Keunikan Tumbuhan Borneo

Periuk kera merupakan antara tumbuhan unik di Borneo.

Borneo terkenal dengan keunikan kepelbagaian hidupannya yang unik sama juga dengan kepulauan-kepulauan lain yang berhampiran seperti Papua New Guinea dan Sulawesi. Walaupun terdiri daripada beberapa kawasan utama iaitu Sarawak, Sabah, Brunei dan Kalimantan, keseluruhan kepulauan Borneo menyimpan khazanah uniknya untuk diterokai.

Borneo memiliki kira-kira 3,000 spesis pokok, 1,700 spesis orkid dan lebih daripada 50 spesis tumbuhan periuk kera (pitcher plant). Kawasan hutan Borneo amat padat dengan kepelbagaian spesis; di kawasan seperti Taman Negara Gunung Lambir, Sarawak yang merekodkan 1,175 spesis pokok di dalan kawasan seluas 52-ha (sekitar keluasan 52 padang bola) – yang juga merupakan kepelbagaian yang paling tinggi direkodkan di Borneo.

Kebanyakan tumbuhan Borneo juga adalah merupakan tumbuhan yang unik hanya untuk kepulauan ini sahaja. Sekitar 5,000 spesis (34%) tumbuhan berbunga di Borneo termasuk di dalam kumpulan tumbuhan ini. Ia merupakan salah satu punca mengapa kepulauan Borneo merupakan kawasan tarikan yang amat istimewa.

Bentuk muka bumi yang menyimpan kepelbagaian hidupan.

Antara tumbuhan yang sudah terkenal seperti Rafflesia arnoldi – yang juga diberikan gelaran sebagai bunga terbesar amat sinonim dengan Sarawak. Malah terdapat juga spesis titan arum (Amorphophallustitanum) juga dikenali sebagai ‘bunga bangkai’ - juga mengeluarkan bunga terbesar selain daripada menghasilkan bau kuat seakan-akan mayat yang mereput. Spesis yang sama juga turut terdapat di Kepulauan Sumatera, Indonesia.

Bagi peminat tumbuhan pemangsa (Nepenthes) pula seperti periuk kera; Borneo mempunyai kepelbagaian  spesis yang menarik. Tumbuh meliar di kawasan yang kurang subur. Tumbuhan-tumbuhan ini menjadikan serangga sebagai sumber bekalan nutrientnya. Serangga yang tertarik dengan bauan yang dihasilkan akan terjatuh di dalam cecair yang terdapat di dalam kantung tumbuhan ini seterusnya mereput untuk diserap sebagai punca makanan.

Rafflesia juga merupakan hidupan unik di sini.

Selain daripada tumbuhan-tumbuhan di atas terdapat kepelbagaian orkid berbunga iaitu kira-kira 3,000 spesis di dalam hutan Borneo. Orkid merupakan tumbuhan unik yang tumbuh dengan melekat pada dahan-dahan pokok yang tinggi bagi membolehkannya mendapat cahaya dan sumber makanan. Kepelbagaian orkid di Borneo adalah antara tertinggi di dunia.

Keunikan tumbuhan dan haiwan di Borneo inilah yang menjadikan ia sebagai satu tarikan menarik bagi pelawat, pengkaji juga kepada penduduk asal di Sabah dan Sarawak. Sejak sekian lama, sumber bumi ini dijadikan sebagai bahan utama membekalkan makanan, bahan membina tempat tinggal juga digubah menjadi peralatan bagi keperluan kehidupan harian mereka. 

Masyarakat yang hidup di Borneo memanfaatkan sumber alam dengan baik sekali.