ia merupakan kawasan taman yang meliputi persekitaran pantai dengan hidupan liar yang agak berbeza. Persisiran pantai taman ini merupakan pantai landai dengan pasir yang kuning keemasan. Selain itu juga ia merupakan kawasan perlindungan bagi buaya air masin yang biasanya akan menghabiskan masa menjemur badan di bawah matahari. Penyu turut menjadikan kawasan ini sebagai kawasan persinggahan mereka untuk bertelur, selain daripada haiwan-haiwan lain seperti babi hutan, monyet dan kera serta sekitar 185 spesies burung termasuk enggang dan helang laut.

Similajau merupakan kawasan yang sesuai bagi peminat pemerhati burung selain daripada haiwan-haiwan hutan yang lain. Keindahan Similajau boleh dinikmati melalui pantai mahupun menggunakan bot persiaran.

Batang Ai National Park

Kemudahan selesa di Batang Ai Hilton.

Taman yang merangkumi kawasan tasik buatan manusia seperti juga Tasik Kenyir, iaitu melalui pembinaan empangan hidro elektrik. Kawasan ini juga menjadi kawasan penempatan orang-orang Iban dengan rumah panjangnya.

Kawasan-kawasan penempatan orang Iban ini boleh dikunjungi dengan menyusuri sungai daripada tasik tersebut. Selain daripada menghabiskan masa di rumah panjang mereka, para pengunjung juga mungkin berpeluang untuk bersama-sama dengan mereka menyusuri hutan dan melihat suasana kehidupan Orang Utan.

Bagi pengunjung yang ingin menghabiskan masa di sini juga boleh memilih untuk tinggal di hotel yang diselenggarakan oleh syarikat perhotelan Hilton. Hotel yang menarik ini didirikan bercirikan rumah panjang di Sarawak sememangnya menjanjikan penginapan yang selesa.

Loagan Bunut National Park

Loagan Bunut merupakan tasik terbesar di Sarawak dengan keluasan 650 hektar. Ia adalah nama yang diberikan oleh orang-orang Berawan untuk tasik tersebut. Keunikan tasik ini adalah, ia akan hilang sepenuhnya semasa musim kemarau yang kebiasaannya pada bulan Februari sehingga Mei atau Jun.

Semasa tasik ini kering pelbagai haiwan dapat dilihat melewati kawasan berlumpur tasik ini termasuklah rusa, babi hutan, kancil, juga monyet dan kera yang mendiami kawasan hutan taman negara ini.

Orang-orang Berawan yang tinggal di persekitaran tasik ini menjadikan tasik ini sebagai salah satu sumber bekalan penangkapan ikan mereka. Menggunakan teknik yang dipanggil sebagai ‘selambau’ iaitu dengan menyauk ikan yang berpindah masuk ke tasik ini setiap kali berlaku perubahan paras pada air tasik.

Loagan Bunut terletak agak jauh ke pendalaman iaitu kira-kira 130 kilometer daripada Bandar Miri dan memerlukan kenderaan pacuan empat roda untuk sampai ke kawasan ini.

Mulu National Park

The Pinnacles yang amat terkenal di Mulu.

Taman Negara Mulu merupakan sebahagian daripada kawasan yang diisytiharkan sebagai Warisan Dunia UNESCO sebagai kawasan semulajadi terindah menyediakan pelbagai pengalaman untuk diterokai termasuk rangkaian gua terbesar, ‘rock climbing’, ‘jungle trekking’, kayak, basikal lasak, jeram, juga penempatan penduduk asli yang masih kekal.

Keunikan rangkaian gua di Taman Negara Mulu ini antaranya adalah Sarawak Chamber dengan keluasan yang menakjubkan, manakala Gua Rusa yang mempunyai laluan terbesar dan sungai terpanjang di Asia Tenggara di dalam Clearwater Cave yang mencapai 108 kilometer.

Menjelang senja pula, anda boleh menyaksikan jutaan kelawar yang terbang bagaikan sungai keluar daripada Deer Cave dalam perjalanan mereka keluar untuk mencari makanan.

Taman ini juga mempunyai flora dan fauna yang menarik termasuklah 15 kawasan hutan yang berbeza. Mengandungi ribuan spesies paku-pakis, kulat, lumut dan tumbuhan berbunga. Terdapat kira-kira 170 spesies orkid liar dan 10 spesies tumbuhan periuk kera yang unik – dan juga tumbuhan-tumbuhan yang mungkin masih belum ditemui.

Antara kawasan yang paling menarik di Mulu National Park adalah Pinnacles yang terletak di Gunung Api yang terdiri daripada batu kapur berbentuk meruncing dikelilingi oleh kawasan hutan.

Semasa anda menerokai taman ini anda mungkin berpeluang untuk menemui sendiri masyarakat tempatan yang terdiri daripada Iban, Berawan dan juga Penan yang masih mengamalkan hidup berpindah randah.

Terdapat beberapa kemudahan untuk bermalam di kawasan Taman Negara Mulu termasuklah Royal Mulu Resort atau di kawasan-kawasan perkhemahan yang disediakan.

Niah National Park

Penempatan tertua di Asia Tenggara di Gua Niah, Sarawak.

Gua Niah merupakan tempat yang paling popular menjadi penempatan manusia sejak 40,000 tahun yang lalu melalui peninggalan mereka yang terdapat di dalam gua tersebut. Ia merupakan kesan tinggalan tertua yang dijumpai di Asia Tenggara.

Kesan-kesan tinggalan ini masih lagi terdapat di dalam gua tersebut untuk memberi peluang kepada para pengunjung menyaksikan sendiri keunikan tinggalan penempatan tertua ini. Gambar-gambar di dinding gua juga keranda yang berbentuk perahu masih lagi dijaga dengan baik bagi tatapan pengunjung.

Ia adalah 2 jam perjalanan daripada Miri ataupun Bintulu kemudian melalui laluan papan menyusuri kawasan rendah di dalam hutan yang kaya dengan pelbagai burung dan rama-rama. Terdapat juga laluan menuju ke kawasan-kawasan lain termasuk penempatan orang-orang Iban.

Terdapat juga chalet-chalet dan asrama disediakan bagi yang perlu bermalam di sini untuk menikmati pelbagai keunikan penghuni hutan antaranya kelawar dan burung layang-layang yang pulang ke sarang. Anda juga mungkin berpeluang menikmati malam dengan bercahayakan cahaya bulan bersama bunyi-bunyian daripada penghuni hutan yang lain.

Begitulah sebahagian daripada keunikan yang boleh anda nikmati daripada Taman-taman Negara yang terdapat di Sarawak atau Bumi Kenyalang ini. Sebagai negeri terbesar di Malaysia yang masih lagi mengekalkan keaslian sebahagian besar daripada kawasannya dalam bentuk semulajadi. Namun daripada keaslian inilah yang menarik ramai pengunjung untuk merasai sendiri pengalaman, atau meneroka rahsia alam yang masih belum lagi diketahui umum. Bersama kita hargai keunikan ini untuk dimanfaatkan dengan sebaiknya.

Keunikan Tumbuhan Borneo

Periuk kera merupakan antara tumbuhan unik di Borneo.

Borneo terkenal dengan keunikan kepelbagaian hidupannya yang unik sama juga dengan kepulauan-kepulauan lain yang berhampiran seperti Papua New Guinea dan Sulawesi. Walaupun terdiri daripada beberapa kawasan utama iaitu Sarawak, Sabah, Brunei dan Kalimantan, keseluruhan kepulauan Borneo menyimpan khazanah uniknya untuk diterokai.

Borneo memiliki kira-kira 3,000 spesis pokok, 1,700 spesis orkid dan lebih daripada 50 spesis tumbuhan periuk kera (pitcher plant). Kawasan hutan Borneo amat padat dengan kepelbagaian spesis; di kawasan seperti Taman Negara Gunung Lambir, Sarawak yang merekodkan 1,175 spesis pokok di dalan kawasan seluas 52-ha (sekitar keluasan 52 padang bola) – yang juga merupakan kepelbagaian yang paling tinggi direkodkan di Borneo.

Kebanyakan tumbuhan Borneo juga adalah merupakan tumbuhan yang unik hanya untuk kepulauan ini sahaja. Sekitar 5,000 spesis (34%) tumbuhan berbunga di Borneo termasuk di dalam kumpulan tumbuhan ini. Ia merupakan salah satu punca mengapa kepulauan Borneo merupakan kawasan tarikan yang amat istimewa.

Bentuk muka bumi yang menyimpan kepelbagaian hidupan.

Antara tumbuhan yang sudah terkenal seperti Rafflesia arnoldi – yang juga diberikan gelaran sebagai bunga terbesar amat sinonim dengan Sarawak. Malah terdapat juga spesis titan arum (Amorphophallustitanum) juga dikenali sebagai ‘bunga bangkai’ - juga mengeluarkan bunga terbesar selain daripada menghasilkan bau kuat seakan-akan mayat yang mereput. Spesis yang sama juga turut terdapat di Kepulauan Sumatera, Indonesia.

Bagi peminat tumbuhan pemangsa (Nepenthes) pula seperti periuk kera; Borneo mempunyai kepelbagaian  spesis yang menarik. Tumbuh meliar di kawasan yang kurang subur. Tumbuhan-tumbuhan ini menjadikan serangga sebagai sumber bekalan nutrientnya. Serangga yang tertarik dengan bauan yang dihasilkan akan terjatuh di dalam cecair yang terdapat di dalam kantung tumbuhan ini seterusnya mereput untuk diserap sebagai punca makanan.

Rafflesia juga merupakan hidupan unik di sini.

Selain daripada tumbuhan-tumbuhan di atas terdapat kepelbagaian orkid berbunga iaitu kira-kira 3,000 spesis di dalam hutan Borneo. Orkid merupakan tumbuhan unik yang tumbuh dengan melekat pada dahan-dahan pokok yang tinggi bagi membolehkannya mendapat cahaya dan sumber makanan. Kepelbagaian orkid di Borneo adalah antara tertinggi di dunia.

Keunikan tumbuhan dan haiwan di Borneo inilah yang menjadikan ia sebagai satu tarikan menarik bagi pelawat, pengkaji juga kepada penduduk asal di Sabah dan Sarawak. Sejak sekian lama, sumber bumi ini dijadikan sebagai bahan utama membekalkan makanan, bahan membina tempat tinggal juga digubah menjadi peralatan bagi keperluan kehidupan harian mereka. 

Masyarakat yang hidup di Borneo memanfaatkan sumber alam dengan baik sekali.