Buah Pelaga Antara Rempah Yang Termahal

Buah pelaga (cardamom), banyak digunakan di dalam masakan dan minuman.

Tidak ramai yang suka apabila tergigit buah pelaga di dalam masakan, namun rempah unik ini merupakan pelengkap masakan yang tidak mungkin akan dikecualikan. Bagi anda yang biasa membeli bahan masakan tentu akan perasan akan harga buah pelaga adalah jauh lebih mahal berbanding dengan rempah-rempah lain seperti kayu manis, bunga cengkih, buah keras, bunga lawang, lada hitam dan sebagainya. Sekiranya ia tidak sesedap rasanya, mengapakah buah pelaga begitu mahal? Sejauh manakah kita mengenali rempah yang unik ini, dan mengapakah kita tidak mengusahakannya?
 
Buah pelaga atau cardamom (Elettaria cardamomum) adalah tumbuhan dari keluarga Zingiberaceae dalam erti kata lain adalah terdiri dari kumpulan keluarga halia seperti juga kunyit, halia, lengkuas dan lain-lain lagi tumbuhan dalam keluarga ini. Terdapat dua genus utama iaitu Elettaria dan juga Amomum dari mana kedua-dua genus ini adalah tumbuhan asal bagi bahagian di India sehingga ke Indonesia. Ia merupakan tumbuhan yang tumbuh pada kawasan beriklim tropika dan sub-tropika. Oleh sebab itu, kini pengeluar utama buah pelaga adalah Guatemala diikuti dengan India yang merupakan sejak sekian lama merupakan pengeluar utama. Selain itu buah pelaga juga turut ditanam di negara-negara lain seperti Malaysia, Thailand, Indonesia, Tanzania, Nepal, Bhutan, Costa Rica, El Salvador, Honduras, Papua New Guinea, Sri Lanka, dan Vietnam.

 
Buah pelaga yang terkenal merupakan buah pelaga hijau dari spesies Elettaria cardamomum yang tumbuh di sekitar India sehingga ke Malaysia. Manakala buah pelaga putih pula adalah dari jenis buah pelaga siam atau Siam cardamom, Amomum krervanh. Sejenis lagi buah pelaga adalah buah pelaga hitam Amomum subulatum yang mempunyai saiz yang lebih besar merupakan tumbuhan asal di kawasan Timur Himalaya seperti Nepal, Sikkim, Darjeeling dan kawasan West Bengal di India, dan juga Bhutan.

Antara buah pelaga yang telah kering dan bijinya.

Buah pelaga yang masih berada pada pokok.

Buah pelaga bukan sahaja popular di kawasan di mana ia tumbuh. Sejak bermulannya perdagangan rempah, ia telah lama dikenali di Timur Tengah dan juga Eropah sebagai sebahagian rempah yang penting. Walaupun masyarakat kita hanya menggunakannya di dalam masakan, antara lain ia turut dijadikan sebagai perasa minuman, kuih-muih dan juga bahan kudapan. Ini berbeza sekali dengan kita yang tidak menyukai apabila tergigit buah ini di dalam masakan. Rasanya berbeza sekali dari rempah-rempah yang lain, dan bercampur baur antara aroma dan pelbagai rasa yang juga sedikit berangin bagaikan pudina (mint).
 
Buah pelaga amat terkenal sebagai bahan perasa di dalam minuman seperti teh yang menggunakan buah pelaga dan kayu manis sebagai bahan perasanya amat popular di negara-negara seperti Bangladesh, India , Nepal, Pakistan dan Trinidad and Tobago. Di kawasan Timur Tengah pula serbuk buah pelaga hijau digunakan sebagai bahan perasa masakan manis, selain sebagai bahan perasa bagi minuman tradisi di dalam kopi dan teh. Bezanya, penggunaan buah pelaga digunakan dengan lebih meluas sebagai bahan perasa makanan. Manakala di sesetengah kawasan di Timur Tengah buah pelaga digunakan sehingga 40% daripada bahan yang digunakan. Maka tidak hairanlah hari ini negara-negara seperti Arab Saudi dan Kuwait merupakan pengimport terbesar rempah ini.

 
Begitu pula di negara-negara Nordik seperti Sweden, Norway dan Finland di mana ia digunakan sebagai bahan perasa makanan tradisional seperti roti Scandinavian Yule, Julekake, atau bun manis dari Sweden kardemummabullar, dan roti manis dari Finland, pulla. Ini kerana rempah buah pelaga mula ditemui oleh Vikings dan membawanya pulang ke Scandinavia dan ianya mula popular di dalam penyediaan wine, pastri dan juga roti.

Teh berempah dengan menggunakan buah pelaga merupakan minuman popular di banyak negara.

Di negara-negara Scandinavia, buah pelaga digunakan sebagai penambah aroma kepada makanan dan manisan seperti roti Scandinavian Yule, Julekake.

 
Apakah Yang Membuatkan Buah Pelaga Mahal?
 
Buah pelaga hijau merupakan rempah yang ketiga termahal di dunia selepas saffron dan juga c. Harga 100 gram rempah ini boleh mencecah USD9 (RM37) atau USD90 (RM370) bagi sekilogram. Seperti juga rempah-rempah yang mempunyai harga yang tinggi, buah pelaga merupakan tumbuhan yang sukar untuk diuruskan. Kira-kira sebanyak 6 kilogram buah segar perlu dituai bagi menghasilkan 1 kilogram buah pelaga hijau yang kering. Buah-buah ini juga perlu dituai oleh mereka yang berpengalaman, kerana buah-buah tidak matang dalam masa yang sama dan perlu dituai dengan betul bagi mengelakkan buah rosak (seperti buah pecah dan kurang bernilai di pasaran). Kerja-kerja perlu dilakukan dengan tenaga manusia terutamanya dalam memetik buah dan pengurusan pokok. Kerja rumit ini perlu dilakukan di kawasan penanaman buah pelaga yang kebiasaannya di lereng-lereng bukit dengan taburan hujan yang tinggi.

 
Penanaman Buah Pelaga
 
Penanaman buah pelaga boleh dilakukan dengan biji benih ataupun daripada keratan akar (rhizomes). Pastikan anda menggunakan biji yang digunakan untuk tanaman berbanding biji daripada rempah yang dibeli bagi memastikan pertumbuhan yang baik. Manakala dengan menggunakan akar pula. Pastikan akar cukup matang, iaitu kira-kira setahun dengan sekurang-kurangnya dua mata tunas. Semai biji pada jarak 1/2 atau 1 inci antara satu sama lain dengan kedalaman sekitar 1/8 inci di dalam tanah. Pastikan pokok buah pelaga anda mendapat cahaya yang cukup namun bukan cahaya terus matahari. Pokok buah pelaga memerlukan tanah yang kaya dengan humus dan sedikit berasid.
 
Dalam proses pembesaran juga pokok-pokok buah pelaga memerlukan tanah yang lembab, namun tidak bertakung. Pencahayaan yang cukup, tetapi tidak terdedah kepada cahaya terus daripada matahari. Ia sesuai ditanam di bawah teduhan pokok-pokok yang lain. Selain itu ia juga perlu berada dalam persekitaran dengan kelembapan tinggi. Ini perlu dilakukan dengan semburan air, ataupun tanaman berhampiran kolam air. Walaupun ia boleh ditanam di dalam bekas atau pasu, pertumbuhan akar yang berlebihan boleh menyebabkan pokok buah pelaga tidak menghasilkan bunga. Maka akar perlu dibahagikan bagi menggalakkan pertubuhan akar dan bunga. Secara kasarnya tumbuhan ini memerlukan air dan kelembapan yang cukup, cahaya (nanum bukan terik matahari) dan persekitaran yang tidak terlalu sejuk (suhu di atas 10°C).

Pokok-pokok buah pelaga memerlukan persekitaran yang lembab dan tidak terdedah kepada terik matahari.

Teduhan daripada pokok lain penting bagi pokok buah pelaga serta tanah yang kaya humus. 

 

Antara keadaan di sebuah ladang buah pelaga di negara Nepal.

Kegunaan Buah Pelaga
 
Terdapat pelbagai kegunaan buah pelaga tidak terhad kepada penggunaan nya sebagai bahan perisa rempah makanan sahaja. Malah sejak sekian lama, buah pelaga amat terkenal sebagai bahan perubatan yang digunakan sebagai minuman teh herba. Selain itu ia juga digunakan sebagai bahan kudapan untuk menyegarkan nafas, malah ia turut digunakan oleh Wrigley, di dalam produk Eclipse Breeze Exotic Mint, bagi membantu menyegarkan bau nafas yang kuat.

 
Antara industri lain yang turut menggunakan bauan daripada buah pelaga termasuklah industri minyak wangi yang telah lama menggunakan bauan buah pelaga sebagai antara ramun bauan di dalam sesetengah bauan seperti: Le Male; Jean Paul Gaultier, Emporio Armani Night; Giorgio Armani, Burberry Brit Summer; Burberry, CK Free Blue; Calvin Klein, 212 Men White; Carolina Herrera, Chrome; Azzaro, Versace Oud Noir; Versace, The One; Dolce & Gabbana, Givenchy Blue Label; Givenchy, Dunhill Pursuit; Alfred Dunhill, Jeans Couture; Versace, Boss Bottled Sport; Hugo Boss, Encounter; Calvin Klein, Aramis; Aramis. Manakala bagi haruman bagi wanita pula antaranya: Fendi; Fendi, Crystal Noir; Versace, Knowing; Estee Lauder, Aroma Tonic; Lancome, Spellbound; Estee Lauder, Carolina; Carolina Herrera, DKNY Women Fall 2013; Donna Karan, Omnia; Bvlgari, Jungle L’Elephant; Kenzo, Farouche; Nina Ricci, Versense; Versace, Secret Intention; Guerlain, Chrysalide; Lancome, Desnuda; Emanuel Ungaro, Mirror Mirror Collection Miroir Des Majestes; Thierry Mugler. Itu adalah sebahagian kecil shaja daripada haruman yang menggunakan bauan buah pelaga sebagai sebahagian daripada harumannya. Jadi terlalu banyak haruman di luar sana yang dihasilkan menggunakan haruman dari buah ini.

Buah pelaga hijau dan buah pelaga hitam yang mempunyai saiz yang lebih besar.

 

Buah pelaga putih yang mempunyai warna jelas berbeza daripada buah pelaga hijau.

Jadi diharap tajuk kita kali ini dapat menambahkan lagi pengetahuan kita mengenai spesies rempah istimewa ini. Walaupun selama ini kita mungkin mengenalinya hanya di dalam masakan atau sebagai rempah di dapur, hari ini kita melihat fungsinya yang lebih besar. Maka, sama-sama kita menghargai tumbuhan istimewa ini, setidak-tidaknya anda boleh membuat perbezaan harga rempah ini untuk kunjungan anda ke pasaraya akan datang. Seperti biasa jangan lupa untuk menambah sebarang maklumat tambahan di ruangan komen dan kongsi-kongsikan bersama keluarga dan rakan-rakan.